Hücrenin Yapısı 9. Sınıf Biyoloji

Hücreler; çekirdek yapısına göre, prokaryot ve ökaryot olmak üzere iki gruba ayrılır.

• Prokaryot hücrelerde yönetici molekül olan DNA nın etrafında zarla çevrili bir çekirdek yoktur. Ayrıca, ökaryot hücrelerde bulunan zarlı organellerin hiçbiri bulunmaz. Organel olarak sadece ribozomlar vardır. Bakteriler ve arkebakteriler alemlerindeki canlılar prokaryot hücre yapısına sahiptir.

• Ökaryot hücrelerde zarla çevrili çekirdek ve zarlı organeller vardır. Protistler, mantarlar, bitkiler, hayvanlar ve insanlar ökaryot hücre veya hücrelerden oluşur. Ökaryot bir hücre; hücre zarı, sitoplazma ve çekirdek olarak üç kısımdan meydana gelir.

Hücrenin Kısımları

• Hücre Zarı

• Sitoplazma

• Çekirdek

Örnek: Bir bakteri ve hayvan hücresi için aşağıdaki özelliklerden hangisi ortak olamaz?

A) Hücreye gerekli maddelerin alış verişini sağlayan bir hücre zarına sahip olma
B) Hücre solunumu ile metabolizmaya gerekli olan ATP enerjisini üretme
C) Etrafında çekirdek zarı bulunan bir genetik materyale sahip olma
D) Enzim sentezleme ve kullanma
E) Protein molekülü bulundurma

Çözüm: Bütün hücrelerde hücre zarı, sitoplazma ve genetik materyal ortak olarak bulunur. Her canlı hücre kendi ATP sini hücre solunumu ile üretir ve kullanır. Metabolizma olayları için gerekli olan enzimler yine her canlı hücrede ortak olarak bulunur ve sentezlenir. Enzimler ve hücre zarı gibi bir çok hücre yapısında protein vardır. Çekirdek zarı bulundurma ökaryot hücreler için geçerli bir özelliktir. Hayvan hücreleri ökaryot oldukları için çekirdek zarları vardır. Ancak bakteri hücreleri prokaryot hücre yapısına sahiptir. Bu nedenle çekirdek zarları ve sitoplazmasında zarlı organelleri yoktur. Cevap C

Örnek: Aşağıda verilenlerden hangisi hücre teorisinin kuramlarından biri değildir?

A) Bütün canlılar bir ya da daha fazla hücreden meydana gelir.
B) Bütün hücreler oksijenli solunum yaparak metabolizma enerjini üretir.
C) Yeni hücreler, var olan hücrelerin bölünmesi sonucunda oluşur.
D) Hücrelerde bir kalıtsal bilgi vardır ve bu bilgi ana hücreden yavru hücrelere aktarılır.
E) Hücre, canlının yapısal ve işlevsel olarak en küçük birimidir.

Çözüm: Hücre teorisi aşağıdaki kurallardan oluşur:

• Bütün canlılar bir ya da daha fazla hücreden oluşur.
• Hücre, canlının en küçük yapısal birimidir. Bütün metabolik olaylar hücrenin kısımlarında gerçekleşir.
• Yeni hücreler, var olan hücrelerin bölünmesi ile oluşur.
• Hücrelerde bir kalıtsal bilgi vardır.

Hücre solunumu oksijenli veya oksijensiz olarak gerçekleşir. Bu nedenle bütün canlılar oksijenli solunum yapar denilemez. Cevap B