Sözlük anlamı: “Teslim olmak, güvenmek, dayanmak sığınmak” gibi anlamlara gelir.
Terim anlamı: “Bir kişinin herhangi bir işi yapmak için elinden gelen bütün gayreti gösterip, gerekli bütün tedbirleri aldıktan sonra, işin sonucunu Allah’a bırakmasına denir.”
Sınava girecek bir öğrencinin yıl boyunca elinden geldiğince çalıştıktan sonra işin sonucunu Allah’a güvenerek ona bırakmasına tevekkül denir.
İslam dininde tevekkül anlayışının önemli bir yeri vardır. Bu konuyla ilgili Kur’an—ı Kerim’de bir çok ayete yer verilmiştir. Talak Suresi’nin 2—3. ayetlerinde bu konu şu şekilde ifade edilmiştir.
“Kim Allah(ın yasakların)’tan sakınırsa (Allah) ona bir çıkış (yolu) gösterir. Ve onu ummadığı yerden rızıklandırır. Kim Allah ’a dayanırsa Allah, ona yeter… ” (Talâk Suresi, 2, 3. ayetler)
İslam dinine göre kişi bir konuda kendi üzerine düşeni yerine getirdikten sonra Allah’a güvenip ona tevekkül etmelidir. Çünkü İslam’a göre Allah’tan başkasına tevekkül edilmez.
Kur’an bu konunun önemi üzerinde şu şekilde durmuştur:
“…Eğer müminler iseniz ancak Allah ’a güvenin. ” (Mâide Suresi, 23.ayet)
“…İnananlar yalnız Allah ’a dayanıp güvensinler. ” (İbrahim Suresi, 11. ayet)
“Ölümsüz ve daima diri olan Allah’a güvenip dayan… ” (Furkân Suresi, 58. ayet)
Tevekkülün en önemli noktası öncelikli olarak insanın üzerine düşen bütün sorumluluğu yerine getirmesidir. İnsanın kendi üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmeden tevvekkül etmesi yanlıştır. Bu şekilde yapılan tevekkül anlayışı kişiyi tenbelliğe sevk eder.
Milli şairimiz Mehmet Akif ERSOY bu şekilde anlaşılan tevekkülün yanlış olduğunu şu mısralarıyla dile getirmektedir:
“Allah’a dayandım!” diye sen çıkma yataktan…
Ma’nayı tevekkül bu mudur? Hey gidi nadan!
Ecdadını, zannetme, asırlarca uyurdu;
Nerden bulacaktın o zaman eldeki yurdu?”
(Mehmet Akif Ersoy, Safahat)
Bilgi: “Tedbir kuldan, takdir Allah’tandır. ” Bu söz doğru tevekkül anlayışını anlatan en önemli atasözlerinden biridir.
Örnek Olay;
Peygamberimiz doğru tevekkülün nasıl olduğunu şu olayla bize anlatmaktadır.
Bir gün sevgili Peygamberimizin yanına bir adam gelir ve:
- “Ya Rasulallah! Devemi bağlayarak mı yoksa serbest bırakarak mı Allah’a tevekkül edeyim? diye sorar.
Sevgili Peygamberimiz bizlerinde örnek alacağı şu cevabı verir:
- “Bağla ve tevekkül et!”
Bu olayda da görüldüğü üzere tevekkülden önce insan kendi üzerine düşenleri eksiksiz yerine getirmeli sonra işin sonucunu Allah’a bırakmalıdır.
Tevekkülle İlgili Bilinmesi gereken Ayetler
- ″ … Eğer müminler iseniz ancak Allah ’a güvenin. ” (Mâide Suresi, 23. ayet)
- “…İnananlar yalnız Allah’a dayanıp güvensinler ” (İbrahim Suresi, 11. ayet)
- “Ölümsüz ve daima diri olan Allah ’a güvenip dayan… ” (Furkân Suresi, 58. ayet)
- “Kim Allah(ın yasakların)’dan sakınırsa (Allah) ona bir çıkış (yolu) gösterir. Ve onu ummadığı yerden rızıklandırır. Kim Allah’a dayanırsa Allah, ona yeter… ” (Talâk Suresi, 2, 3. ayetler)
- ”…Kararını verdiğin zaman da artık Allah’a dayanıp güven. Çünkü Allah, kendisine dayanıp güvenenleri sever ” (Al-i İmran Suresi, 159. ayet)
