DÜNYA’NIN ŞEKLİ
Dünya’nın Ekvator’dan şişkin, kutuplardan basık, kendine has şekline geoit adı verilir. Dünya’nın bu şekli almasında kendi ekseni etrafında dönmesi etkili olmuştur.
Dünya’nın Küresel Şeklinin Sonuçları
- Gece ile gündüz oluşur.
- Güneş ışınlarının geliş açısı, Ekvator’dan kutuplara doğru küçülür.
- Sıcak olan Ekvator çevresinde termik alçak basınçlar, soğuk olan kutuplar çevresinde termik yüksek basınçlar oluşur.
- Paralellerin boyları Ekvator’dan kutuplara doğru kısalır.
- Aydınlık ve karanlık kısımları birbirinden ayıran aydınlanma çemberi daire biçimindedir.
- Dünya’nın çizgisel hızı Ekvator’dan kutuplara doğru azalır.
- İki meridyen arasındaki mesafe Ekvator’dan kutuplara doğru azalır.
- Kutup Yıldızı sadece Kuzey Yarım Küre’den görünür.
- Küresel yüzeyden dolayı harita çiziminde hatalar oluşur.
Dünya’nın Geoit Şeklinin Sonuçları
- Ekvator çevresi kutuplar çevresinden yaklaşık 67 km daha uzundur.
- Ekvator yarıçapı kutuplar yarıçapından yaklaşık 21 km daha uzundur.
- Yer çekimi kutuplarda fazla Ekvator’da azdır.
Dünya’nın Güneş Sistemi’ndeki Yeri
Tüm yıldız, gezegen, asteroit, meteor gibi gök cisimlerinin tamamını içinde bulunduran sonsuz boşluğa uzay denir. Dünya, uzay boşluğu ve diğer gök cisimleri ile birlikte evrende yer alır. Evren, boyutları bilinemeyen ve hesaplanamayan bir boşluktur. Evrende milyonlarca galaksi, her galakside ise milyonlarca yıldız bulunur. Bu galaksilerden biri olan Samanyolu Galaksisi içinde Güneş Sistemi yer alır.
Çözümlü Soru:
Dünya’nın küresel şekli paralel ve meridyenlerin özelliklerini belirlemiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun sonucu olarak ortaya çıkmamıştır?
A) Ekvator’un başlangıç paraleli olması
B) Paralellerin çevre uzunluklarının eşit olmaması
C) Meridyenlerin kutup noktalarında birleşmesi
D) Greenwich’in Başlangıç Meridyeni olması
E) 90o paralellerinin nokta şeklinde olması
Çözüm: Grenwich’in başlangıç meridyeni olarak kabul edilmesi Dünya’nın şekline bağlı değildir. Daha çok siyasal nedenlere bağlanabilir. Cevap: D
