XVill ve XIX. Yüzyılda Nüfusun Hızlı Artma Nedenleri
- » Orta Çağ Avrupası’na göre doğum oranlarının yükselmesi
- » Sanayi Devrimi’nin etkisi ile ekonominin tarım ekseninden çıkıp sanayi ve diğer sektörlere kayması
- » Ekonomik refahın oluşması
- » Sağlıklı beslenmeyle insan ömrünün uzaması
- » Salgın hastalıkların önüne geçilmesi
- » Ölüm oranlarının azalması
Nüfusun bir ülkede artması o ülkeye birtakım avantajlar sağlayacaktır:
- » Devletin askeri ve siyasi güç kazanması
- » Ekonomide kalkınma için gerekli işçi gücüne sahip olunması
- » Bir devletin askeri, siyasi, ekonomik alanlarda mevcut nüfusu kullanabilmesi
- » Yeni ele geçirilen ülkelerde hem siyasi hem de ekonomik hâkimiyeti sağlayabilmesi
- » Savaş gücünün insan sayısına orantılı olarak artması
Osmanlı Devleti’nde Haberleşme ve Ulaşım
XIX. yüzyılda Avrupalı devletler sömürgelerini denetim altında tutma ve ticareti geliştirme amaçlı olarak;
Ülkelerinde demiryolu ve telgraf hattı yapımını önemsemiş, Atlas okyanusu ve Japonya’yı telgraf hatları yoluyla Londra ve Paris gibi Avrupa başkentlerine bağlamış,
Buharlı gemi yapımı önemsemiştir.
Osmanlı Devleti’nde Telgraf
Elektrikli mors alfabesine dayalı telgraf yoluyla 1855’te İstanbul Avrupa’ya bağlamıştır.
Osmanlı Devleti’nde Demir Yolları
1851- 1869 Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk demiryolu hattı 1851 yılında Mısır’da gerçekleştirilmiş ve bu hat geliştirilerek 1869 yılında 1300 km. uzunluğa erişmiştir.
Avrupa Kıtası’ndaki ilk Osmanlı demir yolu 1856’da CenovaKöstence Demir Yolu İngiliz şirketlerince açıldı.
1872’de demir yolu yapım ve işletmesini gerçekleştirmek amacıyla da Demir Yolları İdaresi kuruldu.
Osmanlı Devleti’nde en fazla demir yolu yapımı II. Abdülhamit Dönemi’nde Düyün-ı Umümiye İdaresi’nin kurulmasıyla başladı.
II. Abdülhamit’in en büyük projelerinden biri de Bağdat Demir Yolu’nun yapılmasıydı. Bu hattın yapımını Almanlara veren II. Abdülhamit bu hat sayesinde İngiltere ve Rusya’yı telaşa ve korkuya sürükledi. Almanların bu bölgede etkinliğinin artması özellikle İngiltere’yi telaşlandırdı çünkü bu projeyle İngilizler, sömürge yollarının kontrolünü kaybedebilirdi.
XIX. Yüzyıldan İtibaren Ulaşım ve Haberleşme Yatırımlarının Önemsenme Nedenleri
- Devlet otoritesinin ülkenin her yanında daha kolay hissedilmesi ve merkezi otoritenin güçlenmesi
- Ticari hayatın gelişmesi
- Bölgelerarası ulaşım kolaylığı yoluyla toplumsal etkileşimin artması
- Kültürel gelişmelerin ülke geneline yaygınlaşması
Ulus Devlet Nedir?
Varlığını ve gücünü bir ulusun belli bir coğrafi sınır içindeki egemenliğinden alan devlet şeklidir.
Ortak dil, kültür ve değerlerin yaygınlaşması ulus devletin oluşumunu hızlandıran etmenlerdir.
Ulus devlette meşruiyetin kaynağı din, soy veya krallık değil laik, demokratik bir karaktere dayalıdır.
Ulus Devlette Vatandaş Kimliği
Ulusun İnşasında Eğitimin Alanında Yapılan Çalışmalar
Özellikle federal devletlerde ortak aidiyet duygusunu geliştirmek için okulların müfredatlarına yurttaşlık eğitimi konulmuştur.
İlk ve ortaokullarda yurttaşlık eğitimi, Fransa’da parasız, laik eğitim zorunlu hâle getirildi. Din eğitimi yerine Ahlak ve Yurttaşlık Bilgisi Dersi getirilmiştir.
Coğrafya dersi ile öğrencilere vatan topraklarının ne kadar değerli olduğu öğretilmiştir.
Tarih derslerinde de cumhuriyeti kuran kahramanlara yer verilerek cumhuriyetin çok büyük bir değer olduğu anlatılmıştır.
Yapılan bu çalışmalar sonucunda ulus devlete sahip çıkan vatandaşlar yetiştirilmiş oldu.
