İnsanların yaşamında gerekli olan ve yokluğunda sıkıntı çekilen şeylere ihtiyaç denir. İhtiyaçlar, temel (zorunlu) ve sosyal (toplumsal) ihtiyaçlar olmak üzere ikiye ayrılır.
Barınma, beslenme ve giyinme temel ihtiyaçlar arasında yer alırken; eğlenme ve tatil yapma gibi ihtiyaçlar ise toplumsal ihtiyaçlar arasında yer alır.
HİZMET KURUMLARI
Toplumun ihtiyaçlarının karşılanmasına hizmet eden kurumlar vardır. Devlet, vatandaşlarının bu ihtiyaçlarını karşılamak için çeşitli kurum ve kuruluşlar kurmuştur. Bu kurumlardan her biri, bakanlığa ait görevlerden birini ya da birkaçını yerine getirir. Görevlerin yerine getirilmesi ve vatandaşlara daha iyi hizmet verilebilmesi için kurumlarda iş bölümü yapılır.
EĞİTİM KURUMLARI
Eğitim ihtiyacı, toplumsal yaşamdan doğan bir ihtiyaçtır. Bu ihtiyaç, yasal güvence altındadır.
Toplumdaki her bireyin eğitim kurumlarından yararlanma hakkı vardır. Anayasamızın 42. maddesinde; “Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz.” ifadesiyle eğitimde eşitlik ilkesinin benimsendiği vurgulanmıştır.
Eğitim ile ilgili resmî kurumlar:
- Okul öncesi eğitim kurumları ve anaokulları
- İlk ve orta okullar
- Meslek liseleri
- Açık öğretim okulları
- Anadolu liseleri
- Üniversiteler
- Mesleki eğitim merkezleri
SAĞLIK KURUMLARI
Toplumun temel ihtiyaçlarından biri de sağlıktır. Sağlık hizmetleri, her vatandaşın alması gereken hizmetlerdendir. Devlet, bu hizmeti gerçekleştirmek için çeşitli sağlık kurumları kurmuştur.
Devlet, sağlık alanında yaptığı çalışmalar sonucunda çeşitli zamanlarda aşı kampanyaları düzenlemekte, okullarda sağlık taraması yapmakta, aile hekimliğini yaygınlaştırmakta ve çeşitli nedenlerle sağlık hizmetlerinden yeterince yararlanamayan insanlara ulaşmaktadır.
Sağlık ile ilgili kurumlar:
- Sağlık ocakları
- Dispanserler
- Üniversitelerin araştırma hastaneleri
- Sağlık Bakanlığına bağlı devlet hastaneleri
- Çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarının hastaneleri
- Özel sektöre ait hastaneler
GÜVENLİK KURUMLARI
Güvenlik ihtiyacı, insanların temel ihtiyaçlarından biridir ve insanların bu ihtiyaçları devlet tarafından karşılanır. Ülkemizde dış güvenliği Türk Silahlı Kuvvetleri sağlarken; iç güvenliği ise Emniyet Genel Müdürlüğü sağlar.
Jandarma Genel Komutanlığı da iç güvenliğin sağlanmasına katkıda bulunur.
Ülkemizde güvenlik alanında faaliyet yürüten kurumlar:
- Türk Silahlı Kuvvetleri
- Jandarma Genel Komutanlığı
- Emniyet Genel Müdürlüğü
ÇEVRE KURUMLARI
İnsanların sağlıklı bir çevrede yaşaması, anayasal haklarından biridir.
Yaşadığımız çevrenin temizliğinden sorumlu olan kurumlar vardır. Bunların yanı sıra vatandaşlara da bazı sorumluluklar düşmektedir.
Anayasamızın 56. maddesinde, “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek, devletin ve vatandaşların ödevidir.” ifadeleri yer alır.
Çevre ile ilgili kurumlar:
- Çevre ve Orman Bakanlığı
- Orman Genel Müdürlüğü
- Yangın Harekât Merkezi
- İl Çevre ve Orman Müdürlüğü
ULAŞIM KURUMLARI
İnsanların ihtiyaçlarından biri de ulaşımdır. İnsanlar farklı il, ülke ya da kıtalarda yaşayan diğer insanlar ile ilişki içindedir. Bu durum, farklı ulaşım kurumlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ulaşım kurumları, yaptıkları çalışmalar ile ulaşım faaliyetlerini kolaylaştırmaktadır.
Ulaşım alanında faaliyet yürüten kurumlar:
- Kara Yolları Genel Müdürlüğü
- Hava Yolları Genel Müdürlüğü
- Demir Yolları Genel Müdürlüğü
- Devlet Hava Meydanları İşletmesi
- Belediyeler
- Emniyet Genel Müdürlüğü
- Denizcilik Müsteşarlığı
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
Bireysel ve toplumsal ihtiyaçların karşılanması, toplumun düzeninin ve devamlılığının sağlanması açısından önem taşır. Bu ihtiyaçların karşılanmasında resmî kurumlar ve sivil toplum kuruluşları etkilidir. Ancak resmî kurumlarda çalışanlar ile sivil toplum kuruluşlarında çalışanların farklı özellikleri vardır. Resmî kurumlarda çalışanların rolleri ve çalışma saatleri önceden belirlenmiştir. Görev ve sorumlulukların dışına çıkıldığında yasal işlem yapılır. Sivil toplum kuruluşlarında ise roller, gönüllülük esasına göre verilir ve alınır. Ayrıca sivil toplum kuruluşlarında maddi kazanç sağlama amacı gözetilmez.
Sağlık Alanında Çalışan Sivil Toplum Kuruluşları
Türkiye’de Eğitim Alanında Çalışan Sivil Toplum Kuruluşları
Çevreyi Korumak İçin Çalışan Sivil Toplum Kuruluşları
ETKİN YURTTAŞLIK
Etkin yurttaşlık, toplumsal alanda karşılaşılan sorunlara duyarlı olmak ve çözüm odaklı düşünebilmektir.
Sivil toplum kuruluşları, etkin yurttaşlık bilincini güçlendirirler. Çünkü sivil toplum örgütleri, takım çalışması ve iş birliği anlayışı ile hareket ederek toplumsal sorunlara çözüm bulmak istemektedirler.
Sivil toplum kuruluşları, sorunları insanlara duyurur ve bu konu ile ilgili kamuoyu oluşturur. Bu durum bireylerin etkin birer yurttaş olmalarına da katkı sağlar.
Etkin yurttaşlık bilincine sahip olan bireyler, sivil toplum kuruluşlarının yürüttüğü faaliyetlere gönüllülük esasına göre katılırlar.
Sivil toplum kuruluşları, yardımlaşma ve dayanışmaya önem verirler. Yaptıkları çalışmaların karşılığında hiçbir zaman maddi kazanç sağlama amacı gözetmezler.
