XVIII. YÜZYIL ISLAHAT HAREKETLERİ
Bu dönemde batıdaki gelişmelerden yararlanılmaya başlanmıştır.
Lale Devri (1718 – 1730)
Padişah III. Ahmet ile Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın, Pasarofça Antlaşması’nın ardından toplumu rahatlatmak amacıyla başlattıkları devirdir.
Lale devrinde;
- Avrupa’nın önemli başkentlerinde geçici elçilikler oluşturuldu.
- Çok sayıda sivil mimari eserler yapıldı.
- Avrupa’dan matbaa getirilerek kitaplar basılmaya başlandı.
*Matbaanın Osmanlı’ya geç gelmesinin nedeni hattatlık mesleğinin korunmak istenmesidir.
- Çiçek aşısı uygulandı.
- Avrupa’nın Barok mimari tarzından yararlanılmaya başlandı.
- İlk itfaiye örgütü kuruldu.
- Kağıt, çini ve kumaş imalathaneleri açıldı. Lale devri Patrona Halil İsyanı ile sona erdi (1730).
I. Mahmut Dönemi Islahatları (1730 – 1754)
“Humbaracı Ahmet Paşa” Osmanlı ordusunun subay ihtiyacını karşılamak amacıyla “Hendesehane” adıyla ilk askeri – teknik okulu açtı. Orduyu bölük, tabur, alay gibi Fransız ve Avusturya orduları tarzında örgütledi. Kara Mühendishanesi’nin temelleri atıldı.
III. Mustafa Dönemi Islahatları (1757 – 1774)
- Deniz Mühendishanesi’nin kuruluş çalışmaları başlatıldı.
- Sürat Topçuları Ocağı kuruldu.
- İç borçlanma esasına dayanan Esham Tahvilleri sistemi uygulandı.
I. Abdülhamit Dönemi Islahatları (1774 – 1789)
- Yeniçeri Ocağı ile Tımar Sistemi ıslah edilmeye çalışıldı.
- Deniz Mühendishanesi (Mühendishane-i Bahri Hümayun)’nin kumluş çalışmaları tamamlandı.
III. Selim Dönemi Islahatları ( 1789 – 1807)
- Nizam-ı Cedid Ocağı kuruldu.
- Nizam-ı Cedid ordusunun ihtiyaçlarını karşılamak üzere Irad-ı Cedid Hazinesi kuruldu.
- Yeni ordu için Levent ve Üsküdar’da kışlalar kuruldu.
- Kara ve Deniz Mühendishanesi genişletildi.
- Viyana, Paris ve Berlin gibi önemli başkentlerde sürekli elçilikler kuruldu.
- Okullarda Fransızca öğrenimi başladı. Kabakçı Mustafa İsyanı sonucu ıslahatlar kesintiye uğradı.
