DEPREMLER
Levha hareketleri sonucu yeryüzündeki kırıklı alanlarda görülen fay hatlarındaki gerilme, sıkışma ve bükülme olaylarına deprem denir.
Dünyadaki deprem alanlarının dağılımı ile;
- Aktif levha sınırlarının
- Kırıklı dağların
- Fay hatlarının
- Sıcak suların (kaplıca, ılıca, gayzer)
- Volkanik faaliyetlerin, volkanik şekillerin
- Jeotermal enerji potansiyeli yüksek bölgelerin
- Termal (sağlık) turizm bölgelerinin
- Genç oluşumlu alanların dağılımı birbirine paraleldir
Dünyadaki deprem riskinin düşük olduğu yerler
- Yaşlı kara kütleleri
- Eski kıta çekirdekleri
- Masifler
- Eski jeolojik devirlerde oluşmuş araziler
- Doğu Avrupa
- Kuzey Batı Avrupa
- Kanada
- Kuzey Asya
- Avustralya (Güney doğusu hariç)
- İskandinav Yarımadası
TÜRKİYE DEPREM KUŞAKLARI
- Türkiye Dünya’nın en önemli deprem kuşakları üzerinde yer alan Alp Himalaya Kuşağında yer alır.
- Avrasya, Afrika ve Arap levhaları üzerinde yer almaktadır.
- Arap levhasının kuzeye doğru hareket ederek
- Anadolu levhasını sıkıştırması sonucunda ülkemizde çeşitli fay kuşakları oluşmuştur.
Kuzey Anadolu Deprem Kuşağı (KAF): Saroz Körfesi’nden başlayıp, Marmara Denizi, İzmit, Adapazarı, Düzce, Bolu, Merzifon, Niksar, Erzincan, Erzurum, Muş ve Van üzerinden İran’a uzanır.
Batı Anadolu Deprem Kuşağı (BAF): Kıyı Ege, Göller Yöresi ve Güney Marmara’yı içine alır.
Doğu Anadolu Deprem Kuşağı (DAF): Hatay’dan başlar Kahramanmaraş, Adıyaman, Malatya, Elazığ, Bingöl ve Muş üzerinden geçerek Kuzey Anadolu Deprem kuşağı ile birleşir.
Depremin doğa, insan ve yapılar üzerindeki etkileri
- Can ve mal kaybı olur
- Kütle hareketleri artar
- Yeni fay hatları oluşur
- Ulaşım aksar
- Kıyı şeridi yer değiştirir
- Akarsu yatakları değişir
- Binalar zarar görür
- Sağlık hizmetleri yetersiz kalır
- Göç olayları artar
- Yangınlar çıkar
- Altyapı sistemleri bozulur
Depremden önce alınması gereken önlemler
- Deprem tatbikatları yapılmalı
- Deprem tahmin istasyonları kurulmalı
- Halk deprem konusunda eğitilmeli
- Acil durum çantası bulundurulmalı
- Yapılar depreme karşı dayanıklı yapılmalı
- Ev eşyaları sabitlenmeli
Deprem sırasında yapılması gerekenler
- Tatbikat sırasında öğrenilenler uygulanmalı
- Panik yapılmamalı, sakin olunmalı
- Devrilebilecek eşyalardan uzak durulmalı
- Çıkışa yakın yerde ise dışarıya çıkılmalı
- Yüksek katlarda dışarıya çıkmaya çalışılmamalı
Deprem sonrası yapılması gerekenler
- Panik yapılmamalı, sakin olunmalı
- Çevremizde zarar gören insanlara yardım edilmeli
- Çevreye dökülen tehlikeli maddeler temizlenmeli
- Yangına neden olabilecek maddeler kullanılmamalı
- Elektrikli ev aletleri, gaz ve su vanaları kapatılmalı
