Plazma; katı, sıvı ve gaz gibi maddenin hallerinden biridir. Evrendeki maddenin %96’sı plazma halindedir. Gaz halindeki madde yüksek sıcaklıklara kadar ısıtıldığında gaz atomlarından elektron kopmaya başlar. Böylece madde eşit sayıda pozitif (+) ve negatif (-) iyonlardan oluşur. Teknolojinin gelişmesiyle düşük sıcaklıklarda da plazma elde edilebilmiştir. Özetle, gazın iyonlaşmış haline plazma denir.
- Şimşek, yıldırım, aurora, mum alevi, floresan lamba dünyadaki plazma örnekleridir.
- Yıldızlar, Güneş rüzgarları, Güneş uzayda bulunan plazma örnekleridir.
- Güneş, yıldızlar sıcak plazma; neon lamba, aurora soğuk plazmaya örnek olarak verilebilir.
Plazmaların Özellikleri
- Eşit sayıda pozitif (+) ve negatif (-) yüklü iyonlardan oluşurlar. Bu yüzden dış ortama göre yüksüzdürler.
- Isı ve elektriği iyi iletirler, kimyasal tepkimeler plazmalarda hızla gerçekleşir.
- Elektrik ve manyetik alandan etkilenirler.
GAZLAR
Dünyamızdaki atmosferin varlığı yaşamımızda önemli yer tutar. Atmosferdeki oksijeni solumamız bir yana, gazların varlığı hayatımızı kolaylaştırır. Birkaç örnek verelim:
- Gezi balonlarında balonun, içindeki havayı ısıtarak yükselmesini sağlarız.
- Güneşten gelen zararlı ışınları ozon tabakasında süzer.
- Rüzgar enerjisinden faydalanarak enerji üretiriz.
- Dünyanın gece çok soğuk, gündüz de çok sıcak olmasını engeller.
– Atmosferde %75 azot, %21 oksijen, %1 oranında da argon ve karbondioksit gibi gazlar vardır.
– Atmosferin %98’lik kısmı ilk 30 km yükseklikte bulunur.
GAZLARIN ÖZELLİKLERİ
- Gazların belirli bir hacmi yoktur.
- Gazlar bulundukları kabı ve ortamı tamamen doldurur.
- Gaz tanecikleri arasındaki boşluklar çok fazla olduğundan sıkıştırılabilirler. Örneğin araba lastiklerinin ve topların içinde sıkıştırılmış hava vardır.
- Gazlar birbiriyle her oranda homojen olarak karışır.
- Gazların hacmi oda sıcaklığında ve 1 atmosfer basınçta ölçüldüğünde, özkütle gazlar için ayırt edici özelliktir.
