Kategoriler: 10. sınıf Kimya, Kimya

HAZIR GIDALARI SEÇERKEN VE TÜKETİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Dünya nüfusunun fazla artması ile taze ve işlenmemiş doğal gıdalarla beslenme her geçen gün zorlaşmaktadır. Doğal gıdaların yetiştirilmesi ve şehirlerde yaşayan insanlara ulaştırılması gitgide zorlaşmaktadır. Bu nedenle organik olarak da nitelenen doğal gıdalar pahalılaşmakta ve zor elde edilme durumuna gelmektedir.

Günümüzde kırsal alanda yaşayan insanların nüfusundaki azalma ve şehirli nüfusun artması insanları hazır gıdalara yöneltmiştir. Hazır gıdaların raf ömrünü uzatmak için günümüzde gıda katkı maddeleri kullanılmaktadır. Gıda katkı maddeleri yalnız raf ömrünü uzatmak değil aynı zamanda renk, tat ve güzel görünüm için de kullanılmaktadır.

Hazır gıdaların paketleri üzerinde; kullanım amaçlarına göre gıda katkı maddeleri, kategorileri, özel adları ve “E” numaraları Avrupa Birliği ülkelerinde kodlama yöntemi olarak geliştirilmiştir. “E” numara sistemi ile gıda katkı maddelerinin temel katkı tipi ve kodları aşağıda verilmiştir.

Renklendiriciler

Hazır gıdaların güzel görünmesi için kullanılan kimyasallardır.

Koruyucular

Besin maddelerini bakteri, küf ve mayalara karşı korumak amacıyla
kullanılan kimyasallardır.

Antioksidanlar

Gıdalarda meydana gelebilecek acıma ve bozulmayı engeller. Gıda-
nın oksitlenmesini engelleyen kimyasallardır.

Emülsifiyer ve Stabilizatörler

Gıda maddelerinin üretiminde arzu edilen yapıyı oluşturmak, belli bir yapıyı korumak veya iyileştirmek amacıyla kullanılan kimyasallardır.

Asit – Baz Sağlayıcılar

Gıda maddelerindeki asitliği ve bazlığı sağlayıcı kimyasallardır.

Tatlandırıcılar, Koku Verenler

Hazır gıdaların doğal tadı ve kokusu işlenme ve bekleme sırasında bozulabilir.

Gıda malzemesine şekerli tat vermek için üretilen gliserol, mannitol, aspartam gibi maddelerdir.

Pastörizasyon ve Sütte UHT

Pastörizasyon, sütteki hastalık yapıcı mikroorganizmaların büyük kısmının sayısını azaltmak amacıyla yapılan, sütün raf ömrünü uzatan, en az seviyede fiziksel, kimyasal ve duyusal değişikliklerle sonuçlanan ve en az 72 oC’de 15 saniye veya 63 oC’de 30 dakika gerçekleştirilen ısıl işlemdir.

Günümüzde süt için UHT(Ultra High Temperature) denilen, genellikle uzun ömürlü sütlerde kullanılan bir teknoloji gelişmiştir.

UHT sterilize süt, buhar püskürtülerek yaklaşık 1 saniye süreyle 140 – 150 Co‘de işlenir. Daha sonra, sterilizasyon için kullanılan buhara eşit
miktarda buhar çıkacak biçimde vakum altında soğutulur.

Raf Ömrü

Gıdanın üretim tarihinden itibaren uygun koşullarda spesifik özelliklerini koruduğu süredir.

Tüm gıda ürünlerinin ambalajında zorunludur.



] }

Örnek: Yukarıdaki etiket ve gıda ile ilgili,
I. Gıda ve üretici firma ile ilgili bilgiler içerir.
II. Görünebilir bir yerinde üretim ve son kullanma tarihi vardır.
III. Son kullanma tarihi geçen ürünleri almamalıyız.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III

Çözüm: Gıda etiketlerinde gıdanın içindekiler nicel değerlerine kadar yazılır. Ayrıca üreten firma ile ilgili bilgiler yer alır. I. yargı doğrudur. Hazır gıda maddelerinin ambalajlarında mutlaka son kullanma tarihi SKT veya STT gibi kısaltmalarla belirtilmelidir. II. yargı doğrudur. Etikette yer alan gün ve ay olarak belirtilen tarih, ürünün tüketilmesi için son gündür. Bu tarihten sonra gıdanın tüketilmesi zehirlenme gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Özellikle et ve süt ürünlerine çok dikkat etmek gerekir. III. yargı doğrudur. Cevap E


Liselere Giriş Sınavı (LGS)
5 Haziran 2022 Pazar

Temel Yeterlilik Sınavı (TYT)
18 Haziran 2022 Cumartesi

Alan Yeterlilik Sınavı (AYT)
19 Haziran 2022 Pazar