İzlenimcilik, 19.yüzyılın sonunda Fransa’da ortaya çıkan, bir çok sanat dalını, özellikle resmi etkileyen akımdır. Edebiyatta özellikle şiir ve tiyatroyu etkilemiştir.
izlenimciliğin doğuş zemini sembolizmden farklı değildir. Sembolizmin oluşmasını sağlayan durumlar izlenimciliği de etkilemiştir.
Natüralizm, realizm, parnasizmin dış gerçekliğine karşı ortaya çıkmıştır. İnsanı, yaşamı akıl ve maddeyle sınırlayan determinist, pozitivist ve materyalist felsefelere de karşı çıkmıştır.
Empresyonizm, Claude Monet’in sergideki resimlerinden birinin adından (İmpresyon-İzlenim / Gündoğumu 1872)
alınmıştır.
Özellikleri
- İzlenimlerin anlatılması esas alınmıştır.
- Önemli olan dış dünyanın gerçeği veya gerçekliğin objektif (nesnel) bir şekilde ifade edilmesi değil, dış gerçekliğin bıraktığı izlenimlerin ifade edilmesidir.
- Dış dünya ile sanatçının iç dünyası arasındaki ilişki esas alınmıştır.
- Dış gerçeklik yerine iç gerçeklik, sürekli ve kalıcı olanın yerine geçici olan anlatılmaya çalışılmıştır.
- Sanat, sanat içindir anlayışı benimsenmiştir.
- Her sanatçı, eserinde kendisinde oluşan duyguyu ve izlenimi anlatacağı için, meydana getirilen edebî eser, yazarın veya şairin kişiliğine dair izler taşır.
- Özellikle ışık ve renkten kaynaklanan görsel izlenimler yansıtılmaya çalışılmıştır.
- Toplumsal içerikten uzak durulmuş, bireysellik öne çıkarılmıştır.
- İzlemcilik, belirli anların ve durumların tespitini esas alır.
Temsilcileri:
Batı edebiyatında: Paul Verlaine, Arthur Rimbaud, Rainer Maria Rilke
Türk edebiyatında Ahmet Haşim’in ve Yedi Meşalecilerden bazılarının şiirlerinde izlenimciliğin etkisi vardır.
