Paragrafın Ana Düşüncesi

Paragrafın yazılma ya da söylenme amacıdır. Paragrafta anlatılanlar vasıtasıyla bir düşünce (mesaj) iletilmek istenir. Dolayısıyla her paragrafın yalnız bir ana düşüncesi (mesajı) vardır. Bu mesaj, konu hakkında söylenenler bittikten sonra sonuç cümlesinde belirtilebileceği gibi paragrafın başında da açıklanabilir.

Kurallara uymak, uygarlık göstergesidir. Örneğin trafik polisi bulunmadığında hızlı giden ya da arabayı kurallara uymadan kullanan, başkalarına zarar vermekten kaçınmayan insanlara gün içinde hepimiz rastlarız. Oysa kurallar polisle birlikte ortadan yok olmaz. Bu kurallarla engellenmek istenen olumsuz durumlar da… Özetle söylemek gerekirse uygar insanlar ceza korkusundan değil; insana, insan hayatına, canlılara, doğaya duyduğu saygıdan kurallara uyarlar.

• Yönergede paragrafın ana düşüncesinin bulunması istenmektedir.
• Ana düşünceyi bulabilmek için önce konu bulunmalıdır.
• Konu: Kurallara uymak
• Mesaj: Uygar insanların her durum ve koşulda kurallara uymaları
• Konu + Mesaj = Ana Düşünce

Not: “Bu paragrafta asıl anlatılmak istenen/ verilmek istenen mesaj/ vurgulanmak istenen/çıkarılabilecek en kapsamlı yargı/çıkarılabilecek sonuç aşağıdakilerden hangisidir?/ Böyle düşünen birinin anlatmak istediği aşağıdakilerden hangisidir?” gibi sorular ana düşünceyi buldurmaya yöneliktir. Bu soruların cevabı genellikle bir cümle biçimindedir çünkü ana düşünce, her zaman cümle şeklinde ifade edilir.

Örnek sorular:

Ağaçların adını bile bilmeden ormanda gezip tozmak bir insan için bağışlanmayacak bir eksiklik olsa gerek. Ormandaki bir ağacın gövdesine, gövdesini saran kabuğuna, dallarına ve yapraklarına bakarak cinsini hatta niteliklerini anlamak o kadar kolay ki!

Bu paragrafın ana fikri aşağıdakilerden hangisidir?

A) Ormanda gezip tozmalıyız.
B) İyi bir gözlemci olup ağaçları tanımalıyız.
C) Bağışlanmayacak hatalar yapmamalıyız.
D) Ağaçları niteliklerine göre ayırmalıyız.

---

“Güzel ahlak; en güzel yüzlerden güzel, selvi boylardan güzel, ağaçlardan çiçeklerden güzel, en tatlı azıklardan daha tatlı.”

Bu paragrafta asıl vurgulanmak istenen aşağıdakilerden hangisidir?

A) Selvi boylular çok güzel olur.
B) Gerçek güzellik insanın iç güzelliğidir.
C) Güzel yüzlü insanları herkes sever.
D) Güzel tatlıların lezzeti hiçbir şeyde yoktur.

---

Konusu, “tiyatro eğitiminin çocuklara etkisi“ olan bir paragrafta aşağıdaki düşüncelerden hangisi yer alır?

A) Tiyatro, çocukların hayal gücünün zenginleşmesini sağlar.
B) Sinemadaki ses sistemleri çocukları ürkütür.
C) Çocuklar olmasa neşe de olmaz.
D) Tiyatro olmasaydı her şey daha güzel olurdu.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. “Hayvanların da tıpkı insanlar gibi sevgiye ve ilgiye ihtiyacı vardır. Onlarla ilgilenmek, beslemek ve sevmek hem onları mutlu eder hem de bizim sorumluluk duygumuzu geliştirir.”
Bu paragrafın ana düşüncesi nedir?
A) Hayvanlar çok yemek yer
B) Hayvan sevgisinin önemi
C) Hayvanlar pahalıdır
D) Hayvanlar çok uyur

Çözüm: Paragraf, hayvanlara gösterilmesi gereken sevgi ve ilginin önemini vurgulamaktadır.
Doğru Cevap: B

2. “Düzenli olarak kitap okumak kelime hazinemizi genişletir. Yeni bilgiler öğrenmemizi sağlar ve hayal gücümüzü geliştirir. Ayrıca okuma hızımız da artar.”
Bu paragrafın ana düşüncesi hangisidir?
A) Kitaplar pahalıdır
B) Kitap okumanın faydaları
C) Kütüphaneler güzeldir
D) Okumak zor bir iştir

Çözüm: Paragraf, düzenli kitap okumanın çeşitli faydalarını anlatmaktadır.
Doğru Cevap: B

3. “Tutumlu olmak, paramızı ve eşyalarımızı dikkatli kullanmak demektir. Tutumlu insanlar hiçbir şeyi israf etmezler ve gelecek için birikim yaparlar.”
Bu paragrafın ana düşüncesi nedir?
A) Para kazanmak zordur
B) Tutumluluğun tanımı ve önemi
C) Her şey çok pahalıdır
D) Birikim yapmaya gerek yoktur

Çözüm: Paragraf, tutumluluğun ne olduğunu ve neden önemli olduğunu açıklamaktadır.
Doğru Cevap: B

4. “Doğayı korumak hepimizin görevidir. Ağaç dikmek, çöpleri yere atmamak ve suyu boşa harcamamak doğaya karşı sorumluluklarımızdandır.”
Bu paragrafın ana düşüncesi hangisidir?
A) Doğa çok güzeldir
B) Doğayı koruma sorumluluğumuz
C) Ağaçlar çok uzundur
D) Çöp toplamak zordur

Çözüm: Paragraf, doğayı korumak için yapmamız gerekenleri ve bunun bir sorumluluk olduğunu vurgulamaktadır.
Doğru Cevap: B

5. “Arkadaşlarımızla iyi geçinmek için onları dinlemeli ve anlamaya çalışmalıyız. Paylaşmak, saygı göstermek ve yardımcı olmak güzel arkadaşlıklar kurmamızı sağlar.”
Bu paragrafın ana düşüncesi nedir?
A) Arkadaş edinmek zordur
B) İyi arkadaşlık kurmanın yolları
C) Herkes arkadaş canlısıdır
D) Arkadaşlık gerekli değildir

Çözüm: Paragraf, iyi arkadaşlık ilişkileri kurmak için yapılması gerekenleri anlatmaktadır.
Doğru Cevap: B