1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Test Çöz 8. Sınıf Lgs İnkılap Tarihi
Bu bölümde, 8. sınıf LGS İnkılap Tarihi dersinin önemli konularından Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti’nin bu savaştaki rolünü kapsamlı bir şekilde ele alacağız. Hazırladığımız özet ders notu ile konuyu tekrar edecek, ardından yeni nesil, hikayeli test sorularıyla bilginizi pekiştirecek ve LGS’ye yönelik muhakeme yeteneğinizi geliştireceksiniz.
8. Sınıf Lgs İnkılap Tarihi: 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Testleri
-
8. Sınıf Lgs 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Test 1 Çöz
-
8. Sınıf Lgs 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Test 2 Çöz
-
8. Sınıf Lgs 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Test 3 Çöz
-
8. Sınıf Lgs 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Test 4 Çöz
-
8. Sınıf Lgs 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Test 5 Çöz
-
8. Sınıf Lgs 1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Test 6 Çöz
Birinci Dünya Savaşı (1914-1918), Sanayi İnkılabı’nın getirdiği hammadde ve pazar arayışı, milliyetçilik akımının imparatorlukları parçalaması, büyük devletler arası bloklaşmalar (İtilaf ve İttifak Devletleri) ve hızlanan silahlanma yarışı gibi derin nedenlere dayanır. Savaş, Avusturya-Macaristan veliahdı Franz Ferdinand’ın Saraybosna’da öldürülmesiyle başlamış, kısa sürede küresel bir çatışmaya dönüşmüştür.
Osmanlı Devleti, başlangıçta tarafsız kalsa da, Alman yanlısı İttihat ve Terakki liderlerinin etkisiyle ve Akdeniz’den kaçan Alman gemileri Goeben ve Breslau’nun (Yavuz ve Midilli) Rus limanlarını bombalamasıyla Kasım 1914’te savaşa katılmıştır. Osmanlı’nın savaşa girmesi, İttifak Devletleri’nin yükünü hafifletmiş, yeni cepheler açılmasına neden olmuştur. Savaş sonunda İtilaf Devletleri galip gelmiş, Osmanlı, Avusturya-Macaristan, Rus ve Alman imparatorlukları yıkılmış, birçok yeni devlet kurulmuş ve uluslararası barışı korumak amacıyla Milletler Cemiyeti oluşturulmuştur. Ancak, yenilen devletlerle imzalanan ağır antlaşmalar, özellikle Almanya ile imzalanan Versay ve Osmanlı ile imzalanan Sevr Antlaşması, İkinci Dünya Savaşı’nın tohumlarını atmıştır.
1. Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Yeni Nesil Test Soruları ve Çözümleri
- Birinci Dünya Savaşı’nın arifesinde, Avrupa’da siyasi gerilimler tavan yapmış durumdaydı. Devletler, hem ekonomik çıkarlarını güvence altına almak hem de artan milliyetçilik akımının yarattığı ayrılıkçı hareketlere karşı durmak için birbirleriyle ittifaklar kuruyordu. Almanya ve İngiltere arasındaki denizlerdeki rekabet, Rusya’nın Balkanlar üzerindeki Panslavist emelleri ve Fransa’nın 1871’de kaybettiği Alsas-Loren’i geri alma isteği, bu gerilimi daha da artırıyordu. Bir öğrenci, bu dönemi incelerken, tüm bu gelişmelerin ortak bir hedefi olduğunu fark etmiştir: devletlerin kendi güvenliklerini ve güçlerini artırma isteği.Yukarıdaki parçaya göre, Birinci Dünya Savaşı’nın çıkışında etkili olan temel unsurlardan hangisi vurgulanmıştır?
A) Teknolojik gelişmelerin silahlanma yarışı üzerindeki etkisi B) Sömürgecilik rekabetinin uluslararası ilişkilerdeki belirleyiciliği C) Devletlerin kendi ulusal çıkarlarını koruma ve yayma çabası D) Hanedanlar arası evliliklerin siyasi dengeleri değiştirmesi
Doğru Cevap: C Çözüm: Parçada verilen tüm örnekler (ekonomik çıkarlar, milliyetçilik, rekabet, toprak isteği) devletlerin kendi ulusal çıkarlarını koruma ve güçlerini artırma çabasını göstermektedir. Diğer seçenekler, parçada vurgulanan genel unsurlardan ziyade daha özel veya ikincil nedenlerdir.
- Saraybosna’da Avusturya-Macaristan veliahdı Franz Ferdinand’ın öldürülmesi, Birinci Dünya Savaşı’nın doğrudan başlangıcı olarak kabul edilir. Ancak tarihçiler, bu olayın sadece bir kıvılcım olduğunu, asıl nedenlerin yıllardır biriken siyasi, ekonomik ve ideolojik gerilimler olduğunu belirtirler. Bu olayın ardından Avusturya-Macaristan’ın Sırbistan’a, Rusya’nın Avusturya-Macaristan’a ve ardından Almanya’nın Rusya ve Fransa’ya savaş ilan etmesi, kısa sürede bir domino etkisi yaratmıştır. Bir tarihçi, bu durumu “Barut fıçısı dolu bir odada, küçük bir kibritin felakete yol açması” benzetmesiyle açıklamıştır.Bu benzetme ve parça dikkate alındığında, savaşın başlamasıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Savaşın tamamen tek bir olayın rastlantısal sonucu olduğu B) Küçük bir olayın, birikmiş büyük sorunları tetikleyici rol oynadığı C) Devletlerin savaşa girmeye tamamen isteksiz olduğu D) Savaşın başlamadan önce tüm taraflarca planlandığı
Doğru Cevap: B Çözüm: “Kıvılcım” ve “barut fıçısı” benzetmeleri, Saraybosna olayının yalnızca bir tetikleyici olduğunu, asıl nedenlerin uzun süredir var olan büyük sorunlar olduğunu vurgular. Dolayısıyla küçük bir olayın, birikmiş büyük sorunları tetikleyici rol oynadığı söylenebilir.
- Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı başladığında tarafsızlığını ilan etmişti. Ancak genç subaylardan oluşan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin önde gelen isimleri, özellikle Enver Paşa, Almanya ile gizli bir ittifak arayışındaydı. İngiltere’nin Osmanlı’ya sipariş edilen savaş gemilerini vermemesi ve Akdeniz’de İngiliz donanmasından kaçan Alman gemileri Goeben ve Breslau’nun Osmanlı’ya sığınması, bu ittifakın kaderini belirledi. Bu gemilerin Türk bayrağı çekerek Rus limanlarını bombalamasıyla Osmanlı Devleti kendini fiilen savaşın içinde buldu. Bu durum, Osmanlı’nın jeopolitik konumunun, özellikle boğazların kontrolünün, savaşan devletler için ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gösterdi.Parçada anlatılanlara göre, Osmanlı Devleti’nin savaşa girişinde aşağıdakilerden hangisinin doğrudan bir etkisi olmuştur?
A) Rusya’nın sıcak denizlere inme politikası B) İngiltere’nin Osmanlı üzerindeki ekonomik baskısı C) Alman gemilerinin Karadeniz’deki faaliyetleri D) Fransızların Suriye üzerindeki emelleri
Doğru Cevap: C Çözüm: Parçada açıkça belirtildiği gibi, “Bu gemilerin Türk bayrağı çekerek Rus limanlarını bombalamasıyla Osmanlı Devleti kendini fiilen savaşın içinde buldu.” Bu durum, Alman gemilerinin Karadeniz’deki faaliyetlerinin doğrudan bir etkisi olduğunu gösterir.
- Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlı Devleti, sadece kendi toprakları üzerinde değil, müttefiklerine yardım etmek amacıyla farklı cephelerde de mücadele etti. Kafkas Cephesi’nde Rusya’ya karşı, Kanal Cephesi’nde İngilizlere karşı savaşırken, aynı zamanda Galiçya, Makedonya ve Romanya gibi Avrupa cephelerine de asker göndermiştir. Bu durum, Osmanlı’nın askeri ve insan gücünün geniş bir alana yayılmasına ve dolayısıyla daha fazla yıpranmasına yol açmıştır.Bu bilgilerden hareketle, Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’ndaki durumu hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Sadece kendi sınırlarını savunmaya odaklanmıştır. B) Savaşa girmesi müttefiklerinin yükünü artırmıştır. C) Askeri kaynaklarını farklı coğrafyalara yaymak zorunda kalmıştır. D) Tüm cephelerde başarılar elde etmiştir.
Doğru Cevap: C Çözüm: Parçada Osmanlı’nın Kafkas, Kanal gibi kendi cephelerinin yanı sıra Galiçya, Makedonya, Romanya gibi “Avrupa cephelerine de asker gönderdiği” belirtilmektedir. Bu, askeri kaynaklarını farklı coğrafyalara yaymak zorunda kaldığını gösterir.
- Çanakkale Cephesi, Birinci Dünya Savaşı’nın kaderini değiştiren en önemli cephelerden biridir. İtilaf Devletleri’nin amacı, Osmanlı başkenti İstanbul’u ele geçirerek Osmanlı’yı savaş dışı bırakmak, Rusya’ya denizden yardım ulaştırmak ve savaşı kısa sürede bitirmekti. Ancak Mustafa Kemal’in liderliğindeki Türk askerinin üstün direnişi sayesinde, İtilaf Devletleri bu hedeflerine ulaşamadı. Çanakkale Zaferi, hem savaşın uzamasına neden oldu hem de Mustafa Kemal’in Anadolu’daki Milli Mücadele’nin lideri olarak tanınmasında büyük rol oynadı.Çanakkale Cephesi’nin kazanılması, aşağıdakilerden hangisi üzerinde doğrudan bir etki yapmıştır?
A) Rusya’da Bolşevik İhtilali’nin çıkması B) Osmanlı Devleti’nin yeni topraklar kazanması C) Mustafa Kemal’in askeri ve siyasi kariyerinin yükselmesi D) Almanya’nın Doğu Cephesi’ndeki yükünün hafiflemesi
Doğru Cevap: C Çözüm: Parçada açıkça “Çanakkale Zaferi… Mustafa Kemal’in Anadolu’daki Milli Mücadele’nin lideri olarak tanınmasında büyük rol oynadı” ifadesi yer almaktadır. Bu da Mustafa Kemal’in askeri ve siyasi kariyerinin yükselmesi üzerinde doğrudan bir etki olduğunu gösterir.
- Birinci Dünya Savaşı, sadece cephelerde değil, siyasi arenada da büyük değişimlere yol açtı. Savaştan yenik ayrılan imparatorluklar dağıldı. Osmanlı İmparatorluğu’nun yanı sıra, Avusturya-Macaristan, Rus ve Alman imparatorlukları da tarih sahnesinden çekildi. Bu durum, Avrupa haritasının tamamen yeniden çizilmesine, Polonya, Çekoslovakya, Yugoslavya gibi yeni ulus-devletlerin kurulmasına neden oldu. Savaştan sonra imzalanan ağır barış antlaşmaları ise, özellikle Almanya’da büyük bir hoşnutsuzluğa ve intikam duygusuna yol açarak ilerideki yeni bir dünya savaşının tohumlarını ekti.Verilen bilgilere göre, Birinci Dünya Savaşı’nın sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Avrupa’nın siyasi haritasının kökten değişmesi B) Bazı imparatorlukların yıkılması C) Uluslararası barışı sağlayan güçlü bir dünya örgütünün kurulması D) Yeni devletlerin ortaya çıkması
Doğru Cevap: C Çözüm: Parçada “ağır barış antlaşmaları ise… intikam duygusuna yol açarak ilerideki yeni bir dünya savaşının tohumlarını ekti” ifadesi geçmektedir. Bu da uluslararası barışı gerçekten sağlayan güçlü bir örgütün kurulmadığını (Milletler Cemiyeti kurulsa da İkinci Dünya Savaşı’nı engelleyememiştir) gösterir. Diğer seçenekler doğrudan parçada belirtilen sonuçlardır.
- Amerika Birleşik Devletleri, Birinci Dünya Savaşı’na başlangıçta katılmadı. Ancak Almanya’nın “sınırsız denizaltı savaşı” ilan etmesi ve ticaret gemilerini batırması, ABD’nin savaşa müdahale etmesine yol açtı. ABD Başkanı Woodrow Wilson, savaşın ardından kalıcı barışı sağlamak amacıyla “Wilson İlkeleri”ni yayınladı. Bu ilkeler arasında, “Yenen devletler yenilenlerden toprak almayacak” ve “Gizli antlaşmalar yapılmayacak” gibi maddeler bulunuyordu. Ancak İtilaf Devletleri, Wilson İlkeleri’ne tam olarak uymamış, kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmişlerdir.Wilson İlkeleri’nin, İtilaf Devletleri tarafından tam olarak uygulanmamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) İtilaf Devletleri’nin savaşı kaybetme korkusu B) İtilaf Devletleri’nin sömürgecilik politikalarından vazgeçmek istememesi C) ABD’nin savaşta yeterince etkili olamaması D) Almanya’nın Wilson İlkeleri’ni kabul etmemesi
Doğru Cevap: B Çözüm: Wilson İlkeleri’nde “Yenen devletler yenilenlerden toprak almayacak” maddesi, İtilaf Devletleri’nin uzun süredir devam eden sömürgecilik ve toprak kazanma arzularıyla çelişiyordu. Bu nedenle kendi çıkarları doğrultusunda hareket etmeleri, sömürgecilik politikalarından vazgeçmek istememeleriyle açıklanabilir.
- Birinci Dünya Savaşı sonrasında imzalanan barış antlaşmaları, yenilen devletler için oldukça ağır şartlar içeriyordu. Özellikle Almanya ile imzalanan Versay Antlaşması, Alman halkında büyük bir aşağılanma ve intikam duygusu yarattı. Bu durum, Almanya’da Nasyonal Sosyalizm gibi aşırı milliyetçi akımların güçlenmesine ve Adolf Hitler’in iktidara gelmesine zemin hazırladı. Tarihçiler, Versay Antlaşması’nın getirdiği ekonomik sıkıntıların ve siyasi baskının, İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasındaki en büyük etkenlerden biri olduğunu belirtirler.Bu parçaya göre, Birinci Dünya Savaşı’nı sona erdiren antlaşmaların gelecekteki etkileri hakkında aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Uluslararası barışı kalıcı olarak sağlamıştır. B) Yenilen devletlerde ekonomik refahı artırmıştır. C) Yeni çatışmalara zemin hazırlayan sorunlar yaratmıştır. D) Demokrasilerin güçlenmesine katkı sağlamıştır.
Doğru Cevap: C Çözüm: Parçada, Versay Antlaşması’nın Almanya’da “intikam duygusu” yarattığı ve “İkinci Dünya Savaşı’nın çıkmasındaki en büyük etkenlerden biri olduğu” açıkça belirtilmektedir. Bu da yeni çatışmalara zemin hazırlayan sorunlar yarattığını gösterir.
- Osmanlı Devleti, Birinci Dünya Savaşı’nda birçok cephede mücadele etti. Bu cephelerden biri olan Kafkas Cephesi, Osmanlı’nın Rusya’ya karşı toprak kazanma ve Orta Asya Türkleri ile birleşme hayallerini (Pantürkizm) taşıdığı bir cepheydi. Ancak ağır kış şartları ve lojistik sorunlar nedeniyle bu cephede büyük kayıplar verildi. Diğer bir önemli cephe olan Kanal Cephesi’nde ise Osmanlı, İngiltere’nin Süveyş Kanalı üzerindeki kontrolünü ele geçirmeye çalıştı. Bu cepheler, Osmanlı’nın hem insan gücü hem de maddi kaynaklar açısından ciddi kayıplar vermesine yol açtı.Bu bilgiler, Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı’nda açtığı cephelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisini göstermektedir?
A) Sadece savunma amaçlı cepheler açtığı B) Siyasi ve ideolojik hedeflerle hareket ettiği C) Tüm cephelerde mutlak zaferler kazandığı D) Müttefiklerinin isteği dışında cepheler açtığı
Doğru Cevap: B Çözüm: Parçada Kafkas Cephesi’nin “Orta Asya Türkleri ile birleşme hayallerini (Pantürkizm) taşıdığı” belirtilmektedir. Bu ifade, Osmanlı’nın sadece askeri değil, siyasi ve ideolojik hedeflerle hareket ettiğini açıkça gösterir.
- Birinci Dünya Savaşı sonunda, Osmanlı İmparatorluğu gibi çok uluslu devletler dağıldı. İmparatorluklar bünyesinde yaşayan farklı milletler, kendi bağımsız devletlerini kurma fırsatı buldular. Polonya, Çekoslovakya, Yugoslavya gibi yeni devletler kurulurken, savaşın galip devletleri de Ortadoğu gibi bölgelerde yeni sınırlar çizdiler. Bu durum, coğrafi ve siyasi açıdan büyük değişimlerin yaşandığını, ancak bu yeni çizilen sınırların ve kurulan devletlerin, ilerleyen dönemlerde de yeni sorunlara yol açabileceğini göstermekteydi.Parçaya göre, Birinci Dünya Savaşı’nın harita üzerindeki değişiklikleri hakkında aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Sadece Avrupa kıtasında sınır değişiklikleri yaşanmıştır. B) Ulus-devletlerin kurulmasıyla tüm etnik sorunlar çözülmüştür. C) Savaş, dünya haritasının yeniden şekillenmesine neden olmuştur. D) Yenilen devletler, eski sınırlarını korumayı başarmıştır.
Doğru Cevap: C Çözüm: Parçada “Avrupa haritasının tamamen yeniden çizilmesine”, “yeni devletlerin kurulmasına” ve “Ortadoğu gibi bölgelerde yeni sınırlar çizildiği” belirtilmiştir. Bu ifadeler, savaşın dünya haritasının yeniden şekillenmesine neden olduğunu açıkça göstermektedir.