Maddeleri birbirinden ayırmak için kullanılan, her saf maddeye özgü olan özelliklere ayırt edici özellikler denir. Bu özellikler, maddenin miktarından bağımsızdır ve her saf madde için sabittir. Bu sayede bir maddenin ne olduğunu veya saflığını belirlemek için kullanılır. Maddenin ayırt edici özelliklerine örnek olarak, erime noktası (katının sıvıya dönüştüğü sıcaklık), kaynama noktası (sıvının gaza dönüştüğü sıcaklık), yoğunluk (birim hacimdeki madde miktarı) ve donma noktası (sıvının katıya dönüştüğü sıcaklık) verilebilir. Bu özellikler sayesinde, saf maddeler karışımlardan kolayca ayırt edilebilir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Maddeleri birbirinden ayırt etmemizi sağlayan, her saf madde için sabit olan özelliklere ne ad verilir?

A) Ortak özellik B) Fiziksel özellik C) Kimyasal özellik D) Ayırt edici özellik

Çözüm: Ayırt edici özellikler, bir maddenin ne olduğunu belirlemek için kullanılan, sadece o maddeye özgü olan özelliklerdir. Doğru Cevap: D

2. Aşağıdaki özelliklerden hangisi bir maddenin ayırt edici özelliği değildir?

A) Kütle B) Kaynama noktası C) Yoğunluk D) Erime noktası

Çözüm: Kütle, maddenin ortak özelliklerinden biridir ve miktar değiştikçe değişir. Bu nedenle ayırt edici bir özellik değildir. Doğru Cevap: A

3. Bir maddenin birim hacimdeki kütlesine ne ad verilir?

A) Hacim B) Kütle C) Yoğunluk D) Sıcaklık

Çözüm: Yoğunluk, bir maddenin birim hacminin kütlesi anlamına gelir ve maddeler için ayırt edici bir özelliktir. Doğru Cevap: C

4. Saf suyun deniz seviyesinde kaynama noktası kaç derecedir?

A) 0 °C B) 50 °C C) 100 °C D) 150 °C

Çözüm: Saf su, deniz seviyesinde 100 °C’de kaynar. Bu, suyun ayırt edici bir özelliğidir. Doğru Cevap: C

5. Bir buz parçasının erime noktası 0 °C ise, 10 gram buzun erime noktası kaç derecedir?

A) 0 °C B) 10 °C C) 20 °C D) 100 °C

Çözüm: Erime noktası, maddenin miktarından bağımsız ayırt edici bir özelliktir. Dolayısıyla, buzun miktarı ne olursa olsun erime noktası değişmez. Doğru Cevap: A

6. Bir maddenin sıvı halden katı hale geçtiği sıcaklığa ne ad verilir?

A) Erime noktası B) Kaynama noktası C) Donma noktası D) Yoğunluk

Çözüm: Bir sıvının donarak katı hale geçtiği sıcaklık, o maddenin donma noktasıdır. Doğru Cevap: C

7. Aşağıdaki maddelerden hangisinin yoğunluğu en fazladır? (su=1 g/cm³, demir=7,8 g/cm³, zeytinyağı=0,9 g/cm³)

A) Zeytinyağı B) Su C) Demir D) Hepsinin yoğunluğu eşittir.

Çözüm: Verilen değerlere göre, demirin yoğunluğu 7,8 g/cm³ ile en fazladır. Doğru Cevap: C

8. Bir maddenin erime noktası, donma noktasıyla aynı mıdır?

A) Hayır, erime ve donma farklı sıcaklıklarda olur. B) Evet, erime ve donma noktası aynıdır. C) Sadece su için aynıdır. D) Sadece metal için aynıdır.

Çözüm: Bir saf maddenin erime noktası, donma noktasına eşittir. Örneğin, su 0 °C’de donarken, buz 0 °C’de erir. Doğru Cevap: B

9. Bir deneyde, saf bir sıvının kaynama noktası 78 °C olarak ölçülmüştür. Bu sıvı büyük ihtimalle nedir?

A) Su B) Zeytinyağı C) Alkol D) Cıva

Çözüm: Alkolün kaynama noktası yaklaşık olarak 78 °C’dir. Suyun kaynama noktası 100 °C’dir, zeytinyağı ve cıvanın kaynama noktası ise çok daha farklıdır. Doğru Cevap: C

10. Bir maddenin yoğunluğu, o maddenin sıcaklığı arttıkça nasıl değişir?

A) Artar B) Azalır C) Değişmez D) Önce artar sonra azalır

Çözüm: Sıcaklık arttıkça maddelerin hacmi genellikle artar. Yoğunluk = Kütle / Hacim formülüne göre, kütle sabit kalırken hacim arttığı için yoğunluk azalır. Doğru Cevap: B

11. Kaynama noktası, saf maddeler için sabitken, bir karışıma tuz eklendiğinde kaynama noktası nasıl değişir?

A) Artar B) Azalır C) Değişmez D) Önce azalır sonra artar

Çözüm: Bir karışıma tuz gibi yabancı bir madde eklendiğinde, kaynama noktası yükselir. Doğru Cevap: A

12. Hangi özellik, katı maddeler için genellikle ayırt edici bir özellik olarak kullanılmaz?

A) Yoğunluk B) Erime noktası C) Donma noktası D) Kaynama noktası

Çözüm: Katı maddelerin kaynama noktası, katıdan gaza geçişi ifade ettiği için çok yüksek sıcaklıklarda gerçekleşir ve genellikle pratikte ayırt edici özellik olarak kullanılmaz. Doğru Cevap: D

13. Aynı hacme sahip iki farklı saf maddeden, yoğunluğu daha fazla olanın kütlesi için ne söylenebilir?

A) Daha azdır B) Daha fazladır C) Eşittir D) Değişmez

Çözüm: Yoğunluk = Kütle / Hacim formülüne göre, hacimleri eşitse yoğunluğu fazla olan maddenin kütlesi de daha fazla olacaktır. Doğru Cevap: B

14. Bir saf maddenin erime noktası 50 °C ise, bu madde 60 °C’de hangi halde bulunur?

A) Katı B) Sıvı C) Gaz D) Hem katı hem sıvı

Çözüm: Bir madde erime noktasının üzerindeki sıcaklıklarda sıvı halde bulunur. Doğru Cevap: B

15. Bir maddenin saflığı hakkında bilgi edinmek için hangi ayırt edici özellik kullanılabilir?

A) Kütle B) Hacim C) Erime ve kaynama noktası D) Ağırlık

Çözüm: Saf maddelerin erime ve kaynama noktaları sabittir. Bu sıcaklıklar, bir maddenin saf olup olmadığını anlamak için kullanılabilir. Doğru Cevap: C