Ermenilerin Çıkardığı Olaylar
Ermeni komiteleri ilk defa 1890’da Erzurum ve Adana’da isyan çıkarmışlar, 1893’te Merzifon’da güvenlik kuvvetlerine ateş açarak yirmi beş askerimizi şehit etmişlerdir. Yine 1894’te İstanbul’da bir yürüyüş düzenlemişler, Babıali’ye baskın düzenlemişler, Ermeni olaylarının en şiddetlisi Sason’da meydana gelmiştir (1894). Buradaki Ermeni halk devlete vergi vermemeye ve Müslümanları yok etmeye çağrılmış, isyanın büyümesi üzerine Osmanlı Devleti bölgeye asker sevk ederek isyanı bastırmıştır.
Yine Ermenilerce Kayseri, Yozgat, Çorum, Zeytun ve Kahramanmaraş’ta ayaklanmalar çıkartılmıştır. 1896’da İstanbul Beyoğlu’ndaki Osmanlı Bankası’nı ele geçirip olay çıkarmıştır. Abdülhamit’e suikast düzenlemişlerdir. Osmanlı Devleti’nin isyanları bastırma çabaları, Avrupa’ya “Ermeniler katlediliyor.” diye duyurulmuş, Avrupa’dan bir heyet Anadolu’ya gelerek incelemelerde bulunmuştur. Ermeniler katlediliyor, haberinin asılsızlığı ortaya çıkmıştır.
Ülkenin her tarafına dağılmış bulunan azınlıklara ait okullar Ermeni çetelerinin cephane deposu ve sığınağı durumunda idi. İsyancı Ermenilerin terör eylemleri devam etmiştir. Hat-ta isyana katılmayan Ermenileri dahi öldürmüşlerdir. Ermeniler, 1914’te Adana ve Dörtyol’da Müslümanlara saldırarak katliamlar başlatmışlar, isyanın elebaşısı Ermeni piskoposu Museg, Osmanlı Devleti’nin isyanı bastırması üzerine Mısır’a kaçmıştır. Avrupa kamuoyunda yeniden Türkler aleyhine tepkiler başlamıştır.
Osmanlı hükümetindeki İttihat ve Terakki yönetimi Rusya’yla yapılacak ıslahatları kapsayan bir antlaşma yapmıştır (1914). Bu antlaşmaya göre Rusya, yeniden Ermenilerle ilgili ıslahatların yapılmasında tek başına söz sahibi olmuştur.
