Haçlı Seferleri’nin Nedenleri
Dini Sebepler
- Hristiyanların, Müslümanların elinde bulunan Kudüs ve diğer kutsal yerleri (Antakya, Urfa vb.) almak istemesi
- Fransa’da ortaya çıkan Kluni Tarikatı’nın Müslümanlarla savaşılması yönünde yaptığı çalışmaların etkisi
- Katolik kilisesinin Ortodoks kilisesini hâkimiyet altına almak istemesi
- Katolik kilisesinin halkı seferlere teşvik etmesi
- Hristiyanlığı yayma düşüncesi (Coğrafi Keşiflerle ortak neden)
- Seferlere katılanların günahtan arınacağı ve cennete gireceği vaadinin halkı etkilemesi
Siyasi Sebepler
- Malazgirt Savaşı sonrasında Türkler karşısında zor durumda kalan Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi
- Türkleri Anadolu, Suriye, Filistin ve Akdeniz bölgelerinden uzaklaştırma düşüncesi
- Derebey ve kralların nüfuzlarını arttırmaya çalışması
- Topraksız prenslere aldıkları toprakların düklüğünün verileceğinin vaat edilmesi
Ekonomik Sosyal
- Avrupalıların Doğu’nun zenginliklerini ele geçirmek istemesi
- Doğu’dan gelen ticaret yollarının Türklerin denetiminde olması
- Kralların ve derebeylerin zenginliklerini arttırmak istemesi
- Toprak sahibi olmayan soyluların toprak ve makam sahibi olma arzusu
- Derebey ve kiliseler tarafından fakirleşen halkın zengin olma hayaline kapılması
Kluni Tarikatı: Fransa’nın Burgonya eyaletindeki Kluni Manastırı’nda kurulan tarikat, X. yüzyıldan itibaren bütün Avrupa’ya yayılmıştır.
Hristiyanlık dinini savunmak, şövalyeliği din uğrunda yapmak ve tarikata bağlı olanlar için hayatını vermek tarikatın temel esasları olarak kabul edilmiştir.
Önemli Seferler
I. Haçlı Seferleri
1096 – 1099 yılları arasında yapılan bu ilk seferde Antakya, Kudüs, İznik, Trablus ve Urfa gibi önemli yerler Haçlıların eline geçmiş, Batı Anadolu Bizans’ın kontrolüne girmiş ve Malazgirt Savaşı ile Anadolu’da Selçukluların eline geçen üstünlük kaybedilmiştir.
II. Haçlı Seferleri
Urfa Kontluğu’nun Musul Atabeyi Nurettin Mahmut Zengi tarafından ortadan kaldırılması üzerine yapılan bu seferin en önemli özelliği ilk kez Avrupalı kral ve imparatorların katılmasıdır. Anadolu’dan geçerken ağır kayıplar veren Haçlı ordusu Şam’ı almak istediyse de başarısız olmuştur.
III. Haçlı Seferleri
Selahaddin Eyyubi’nin 1187 yılında Haçlılarla yaptığı Hıttin Savaşı’nı kazanarak Kudüs’ü ele geçirmesi üzerine yapılan seferdir. Fransa Kralı Philippe Auguste, İngiltere Kralı I. Richard (Arslan Yürekli Rişard) ve Alman İmparatoru I. Friedrich’in de katıldığı bu seferde Haçlılar amaçlarına ulaşamadan ülkelerine geri dönmüştür.
IV. Haçlı Seferleri
Eyyubilerin Filistin sahil şeridini Haçlılardan temizlemesi üzerine Papa III. Innocentius’un girişimleri ile yapılan seferdir. Venedik Dükü Enrico Dandolo seferin hedefini değiştirerek İstanbul’u işgal edip burada bir Latin Krallığı kurmuştur. İstanbul’dan kaçan Bizans yöneticileri, İznik ve Trabzon’da imparatorluklar kurmuşlardır. 1261’de İstanbul’da kurulan Latin krallığı yıkılarak Bizans İmparatorluğu yeniden kurulmuştur.
Haçlı Seferleri sonuçları
I, II ve III. Haçlı Seferlerine karşı Anadolu Selçukluları, Artuklular ve Eyyübiler gibi Türk – İslam devletleri mücadele etmiştir.
1. Haçlı Seferi ile Orta Doğu’da Yafa, Urfa, Antakya kontluklarının yanında Kudüs Krallığı kurulmuştur.
I. Haçlı Seferi ile İznik elden çıkmış, Selçuklular başkenti Konya’ya taşımıştır. Haçlılar Kudus’ü ele geçirse de yüzbinlerce haçlı unsuru I. Kılıçarslan’ın çabalarıyla öldürülmüştür.
Selahaddin Eyyübi’nin kardeşinin Yafa’yı, Selahaddin Eyyübi’nin Hıttin Savaşı (1187) ile Kudus’ü haçlılardan alması yeni seferlerede neden olmuştur.
Anadolu Selçukluları ve Eyyubilerin haçlılara karşı mücadeleleri gerek Anadolu’nun güvenliğinin sağlanması gerek Orta Doğu’daki haçlıların etkilerinin kırılarak buraların Türk – İslam kimliğinin korunmasına neden olmuştur.
