Atatürk Dönemi Türk Dış Politikasının Esasları
Bağımsızlık Esasını Gözetmek
Kapitülasyonların kaldırılması, Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlandığının belgesi olan Lozan Antlaşması’nın imzalanması, Türkiye Devleti’nin egemenlik haklarını zedeleyen Boğazlar Komisyonu İdaresi’ne Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile son verilmesi gibi gelişmeleri içerir.
Akılcılık ve Gerçekçilik Esasını Gözetmek
Uluslararası ilişkilerde, tarihî dostluk ve duyarlılık yerine değişen şartlar ve karşılıklı yarar ilişkilerinin gözetilmesi (Balkan Antantı, Sadabat Paktı, II. Dünya Savaşı’nda İngiltere ve Fransa ile Üçlü İttifak yapılırken Almanya ile Dostluk Antlaşması’nın imzalanması, II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Almanya’ya savaş ilan edilmesi…) anlayışını içerir.
Uluslararası İlişkilerde Eşitlik Esasını Gözetme
Lozan Antlaşması’nın “karşılıklı eşitlik esası” üzerine imzalanması, Kapitülasyonların kaldırılması gibi gelişmelere yer verilmesini içerir.
Barışı ve Millî Menfaatleri Esas Almak
İstiklal Harbi sürerken itilafların barış çağrısına Londra Konferansı’na katılarak barıştan yana olduğunu gösteren Türkiye Devleti, konferans sonrası Yunanistan’la savaşını sürdürmüştür.
İngiltere ve Fransa’nın etkinliğinde olan Milletler Cemiyeti’ne, ulusal menfaatlere aykırı tutumlarına tepki olarak 1932’ye kadar üye olmama kararlılığı göstermesi gibi durumlarla açıklanabilir.
Türk Kamuoyunu ve Dünyadaki Konjonktürel Değişmeleri Esas Almak
Misak-ı Milli’yi esas alan Türkiye’nin, II. Dünya savaşı öncesi Nazizim ve Faşizm gibi politikaların yayılma alanlarını genişletmesine karşı olarak 1934’te Balkan Antantı’na, 1937’de Sadabat Paktı’na katılmış; 1936’da Montrö görüşmelerine katılan Türkiye 1939’da Hatay’ı anavatana katmıştır.
İç İşlerine Karışılmasına Karşı Olma ve Başka Devletlerin içişlerine Karışmama
Yabancı okullar konusunda batılı devletlerin isteklerine karşı çıkılması ile İslam dünyası üzerindeki etkinliği bilinen Halifeliğin kaldırılması, gelişmeleri bu anlayışa önem verildiğini gösterir.
