BİRİNCİ BAYEZİT (YILDIRIM) DÖNEMİ (1389-1402)
- Anadolu Türk beyliklerinin Osmanlı topraklarına saldırmaları üzerine bu beyliklerle savaşlar yapıldı. Bu dönemde Anadolu Türk siyasi birliğinin kurulması amacıyla;
- Manisa, Aydın, Denizli, Muğla ve Uşak ele geçirilerek Saruhan, Aydın, Germiyan ve Menteşe beyliklerine son verildi.
- Antalya alınarak Hamitoğulları’na son verildi.
- Karaman, Konya ve Niğde alınarak Karaman Beyliği’ne son verildi.
- Kastamonu alınarak Candaroğulları’na son verildi.
- Akkoyunlular’a yenilerek zayıflayan Kadı Burhaneddin Devleti’ne son verilerek Sivas, Tokat ve Kayseri alındı.
İstanbul Kuşatmaları
Osmanlı Devleti’nde ilk İstanbul kuşatması Yıldırım Bayezit döneminde gerçekleşti. Bu dönemde İstanbul dört kez kuşatılmasına rağmen Niğbolu Savaşı’nın başlaması, Timur tehlikesinin ortaya çıkması ve surları yıkacak topların henüz döktürülmemiş olmasından dolayı bir sonuç elde edilemedi. Dördüncü İstanbul kuşatması devam ederken doğuda Timur tehlikesinin ortaya çıkması üzerine Bizans’la bir antlaşma yapılarak kuşatma kaldırıldı.
Bu antlaşmaya göre;
- İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulacak ve bir cami inşa edilecek
- İstanbul’daki Türklerin davalarına bakmak üzere bir kadı tayin edilecek
- Bizans her yıl Osmanlılara vergi verecek
- Türkler ticaret amaçlı İstanbul’a serbestçe girip çıkabilecek
*Yıldırım Bayezit İstanbul Boğazı’ndan geçişi denetlemek ve İstanbul kuşatmalarını daha etkili hale getirebilmek amacıyla Anadolu Hisarı (Güzelce Hisar)’nı yaptırmıştır.
Niğbolu Savaşı (1396)
Nedenleri:
- İstanbul kuşatmaları sırasında Bizans İmparatoru İkinci Manuel’in Batı’dan yardım istemesi
- Osmanlıların Bosna ve Arnavutluk’a yerleşmeye çalışması ,
- Osmanlıların Balkanlardan atılmak istenmesi Papa’nın girişimleri sonucu İngiliz, Alman, Fransız ve Balkan uluslarının katılımıyla bir Haçlı ordusu kuruldu. Osmanlı kalesi olan Niğbolu Haçlılarca kuşatıldı. Durumu haber alan Yıldırım, İstanbul kuşatmasını kaldırarak Niğbolu önlerine geldi. Niğbolu Kalesi önünde yapılan savaş Osmanlı ordusunun kesin zaferi ile sonuçlandı.
Sonuçları:
- Bulgaristan tamamen Osmanlı topraklarına katıldı.
- Yıldırım’a “Sultan-ı İklim-i Rum” (Rum diyarının sultanı) unvanı verildi.
- Haçlılar tarafından işgal edilen kaleler geri alındı.
- Bosna Hersek Beyliği Osmanlı koruyuculuğunu kabul etti.
Ankara Savaşı – 1402
Nedenleri
- İki hükümdar arasında Türk-İslam dünyasında üstünlüğü ele geçirme mücadelesi
- Yıldırım Bayezit’in son verdiği Anadolu beylik liderlerinin Timur’a sığınması
- Yıldırım’a sığınan Karakoyunlu hükümdarı Kara Yusuf ve Bağdat hükümdarları Ahmet Celayir’in Timur’a verilmemesi
- Sınırlarını genişleten iki devletin sınır komşusu olması
- Timur ile Yıldırım’ın birbirlerine ağır hakaretlerde bulunması
- Timur’un Anadolu’ya gelerek Sivas’ı yakıp yıkması, buna karşılık Yıldırım’ın da Timur’a bağlı Erzincan’ı yakıp yıkması Timur’un topraklarını genişletmesi onu Osmanlı Devleti’yle sınır komşusu yapmıştı. Bu durum iki Türk devleti arasında üstünlük mücadelesini başlattı. Sonunda, Ankara’nın Çubuk Ovası’nda Timur’un ordusuyla Osmanlı ordusu karşı karşıya geldi. Kara Tatarlar ile Anadolu beyleri kuvvetlerinin Timur’un tarafına geçmesi, şehzade birliklerinin savaşı erken terk etmesi ve Timur’un ordusunun fillerle destekli olmasından dolayı savaşı Timur kazandı.
Sonuçları:
- Yıldırım Timur’a esir düştü.
- Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu (Karesioğulları ve Eretnaoğulları hariç Anadolu’da Türk beylikleri yeniden kuruldu.)
- Osmanlıların batı yönündeki ilerleyişi bir süre durdu.
- İstanbul’un fethi gecikti.
Diğer Gelişmeler
- Gelibolu’da ilk Osmanlı Tersanesi kuruldu. Saruca Paşa Türk deniz tarihinin ilk Kaptan-ı Deryası olarak atandı.
- Kütahya merkezli Anadolu Beylerbeyliği kuruldu.
FETRET DEVRİ (1402 – 1413)
Yıldırım Bayezit’in oğulları arasında 11 yıl taht kavgalarıyla sürecek olan bu döneme Fetret Devri denilmiştir. Timur batısında güçlü bir Osmanlı Devleti bırakmak istemediği için Osmanlı topraklarını Yıldırım Bayezit’in oğulları arasında paylaştırdı.
- Süleyman Çelebi Edirne’de
- İsa Çelebi Balıkesir’de
- Mehmet Çelebi Amasya’da
- Musa Çelebi Bursa’da hükümdarlığını ilan etti.
Kardeşler arasındaki taht kavgasını Mehmet Çelebi kazanarak tek başına hükümdar oldu. Osmanlı Devleti Fetret Devri’nde Balkanlarda büyük bir toprak kaybı yaşamadı. Bunun nedenleri şunlardır:
- Osmanlı Devleti’nin hoşgörülü yönetim anlayışından halkın memnun olması
- Avrupa’da Yüzyıl Savaşları’nın devam ediyor olması
- Balkanlarda ve Bizans’ta karışıklıkların olması
- Ankara Savaşı’nda Osmanlı ordusunun tamamen imha edilememesi
- İskân (Şenlendirme) politikasıyla Balkanların Türkleştirilmiş olması
