Hareketli bir ortamda, sabit hızlarla hareket eden cisimlerin birbirlerine göre hareketlerini analiz edebilmek için cisimlerin yere göre hızları bulunur. Hareketli bir ortamda, sabit hızla hareket eden bir cismin yere göre hızı bulunurken hareketli ortamın hız vektörü ile cismin ortama göre hız vektörü toplanır. Ömeğin düzgün akan bir nehirde akıntı doğrultusunda yüzen bir yüzücünün yere göre hızı, şeklinde olur.
ÖRNEK: Doğuya doğru 10 m/dak büyüklüğündeki sabit hızla akan bir nehirde, K noktasından suya göre vM sabit hızıyla hareket eden bir motor, 8 dakika sonra L noktasına ulaşıyor. Motor, L noktasından aynı vM hızıyla ters yönde yüzmeye başlarsa 10 dakika sonraki konumu için ne söylenebilir?
A) K noktasının 50 m batısındadır.
B) K noktasının 25 m batısındadır.
C) L noktasının 50 m batısındadır.
D) L noktasının 40 m batısındadır.
E) L noktasının 40 m doğusundadır.
ÖRNEK: Düzgün akan bir nehirde P ve S noktalarından harekete başlayan X ve Y motorlarının suya göre hızları şekildeki gibidir. X motoru karşı kıyıda R noktasına ulaştığına göre, Y hangi noktaya ulaşır?
A) K B) L C) M D) N E) P
Çözüm: P noktasından harekete geçen X motoru R noktasına ulaştığına göre akıntı hızı şekildeki gibi 1,5 birim olur. Bu şekilde bulunan akıntı hızı i/;Y nin hız vektörü ile toplanırsa Y nin yere göre hızı bulunur. Bu durumda Y motoru M noktasına ulaşılır. Cevap C
ÖRNEK: Düzgün akan bir nehirde K ve L noktalarından harekete başlayan X ve Y yüzücüleri M noktasına ulaşılıyor. X in suya göre hızı şekildeki gibi olduğuna göre, L noktasından yüzmeye başlayan Y yüzücüsünün suya göre hızı, verilen vektörlerden hangisidir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
K noktasından harekete başlayan X yüzücüsü M ye çıktığına 4 göre, akıntı hızı 2 birim olmalıdır. Bu durumda L noktasından harekete başlayan Y yüzücüsünün de M noktasına çıkabilmesi için Y nin suya göre hızı 3 numaralı vektör olmalıdır. Cevap C
ÖRNEK: Düzgün akan bir nehirde şekildeki P ve R noktalarından aynı anda harekete başlayan K ve L motorları aynı anda S noktasına ulaşıyorlar. K nin suya göre hızı İK şekildeki gibi olduğuna göre, L nin suya göre hızı, verilen vektörlerden hangisidir? (Bölmeler eşit aralıklıdır.)
Çözüm: P ve R noktalarından aynı anda harekete başlayan K ve L motorlarının aynı anda S noktasına ulaşmaları, geçiş sürelerinin eşit olduğunu gösterir. Bu nedenle hızlarının akıntıya dik bileşenlerinin büyüklükleri birbirine eşit olmalıdır. K motorunun S noktasına ulaşması için akıntı hızı 2 birim olmalıdır. R noktasından yüzmeye başlayan L motorunun S noktasına ulaşması için suya göre hızı ll numaralı vektör olmalıdır. Cevap B
cevap bölümü nerde