Rönesans

XV. ve XVI. yüzyıllarda önce İtalya’da başlayan ve daha sonra Avrupa’ya yayılan edebiyat, güzel sanatlar ve bilim alanındaki gelişmelere, “yeniden doğuş” anlamında rönesans denir.

Rönesansın Nedenleri 

• Keşiflerden sonra Avrupa’da sanat ve edebiyattan zevk alan Mesen sınıfının doğması.
• Bizanslı bazı bilginlerin İtalya’ya giderek Latinceyi öğretmeleri ve eski eserleri tanıtmaları.
• Kâğıdın ucuzlaması ve matbaanın geliştirilmesiyle yeni düşüncelerin hızla yayılması.
• Sanatkarların yetişmesi kültür ve sanat alanındaki birikimin artması.
• Avrupa’nın Endülüs Emevileri ve Haçlı Seferleriyle İslam medeniyetini tanımaları.

Not: İstanbul’un Fethinden sonra Bizanslı bilim ve sanat adamları İtalya’ya kaçtılar. Rönesans İtalya’da doğdu.

Avrupa Ülkelerindeki Rönesans Hareketleri

İtalya’da Rönesans Hareketleri

İtalya’da Rönesans, XIV. yüzyılın sonlarında Hümanizm ile başladı. Hümanizm, Eski Yunan ve Latin kültürünü en yüksek kültür örneği olarak alan ve Ortaçağın skolâstik düşüncesine karşı Avrupa’da doğup gelişen felsefe, bilim ve sanat görüşü, insanlık sevgisini en yüce amaç ve olgunluk sayan doktrindir.

Bu dönemde yetişen hümanistler Petrark, Dante, Bokaçius, Makyevel, Gişarden ve Tasso’dur.

– Rönesans ilk olarak edebiyat alanında başladı.
– Dönemin ünlü mimarlar, Mikelanj ve Bramant’tır.

Rönesans’ın Avrupa Dışına Yayılmasının Nedenleri

İtalya’nın dini ve kültürel merkez olması

Rönesans devrinde Roma’ya birçok öğrenci ve dini ziyaretçi geliyordu. Bunlar öğrenim yaparken, Hümanizm ve Rönesans ruhunun etkisinde kalarak ülkelerine dönmüşlerdir.

İtalya Savaşlarının etkisi:

1494—1559 yılları arasında yapılan savaşlar sırasında İtalya’ya Avrupalı birçok kral, komutan ve asker girip çıktı. Bunlar Rönesans hareketlerini gördüler ve yurtlarına döndüklerinde bu hareketleri yaydılar. Böylece Rönesans hareketleri İtalya’dan sonra Fransa’da, sonra Almanya, İngiltere, İspanya, Hollanda ve Kuzey Avrupa ülkelerinde görüldü.

Almanya’da Rönesans çok yavaş gelişti. İtalya ve Fransa’daki seviyeye ulaşamadı. Almanya’da yetişen Erasmus ve Luther gibi hümanistler daha çok dini metinleri incelediler.

İngiltere ve İspanya’da Rönesans’ın etkisi daha çok edebiyat alanında görüldü. Polonyalı Kopernik dünyanın yuvarlak olduğunu ve güneş etrafında dolaştığını ortaya koyarak tabuları yıktı.

Rönesans’ın Sonuçlan

• Avrupa ülkelerinde bilim, sanat, edebiyat alanlarında yeni bir dünya görüşü ortaya çıktı.
• Skolastik düşünce yıkıldı. Düşüncede serbest bir ortam meydana geldi.
• Deney ve gözleme dayanan pozitif düşünce ortaya çıktı.
• Kilise zayıfladı. Bu durum Reform hareketlerini başlattı.
• Bilim, sanat ve medeniyet alanlarında İslam ülkeleri öncülük yaparken, Rönesans sonrası Avrupa ülkeleri ön plana çıktı.
• Fransa’da Rable, Jan Bulan, Montaigne Piyer Lesko gibi hümanistler edebiyat alanında öne çıktı.
• Almanya’da Röklen, Luther ve Erasmus gibi önemli isimler öne çıktı.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Rönesans hareketinin ilk olarak İtalya’da başlamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Feodal sistemin güçlü olması
B) Coğrafi keşiflerin etkisi
C) Antik Roma ve Yunan eserlerine yakınlık
D) Dini otoritenin merkezi olması

Çözüm:

• İtalya, Antik Roma uygarlığının mirasçısı olması ve birçok antik eserin bu bölgede bulunması nedeniyle Rönesans’ın doğuşunda öncü rol oynamıştır.
  Doğru Cevap: C

---

2. Aşağıdakilerden hangisi Rönesans’ın sonuçları arasında gösterilemez?

A) Skolastik düşüncenin güçlenmesi
B) Bilimsel gelişmelerin hızlanması
C) Reform hareketlerine zemin hazırlaması
D) Sanatta perspektif tekniğinin yaygınlaşması

Çözüm:

• Rönesans, skolastik düşünceyi zayıflatmış; akıl, deney ve gözleme dayalı düşünceyi öne çıkarmıştır.
  Doğru Cevap: A

---

3. Rönesans döneminde “hümanizm” anlayışının yaygınlaşması aşağıdaki alanlardan hangisinde en belirgin etkiyi yapmıştır?

A) Siyasi yönetim biçimleri
B) Edebiyat ve felsefe
C) Askeri teknolojiler
D) Tarım teknikleri

Çözüm:

• Hümanizm, insanı ve insan değerlerini merkeze alan bir anlayıştır. Bu dönemde edebiyat ve felsefe alanında antik metinlerin incelenmesiyle birlikte büyük gelişmeler yaşanmıştır.
  Doğru Cevap: B

---

4. Matbaanın icadı ve yaygınlaşmasının Rönesans’a katkısı aşağıdakilerden hangisidir?

A) Bilginin hızla yayılmasını sağlaması
B) Feodal beylerin gücünü artırması
C) Kilisenin otoritesini güçlendirmesi
D) Savaş teknolojilerini geliştirmesi

Çözüm:

• Matbaa sayesinde antik eserler ve yeni fikirler çoğaltılarak geniş kitlelere ulaşmış, bu da Rönesans’ın hızla yayılmasını sağlamıştır.
  Doğru Cevap: A

---

5. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi Rönesans dönemi İtalyan ressamlarından biri değildir?

A) Leonardo da Vinci
B) Michelangelo
C) Raphael
D) Vincent van Gogh

Çözüm:

• Vincent van Gogh, Rönesans döneminden çok sonra yaşamış (19. yüzyıl) post-empresyonist bir ressamdır.
  Doğru Cevap: D