Sodyum Klorür (NaCl)
- İlk çağlardan beri kullanılan NaCl yaygın olarak yemek tuzu olarak bilinir.
- Dünyada NaCl deniz suyunda çözünmüş halde, toprakta kayaçlar halinde bulunur.
- NaCl iyonik yapılı bir kristaldir.
- Erime noktası 801 °C, kaynama noktası 1465 °C’dir.
- Suda iyi çözünen bir tuzdur.
- Sulu çözeltisi elektroliz edildiğinde NaOH ve Cl2 gazı elde edilir.
Kullanım Alanları
- İnsan dahil tüm canlıların tüketmesi gereken bir mineraldir.
- İyi bir nem çekici olduğundan sabun sanayiinde kullanılır.
- Metalurjide alüminyum metalinin üretilmesinde yüzdürücü olarak kullanılır.
- Tekstil sanayiinde kumaşa boyanın emdirilmesinde, suların yumuşatılmasında kullanılan reçinelerin temizlenmesinde,
- Dericilik (Sepicilik) sanayiinde,
- Et ve balıkları salamura yaparak saklamada, kullanılır.
Sodyum Karbonat (Na2CO3)
- Halk arasında çamaşır sodası olarak bilinir.
- Kaya tuzu yataklarında bol miktarda bulunur.
- Erime sıcaklığı 851 °C, kaynama sıcaklığı 1633 °C’dir.
- İyonik yapılı madde olan Na2CO3 suda iyi çözünür.
- Bazik olan Na2CO3, katı ve sıvı yağlarla birlikte ısıtıldığında sabun ve gliserin oluşur.
Kullanım Alanları
- Sert suların yumuşatılmasında,
- Adi cam üretiminde
- Asit düzenleyici olarak gıda sanayiinde
- Diş macunu üretiminde
- Yüzme havuzlarında Cl2 etkisini azaltmak ve pH değerini düzenlemek için
- Kağıt ve petrol sanayiinde, kullanılır.
Sodyum Bikarbonat (NaHCO3)
- Yemek sodası ya da kabartma tozu olarak bilinir.
- Doğada trona (Na2CO3 , NaHCO3 , 2H2O) minerali halinde bulunur.
- Sudaki çözünürlüğü çok yüksektir.
- Sulu çözeltisi baziktir.
Kullanım Alanları
- Havuzlarda ve kaplıcalarda suyun pH’ını yükseltmede kullanılır.
- Reflü ve mide ekşimesi tedavisinde
- Deri ve tekstil sanayiinde
- Gıda sanayiinde
- Toz yangın söndürücülerde
- Atık su arıtılmasında
- Diş macunu üretiminde
- Temizlik malzemelerin üretiminde
Amonyum Klorür (NH4Cl)
- Nişadır olarak bilinen (NH4Cl) asidik bir tuz olup suda iyi çözünür.
NH3 + HCl → NH4Cl Tepkimesinden elde edilir.
Kullanım Alanları
- Gübre üretiminde, tekstil sanayiinde ve ilaç sanayiinde
- Kuru pillerde ve lehim yapımında
- Gıda sanayiinde E510 kodu ile katkı maddesi olarak kullanılır.
Kalsiyumkarbonat (CaCO3)
- Yaygın adı kireç taşı olarak bilinen CaCO3‘ın sudaki çözünürlüğü çok azdır.
- Kireç taşı, kalsit, mermer, traverlenler farklı formlarıdır.
- Bazik olduğundan asitlerle tepkime verir.
Kullanım Alanları
- Sönmemiş kireç eldesi, inşaat sektörü ve çimento üretiminde
- Demir-çelik fabrikalarında
- Tebeşir, kağıt, cam ve seramik üretiminde
- İlaç endüstrisinde ve gıda koruyucu olarak E170 kodu ile, kullanılır.
Tuzlar video 10. sınıf Hocalara Geldik
