Rüzgar Çeşitleri Coğrafya Tyt

RÜZGAR ÇEŞİTLERİ

1. Sürekli Rüzgarlar

• Sürekli basınç merkezleri arasında yıl boyunca esen rüzgarlara sürekli rüzgarlar denir.
• Yıl boyunca aynı yönden eserler.
• Etki alanları geniştir.
• Yıl boyunca esme yönleri değişmez.
• Kıtaların KYK’da batı kıyılarına, GYK’da ise doğu kıyılarına yağış bırakırlar.
• İklim üzerinde etkilidir.
• Okyanus ve denizlerde süreklilik gösterir.
• Kara ve denizlerin dağılımına göre kesintiye uğrayabilirler.
• Türkiye Batı rüzgarları kuşağındadır.
• Bu rüzgarlar; Alize, Batı ve Kutup rüzgar/arıdır.

ALİZELER

• Her iki yarım kürede de 0^o – 30^o enlemleri arasında sıcak kuşakta etkili olan rüzgardır.
• 30^o DYB alanlarından 0^o TAB alanlarına doğru esen rüzgarlardır.
• Çöl bölgesinden estikleri için kuru ve sıcaktırlar.
• Okyanuslardan geçerken nem aldıkları için tropikal kuşak karalarının doğu kıyılarına yağış bırakırlar.
• Ekvatorda yükselerek 30^o enlemlerine doğru olan üst hava akımına ters alize ya da üst alize denmektedir.
• Kuzey Yarım Küre’de kuzeydoğudan, Güney Yarım Küre’de ise güneydoğudan eser.
• Sıcak okyanus akıntılarının oluşmasına neden olurlar.

BATI RÜZGARLARI

• 30^o-60^o enlemleri arasında etkili olan rüzgarlardır.
• 30^o DYB alanlarından 60^o DAB alanlarına doğru esen rüzgarlardır.
• Enlem etkisinden dolayı sıcaklığı arttırır.
• Okyanustan geçerken nem aldıkları için orta kuşak karalarının batı kıyılarına yağış bırakırlar.
• Kuzey Yarım Küre’de güneybatıdan kuzeye doğru, Güney Yarım Küre’de kuzeybatıdan güneydoğuya doğru eser.
• Türkiye batı rüzgarları kuşağında yer alır.
• Orta Kuşaktan Kutuplara doğru olan okyanus akıntılarının yönünü belirlerler.

KUTUP RÜZGARLARI

• 60^o – 90^o enlemleri arasında etkili olan rüzgarlardır.
• 90^o TYB alanlarından 60^o  DAB alanlarına doğru esen rüzgarlardır.
• Soğuk ve kuru rüzgarlardır.
• Sıcaklığı düşüren rüzgardır.
• Batı rüzgarlarıyla, sıcak karakterli olan 60^o enlemlerinde karşılaşarak cephe yağışlarına neden olur.
• Kuzey Yarım küre’de kuzeydoğudan, Güney Yarım Küre’de güneydoğudan eser.

2. Mevsimlik (Devirli) Rüzgarlar

Esme yönü gün içinde ya da yıl içinde değişen rüzgarlardır.

Genellikle okyanuslar ile kıtalar arasında eserler.

MUSON RÜZGARLARI

Yaz Musonu

Yazın yüksek basınç özelliği gösteren denizlerden, alçak basınç özelliği gösteren karalara doğru esen rüzgardır.

Denizden geldikleri için bol miktarda nem taşırlar.

Ulaştıkları kıyılara bol yağış bırakırlar.

Hindistan, Çin, Bangladeş, Pakistan, Japonya ve Kore gibi ülkeler yaz musonlarından dolayı bol yağış alır.