Hatay’ın Anavatana Katılması (30 Nisan 1939)
Sakarya Savaşı’ndan sonra imzalanan Ankara Antlaşması ile “Fransa’nın Suriye’den çekilmesi halinde Hatay’ın Suriye’ye katılmaması ve Hatay halkının kendi geleceğini kendisinin belirlemesi” koşulu ile “Hatay’ın Fransa mandasındaki Suriye’ye bırakılması” kabul edilmiştir.
Dünyada yaşanan siyasi gerginlikten etkilenen Fransa, 1936’da kendi mandasındaki Suriye’ye bağımsızlık vermiş ve Hatay Suriye sınırları içinde kalmıştır.
Atatürk; “kırk asırlık Türk yurdu yabancı ellerde esir edilemez” diyerek Fransa’ya gönderdiği bir nota ile “Ankara Antlaşması gereği Hatay’a bağımsızlık verilmesi gerektiğini” söylemiştir.
Türkiye ile Fransa arasında yaşanan bu gerginlik durumuna Milletler Cemiyeti el koymuş ve 1937’de Hatay’ın “iç işlerinde serbest, dış işlerinde Suriye’ye bağlı, resmi dilinin Türkçe ve ayrı bir anayasaya sahip olacağı” kararını vermiştir. Ancak bu karar iki devlet arasındaki soğuk savaşı bitirmemiştir.
Hatay’da 1938’de yapılan seçimlerde Türk vekiller Hatay Meclisi’nde çoğunluğu sağlamış ve Türkiye’nin işi kolaylaşmıştır. Hatay Meclisi, 2 Eylül 1938 tarihli toplantısında “Hatay’ın bağımsız bir devlet olduğu” ve “Cumhuriyet ile yönetileceği” kararını vermiştir.
Hatay Meclisi, on aylık bir bağımsızlıktan sonra 30 Nisan 1939 tarihli toplantısında devlet bakanı Tayfun Sökmen başkanlığında oy birliği ile anavatana katılma kararı almıştır.
