Uzak Doğu Sömürge Yollarının Kısalması ve Nüfuz Mücadeleleri
Süveyş Kanalı’nın Açılması(1869)
1869’da bir Fransız şirketi ve Mısır hükümetinin ortaklığı ile Süveyş Kanalı açılmış böylece İngiltere’nin sömürge yolları kısalmıştır. Bu durum Doğu Akdeniz’in stratejik önemini artırırken İngiltere için açılan kanal önemli bir sömürge yolu haline gelmiştir.
Kıbrıs’ın İngiltere’ye Bırakılması (1878)
İngiltere, Süveyş Kanalı’nı kontrol altında tutmak için Kıbrıs’ı bir askeri üs olarak kullanmak amacı ile Ayastefanos Antlaşması’nı Osmanlı lehine değiştirme ve Rusya’ya karşı Osmanlı Devleti’ni korumak bahaneleri ile yirmi yıllığına Osmanlı’dan kiralamıştır.
Daha sonra adayı boşaltmayı reddeden İngiltere, I. Dünya Savaşı sırasında Kıbrıs’ı 5 Kasım 1914’te ilhak etmiş ve Lozan Antlaşması ile (1923) Türkiye, Kıbrıs’ın İngiltere’ye ait olduğunu kabul etmiştir.
İngiltere’nin Mısır’ı İşgali (1882)
Süveyş Kanalı’nı doğrudan kontrol altına almak isteyen İngiltere Mısır’da çıkan iç karışıklıklardan istifade ederek Mısır’ı geçici olarak işgal etmiştir (1882).
Mısır hukuken Osmanlı Devleti’ne bağlı olduğu için 1885’te yapılan bir anlaşma ile İngilizlerin Mısır’ı kontrol altına almasına karar verilmiştir. İngiltere I. Dünya Savaşı sırasında Mısır’ı kendi topraklarına kattığını ilan etmiştir (5 Kasım 1914).
Not: Yunanistan, savaşla ele geçiremediği Girit’i II. Meşrutiyet’in ilanından sonra Osmanlı Devleti’nde yaşanan karışıklıklar sırasında topraklarına katmıştır (1908). Osmanlı Devleti, bu durumu 1913 Atina Antlaşması’yla kabullenmiştir.
Bilgi: I. Balkan Savaşı sırasında toplanan Londra Konferansı sürerken İttihat ve Terakki Partisi Babıali Baskını ile hükümeti ele geçirmiştir (23 Ocak 1913).
