TÜRKİYE’DE MADENCİLİK
TARİHÇESİ
Türkiye’deki madenlerin çıkarım işlemleri tarih öncesi döneme kadar iner.
Madencilikle ilgili temel bilgiler diğer ülkelere Anadolu’dan yayılmıştır.
Anadolu’da madencilik faaliyetleri M.Ö. 7000 yıllarında saf bakırın kullanılmasıyla başlar.
M.Ö. (3000-1200) yılları arasında tunç yaygın olarak kullanılmıştır.
Sonraki dönemlerde birçok medeniyet maden yataklarını işletmiş ve maden işleme tesisleri kurmuştur.
Madencilik Osmanlı Devleti’nin ilk dönemlerinde devlet desteği görmüştür.
Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde 1815 yılında Bandırma yakınlarında bor 1829 yılında Zonguldak’ta taş kömürü ve 1848 yılında Bursa’da krom bulunmuştur.
19.yy. sonlarında yasalar çıkartılarak devlet payı adı altında belirli oranda maden alınmaya başlanmıştır.
Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte madencilik öğrenimi yapmış teknik elemanların yetiştirilmesi ve yeni ekonomik model saptanmasına çalışılmıştır.
İzmir İktisat Kongresinde alınan kararla Türkiye Sanayi ve Maden Bankası kurulmuştur.
1935 yılında ülkedeki madenlerin daha iyi teknolojilerle aranması, rezerv ve kalite tespiti için MTA enstitüsü kurulmuştur.
Madenlerin işletilmesi için 1935 yılında Etibank kurulmuştur.
Türkiye’de ilk petrol 1940 yılında Raman’da MTA tarafından bulunmuştur.
1954 yılında MTA’dan alınan eleman, ekipman ve dökümanlarla Türkiye Petrolleri Anonim ortaklığı (TPAO) kurulmuştur. Bu ortaklık devlet adına petrol arama, üretme ve arıtma işlerine başlamıştır.
1957 yılında, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu kurulmuştur. Kömür işletmeleri bu kuruma verilmiştir. (Taş kömürü, Linyit)
1963 yılında Enerji ve Tabi kaynaklar Bakanlığı kurulmuştur. Günümüzde madencilik ile ilgili çalışmalar bu bakanlığa bağlıdır.
Maden: Kayaların içerisinde bulunan minerallerin ekonomik değer taşıyanlarına maden denir.
Tenör: Maden cevheri içerisindeki metal oranına tenör denir.
Rezerv: Yer altındaki madenin toplam miktarına rezerv denir.
