Sinir Sistemi – Sinir Hücresi video 11. sınıf Hocalara Geldik
Sinir Sistemi – İmpuls Oluşumu ve İletimi video 11. sınıf Hocalara Geldik
İnsanda Sinir Sistemi – Beyin 1 video 11. sınıf Hocalara Geldik
İnsanda Sinir Sistemi – Beyin 2 video 11. sınıf Hocalara Geldik
Omurilik video 11. sınıf Hocalara Geldik
Çevresel Sinir Sistemi video 11. sınıf Hocalara Geldik
Endokrin Sistem: Hormon – Hipofiz Bezi video 11. sınıf Selin Hoca
Endokrin Sistem: Ön Lob ve Arka Lob Hormonları video 11. sınıf Selin Hoca
Endokrin Sistem: Tiroid Bezi – Paratiroid Bezi video 11. sınıf Selin Hoca
Endokrin Sistem: Böbrek Üstü Bezleri video 11. sınıf Selin Hoca
Endokrin Sistem: Pankreas video 11. sınıf Selin Hoca
Endokrin Sistem: Eşeysel Bezler – Timüs Bezi – Epifiz Bezi video 11. sınıf Selin Hoca
Duyu Organları – Göz 1 video 11. sınıf Hocalara Geldik
Duyu Organları – Göz 2 video 11. sınıf Hocalara Geldik
Duyu Organları – Kulak video 11. sınıf Hocalara Geldik
Duyu Organları – Burun ve Dil video 11. sınıf Hocalara Geldik
Duyu Organları – Deri video 11. sınıf Hocalara Geldik
SİNİR SİSTEMİNİN YAPISI, GÖREVİ VE İŞLEYİŞİ
Sinir sistemi, canlının dış çevre ve organizma arasında ilişkisini sağlayan sistemdir. Sinir sisteminin temel organları beyin ve omuriliktir. Beyin ve omuriliğe ait nöronlar (sinir hücreleri) uyarıları alır, değerlendirir ve uyarıyı kaslara veya salgı bezlerine götürür. Sinir sistemi, sinir dokudan oluşur. Sinir doku nöron adı verilen sinir hücreleri ile glia denilen yardımcı hücrelerden oluşur (Görsel 1.1.1). Nöron; iç ve dış çevreden gelen uyarıları almak, değerlendirmek, kaslara ve bezlere ileterek uyarılara cevap oluşturmak üzere özelleşmiş hücrelerdir. Sinir sisteminin yapı ve görev birimidir. Nöron, hücre gövdesi ile gövdeden çıkan akson ve dendrit adı verilen uzantılara sahiptir (Görsel 1.1.2). Nöronun hücre gövdesi; mitokondri, ribozom, çekirdek, nissl tanecikleri, Golgi aygıtı gibi organellerden ve sitoplazmadan oluşur. Nissl tanecikleri, protein sentezinde görev alan granüllü endoplazmik retikulum gruplarıdır. Sitoplazmada hücreye şekil veren, madde dolaşımında görev alan nörofibril adlı ince telcikler bulunur. Nörofibriller, dendrit ve akson boyunca uzanır (Görsel 1.1.3).
Nöronun çok sayıdaki kısa uzantıları olan dendritler uyarıların alınmasını ve hücre gövdesine iletilmesini sağlar. Akson, nöronun dendritinden daha uzun olan uzantısıdır. Hücre gövdesinden gelen impuls aksona iletilir, akson boyunca ilerler. Akson, impulsu diğer nöronlara ya da tepki organlarına iletir. Akson, her bir nöron için genellikle tektir. Bir aksonun boyu 1 mm olabildiği gibi bir metre de olabilir. Akson uçlarında dallanmalar görülebilir. Normal bir akson, bu dallardan yüzlerce hatta binlerce içerebilir. Her bir dal, uyarıları alıcı bir hücreye aktaran sinaptik uç ile sonlanır. Sinaptik uçtaki dallanmaların çok olması, nöronun etki alanını genişletir. Aksonların üzeri glia hücrelerinden olan Schwann (şıvan) hücreleriyle kaplıdır. Schwann hücreleri aksonu besler, korur, onarır. Beyin, omurilik ve çizgili kasları uyaran nöronlarda Schwann hücreleri lipoprotein yapılı miyelin kılıfı oluşturur. İç organları ve düz kasları uyaran nöronlarda miyelin kılıf yoktur. Akson üzerinde bulunan miyelin kılıf izolasyon sağlar. Bu nedenle miyelinli aksonlarda impulsun iletim hızı, miyelinsiz aksonlara göre daha yüksektir. Akson çapının artması ve miyelin kılıfın bulunması, iletimi hızlandırır. Miyelin kılıf, akson boyunca kesintiye uğrar. Miyelinin kesintiye uğradığı noktalara Ranvier (ranviyer) boğumu denir.
