ABDÜLMECİT DÖNEMİ YENİLİKLERİ
TANZİMAT FERMANI
(GÜLHANE HATT-I HÜMAYUNU) (1839)
Tanzimat Fermanı’nın Yayımlanma Amacı
- Avrupalı devletlerin, Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasını önlemek ve azınlıkların devlete bağlılığını sağlayıp, dağılmayı önlemek.
Tanzimat Fermanı’nın maddeleri:
- Din, dil, ırk ve mezhep ayrımı gözetilmeksizin bütün vatandaşların can, mal ve ırz güvenliği kanunla sağlanacak
- Askerlik görevi ile ilgili düzenlemeler yapılacak
- Vergiler herkesin gelirine göre ve düzenli bir şekilde alınacak
- Özel mülkiyet hakkı sağlanacak; mülkiyet, babadan oğula geçebilecek ve miras olarak bırakılabilecek
- Mahkemeler herkese açık olacak; herkes kanun önünde eşit olacak ve hiç kimse yargılanmadan cezalandırılmayacak
- Rüşvet ve iltimasa (kayırmaya) son verilecek
Tanzimat Fermanı’nın Önemi
- Tanzimat Fermanı ile padişah ilk kez kendi gücünün üstünde yeni bir gücü tanımıştır.
Tanzimat Dönemi Yenilikleri
Tanzimat Fermanı olarak bilinen bu fermanın yayınlanmasından, 1876 yılında ilan edilen Birinci Meşrutiyet’e kadar uzanan döneme Tanzimat Dönemi denir.
Yönetim Alanındaki Islahatlar
Padişah yetkileri yasalar ile sınırlandırıldı.
İl yönetimleri düzenlenerek, valilere yardımcı olmak üzere il genel meclisleri oluşturuldu.
Belediye örgütleri kuruldu.
Askeri Alandaki Islahatlar
Askerlik görevi vatan görevi haline getirildi
Cizye vergisini toplama yetkisi önce patrikhaneye bırakıldı, ardından bu vergi tamamen kaldırıldı.
Ekonomi Alanındaki Islahatlar
Azınlıklara banka kurma, mülk sahibi olma, devlet memuru olma, şirket açma gibi haklar verildi.
Müsadere sistemi kaldırıldı.
İlk kağıt para basıldı.
İlk defa dış borç bu dönemde İngiltere’den 1854 yılında alındı.
Eğitim Alanındaki Islahatlar
İlk kez kız öğrenciler için sanat ve öğretmen okulları açıldı.
Darü’l Fünun, Darü’l Muallimin, Darü’l Muallimat, Mekteb-i Sultani ve Mekteb-i Mülkiye açıldı.
İlk tıp derneği olan Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane, 15 Şubat 1856’da Sultan Abdülmecit döneminde İstanbul’da kuruldu.
Batı dillerinden çeviriler yapıldı.
İlk özel gazete olan Tercüman-ı Ahval çıkartıldı.
