Tekrir, dizelerde ya da art arda gelen cümlelerde bir ya da birkaç kelimenin tekrarlanmasıdır. Tekrir sanatına ifadeyi güçlendirmek amacıyla başvurulur. Tekrar kelimesiyle aynı kökten gelir.

Merhaba ey al-i sultan merhaba
Merhaba ey kan-ı irfan merhaba
Ey gönüller derdinin dermanı sen
Ey yaradılmışların sultanı sen

Mevlid’in bu bölümünde “merhaba” ve “sen” kelimelerinin tekrarı yoluyla tekrir yapılmıştır.

Tekrir Örnek Cümleleri:

• Gel, gel ne olursan ol yine gel! (Mevlana)
• Gözlerim doldu, doldu, doldu…
• Bekledim, bekledim, bir umut bekledim.
• Yollar uzun, yollar yorgun, yollar sessiz.
• Bir daha, bir daha anlat bana o güzel günleri.

1. Örnek:

Metin:
Gökyüzü karardı, rüzgâr esti, rüzgâr esti, rüzgâr esti.
Yağmur başladı, yağmur dinmedi, yağmur dinmedi.

Açıklama:
Bu metinde, “rüzgâr esti” ve “yağmur dinmedi” ifadeleri tekrar edilerek olayın etkisi güçlendirilmiştir. Tekrir sanatı, duygu ve anlam yoğunluğunu artırmak için kullanılmıştır.

---

2. Örnek:

Metin:
Ağlama, ağlama, ağlama derdi annem bana,
Her düşüşün sonu bir kalkış, bir kalkış, bir kalkış.

Açıklama:
Bu metinde “ağlama” ve “bir kalkış” ifadeleri tekrar edilerek sözün vurgusu artırılmıştır. Tekrar sayesinde metin, okurun zihninde daha güçlü bir şekilde yer eder.

Çözümlü Test Soruları

Soru 1:
Aşağıdaki dizelerin hangisinde tekrir sanatı vardır?
A) Gidiyorum, gurbeti gönlümde duya duya.
B) Gel, gel, ne olursan ol yine gel.
C) Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz.
D) Bir yağmur bir rüzgar bir de sen.
E) Yalnızlık, bir yağmur damlasıdır.

Çözüm:
B seçeneğinde “gel” sözcüğünün tekrarıyla tekrir sanatı yapılmıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Soru 2:
Tekrir sanatının temel amacı nedir?
A) Anlamı güçlendirmek
B) Kafiyeyi sağlamak
C) Redif oluşturmak
D) Dizeyi uzatmak
E) Benzetme yapmak

Çözüm:
Tekrir, bir ifadeyi vurgulamak için kelime tekrarıdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Soru 3:
Aşağıdaki dizelerin hangisinde tekrir sanatı yoktur?
A) Koş arkadaş, koş okula!
B) Sen benimsin, sen benim!
C) Gözlerin, gözlerin yangın yeri.
D) Bir gün, bir gün daha geçti.
E) Rüzgar eser, dalgalar coşar.

Çözüm:
E seçeneğinde kelime tekrarı yoktur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Soru 4:
“Gitme, gitme, diye yalvardı.” cümlesindeki söz sanatı nedir?
A) Teşbih
B) Tekrir
C) Tenasüp
D) Tevriye
E) Mübalağa

Çözüm:
“Gitme” kelimesinin tekrarı tekrir sanatıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Soru 5:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tekrir sanatı vardır?
A) Yavaşça, yavaşça kayboldu.
B) Güneş doğdu, bulutlar dağıldı.
C) Kitap okumayı çok severim.
D) Deniz mavi, gökyüzü masmavi.
E) Bir kuş iki kuş üç kuş.

Çözüm:
A seçeneğinde “yavaşça” kelimesi tekrarlanmıştır. Doğru cevap A seçeneğidir.