PARAGRAFIN ANA DÜŞÜNCESİ
Her paragrafta yazarın bir amacı vardır. Paragrafın yazılma amacını belirlemek, bizi ana düşünceye götürün Ana düşünce, yazıda “asıl vurgulanmak istenen” düşüncedir. Aynı zamanda o yazıdan çıkarılabilecek “en kapsamlı yargı“dır. Yazarın okuyucuya kabul ettirmek istediği düşüncedir. Okuyucuya kazandırılmak istenen temel düşüncedir.
Paragraf, bir ana düşünce etrafında toplanmış cümleler topluluğudur. Paragraftaki cümlelerin hepsi ana düşünceyi destekler. Hiçbir cümle ana düşünceyle çelişemez. Ana düşünce, konunun işlenmesindeki amaçtır. Paragrafın yazılma nedenidir.
Örnek: Çocukluğun en güzel yanı, küslüklerin uzun sürmemesidir. Çocuklukta, arkadaşlar arasında ne kadar kırgınlık, küskünlük, kavga ve tartışma yaşanırsa yaşansın bunların hepsi dostça bir gülümsemeyle unutulur gider. Dakikalar içinde küsülür, dakikalar içinde de unutulur bu küslük. Bu yüzden çocukluk sürekli yaşanan bir mutluluk dönemidir. Bu yüzden çocukluğumuzda çok az mutsuz olmuşuzdur. İçimizdeki çocuğu yeniden diriltebilir ve küslükleri unutabilirsek mutlu olmayı da öğreniriz.
Bu parçanın ana düşüncesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çocuklar birbirleriyle kolayca anlaşabilirler.
B) Mutlu olmak için dargınlıkları çabuk unutmalıyız.
C) Büyükler her zaman mutsuz olmayı tercih eder.
D) Çocuklara nasıl mutlu olacakları öğretilmelidir.
ÇÖZÜM:
Metni dikkatlice okuduğumuzda çocukluk döneminin bir özelliği anlatılmaktadır: Çocuklar uzun süre dargın kalamazlar. Birbirlerini hemen affederler ve dargınlıkları kolay unuturlar. Çocukluk döneminin bu özelliği bir sonucu ortaya çıkarmaktadır: Çocukluk dönemimizde böyle bir özelliğe sahip olduğumuz için mutlu oluruz.
Bütün bu ipuçlarını bir araya getirdiğimizde ortaya şöyle bir düşünce çıkmaktadır: Çocuklar mutludurlar çünkü küslükleri ve dargınlıkları çabuk unuturlar. Biz yetişkinler de böyle davranırsak mutlu olabiliriz. Bu düşünceyi karşılayan en yakın seçenek B seçeneğidir.
Not: ”Ana düşünce cümlesi genellikle metnin başında bulunur” ya da “Sonunda bulunur” gibi ifadelere inanmayınız. Ana düşünce, metni anlayarak metinden çıkarılacak bir sonuçtur. Bu yüzden ana düşünceyi bulmak için metni iyi anlamak gerekir
