SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARI
1. Kömür zehirlenmesi: Hemoglobinin karbonmonoksit gazına ilgisi oksijenden daha fazladır. Kömürden sızan karbonmonoksit gazı (CO) hemoglobine bağlanır ve birey oksijensiz kalır. CO zehirlenmesinde birey açık havaya çıkarılmalıdır ve saf oksijen verilmelidir. Çünkü yüksek oksijen, hemoglobinin CO’ten ayrılıp oksijene bağlanmasını sağlar.
2. Vurgun olayı: Denizin derinlerine inildiğinde basınç artar ve azot gibi gazların kandaki çözünürlüğü artar. Derindeki birey hızla yukarı çıkarsa basınç aniden düşeceği için kandaki çözünmüş gazlar serbest hale gelip damara baskı yapar ve damarı çatlatır. Buna vurgun denir. Vurgun olayı felç ya da ölümle sonuçlanabilir.
3. Pnömoni (Zatürre): Akciğer alveollerinin enfeksiyonu ve iltihaplanması sonucunda akciğerde sıvı ve kan toplanmasıdır. Bakteriyel bir hastalıktır.
4. Tüberküloz (Verem): Bakteriyel bir hastalıktır. Veremli hastaların öksürüğünden saçılan bakteriler yoluyla insandan insana geçebilir. Veremde akciğerin bağ dokusundaki esneklik azalır ve solunum yüzeyinin kalınlığı artar. Bu durumda gazların difüzyon kapasitesi azalır. Genellikle havasız ortamlarda yaşayan ve bağışıklık sorunları olan kişilerde görülür.
5. Astım: Solunum yolunun daralmasına sebep olan kronik (kalıcı) iltihaplanmadır. Böyle hastalar nefes darlığı çeker. Polenler, bazı besinler, soğuk hava ve sigara dumanı astım krizine neden olabilir.
Örnek: Bir sporcunun koşmaya başlamasından sonra,
I. soluk alıp-verme merkezlerinin uyarılması,
II. dokularda karbondioksit miktarının artması,
III. kanda karbondioksit miktarının artması
durumlarının, ortaya çıkışlarına göre sıralanışı aşağıdakilerden hangisidir?
A) I, II, III B) II, I, III C) II, III, I D) III, I, II E) III, II,I
ÇÖZÜM: Koşan insanda kaslarda oluşan karbondioksit miktarı artar. Bu karbondioksit kana geçerek soluk alıp verme merkezini uyarır ve soluk alıp verme hızı artar. Cevap: C
