LONDRA KONFERANSI (23 ŞUBAT – 12 MART 1921)
Birinci İnönü Muharebesi’nden sonra harekete geçen İtilaf Devletleri savaş yoluyla Türk tarafına kabul ettiremedikleri Sevr Barış Antlaşması’nı diplomatik yollarla kabul ettirmek için bu konferansı düzenlemişlerdir. İtilaf Devletleri konferansa Yunan Hükümeti heyeti ile TBMM’nin de bir üyesinin içinde bulunduğu İstanbul Hükümeti heyetini Londra’ya davet etmişlerdir. Ancak bu davete Mustafa Kemal Paşa’nın tepki göstermesi üzerine
İtilaf Devletleri İtalya ve Fransa aracılığı ile TBMM Hükümeti’ni, İstanbul Hükümeti’nden bağımsız ve ayrı heyetle konferansa gelecek şekilde çağırmak zorunda kalmışlardır.
İtilaf Devletleri bu konferansı toplamakla;
– İki Türk hükümeti arasındaki görüş ayrılığında yararlanmayı
– Sevr benzeri antlaşmayı Türk tarafına kabul ettirmeyi amaçlamışlardır.
TBMM Hükümeti ise bu konferansa katılmakla;
– Misak-ı Milli’yi dünya kamuoyuna duyurmayı
– Barış yanlısı olduğunu göstermeyi
– Ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için zaman kazanmayı amaçlamıştır.
İtilaf Devletleri konferansta ilk söz hakkını İstanbul Hükümeti temsilcisi Tevfik Paşa’ya vermişler. Ancak Tevfik Paşa: “Anadolu’nun gerçek temsilcisi TBMM’dir.” diyerek söz hakkını TBMM Hükümeti temsilcisi Bekir Sami Bey’e bırakmış ve böylece İtilaf Devletleri’nin planları bozulmuştur. Bekir Sami Bey ise kendisine sunulan taslağın Sevr benzeri olduğunu söyleyerek şartları kabul etmemiştir. Bunun üzerine konferans dağılmıştır.
Önemi ve Sonuçları
- TBMM ilk kez İtilaf Devletleri’nce “hukuken” tanınmıştır.
- Misak-ı Milli dünya kamuoyuna duyurulmuştur.
- TBMM’nin gücü ve otoritesi artmıştır.
- İtilaf Devletleri Yunan ordusunu yeniden taarruza geçirmişlerdir.
