Kesit alanı A1 olan borunun geniş kısmındaki piston Şekil 2.33’teki gibi
itildiğinde borudaki hava hareket eder. Kesit alanı A2 olan dar kısımdan
geçerken havanın sürati artar. Bu nedenle borunun geniş kısmındaki
havanın sürati j1, dar kısımdaki havanın sürati j2 den küçük olur.
Bernoulli İlkesi’ne göre akışkanın süratinin arttıkça basıncı azalacağından
geniş kısımdaki havanın basıncı P1 den dar kısımdaki havanın basıncı
P2 den büyük olur. U borusunun K ve L kollarının tabanlarındaki toplam
basıncın eşit olabilmesi için L kolundaki sıvının yüksekliği K kolundaki
sıvı yüksekliğinden fazla olur. Böylece akışkanların, basıncın büyük
olduğu yerden küçük olduğu yere hareket ettiği görülür.
Akışkanlarla ilgili günlük hayatta karşılaşılan birçok olay Bernoulli İlkesi
ile açıklanmaktadır. Bahçe hortumunun ucunun daraltılması sonucunda
suyun hızının değişmesi Bernoulli İlkesi’yle ilgili örneklerden
biridir. Hortumun ucu daraltıldığında kesit alanı küçülür ve hortumdan
çıkan suyun hızı artar (Görsel 2.27).
Uçak kanatlarının tasarımında da benzer bir durum söz konusudur.
Uçakların kanatları, uçak hareket hâlindeyken üzerinden geçen havanın
süratinin artmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır (Şekil 2.34).
Üst yüzeyleri dışa bombeli kanatlar, hava akışının üst yüzeyde daha
hızlı olmasını sağlar. Bernoulli İlkesi’ne göre kanadın üst tarafındaki
basınç alt tarafındaki basınçtan küçük olur. Bu şekilde üst yüzeyde
alçak, alt yüzeyde de yüksek basınç bölgesi oluşur. Bu durum uçakların
yükselmesine yardımcı olur.
Damarlarda akan kan, dolaşım sırasında bir basınç oluşturur. Bu basınç
kısaca tansiyon olarak ifade edilir. Kalp kanı damarlara şiddetle pompalarsa
tansiyon yükselir, zayıf biçimde pompalarsa tansiyon düşer.
Damarlarda oluşan kan basıncı tansiyon aleti ile ölçülür (Görsel 2.29).
Tansiyon ölçümü kişinin koluna, içine hava doldurulup boşaltılabilen
bir manşon ve manşon ile kol arasına steteskop yerleştirilmesiyle yapılır.
Manşonun şişirilmesiyle kan akışının kesilmesi sağlandıktan sonra
manşon içindeki havanın boşaltılması ile kan akışının devam etmesi
ve normale dönmesi sırasında tansiyon değerleri ölçülür.
Bernoulli İkesi’yle açıklanan bir başka durum da kara yollarında sıkça
rastlanan hareket hâlindeki zıt yönlü araçların yan yana geçişi sırasında
gözlemlenir. Hareket hâlindeki bir kamyonun yanından bir araç
geçerken araçların arasındaki havanın hızı artar. Bernoulli İlkesi’ne
göre düşük basınç bölgesi oluştuğundan araçlar dıştan içe doğru anlık
olarak itilir.
Yüksek hızla hareket eden araçlara yaklaşıldığında basınç farkından
kişiyi araca doğru iten bir kuvvet oluşur. Bu durum hayati tehlikeye
yol açabileceğinden metro istasyonlarında güvenlik bandının dışında
kalınmalı ve yüksek hızla hareket eden trenlere yaklaşılmamalıdır
(Görsel 2.30).
Rüzgârlı günlerde havanın hızı arttığı için basıncı düştüğünden suyun
buharlaşma hızı artar ve balkona asılan ıslak elbiseler daha kısa
sürede kurur.
Saç kurutma makinesi sıcak havayı üfleyerek verir. Havanın basıncı
düşer, buharlaşma hızı artar ve saç erken kurur (Görsel 2.31)
