Soru: Aşağıda verilen ifadeler için ne söylenebilir?
1. Fotosentez hem gece hem de gündüz gerçekleşir.
2. Oksijenli solunum hem gece hem de gündüz gerçekleşir.
Fotosentez sırasında üretici canlılar güneş enerjisi kullanır. Bu nedenle fotosentez sadece gündüz gerçekleşir. Glikozun oksijen varlığında karbondioksit ve suya kadar parçalanması sonucu enerji üretilmesini sağlayan oksijenli solunum ise hem gece hem de gündüz gerçekleşir. Buna göre 1. ifade yanlış, 2. ifade doğrudur.
Soru: Aşağıdakilerden hangileri insanların kas hücrelerinde gerçekleşen oksijensiz solunum sonucunda oluşur?
a. Etilalkol
b. Yorgunlukasidi
c. Karbondioksit
d. Su
e. Enerji
İnsanların ağır bir çalışmaya maruz kaldıklarında ya da egzersiz yaptıklarında kas hücrelerine ulaşan oksijen yetersiz kalabilir. Bu durumda kas hücreleri oksijensiz solunum yapar. Kas hücrelerinde gerçekleşen oksijensiz solunumda glikoz parçalanarak enerji açığa çıkarılır. Bu sırada kas hücrelerinde yorgunluk asidi birikir ancak karbondioksit açığa çıkmaz. Buna göre b'de belirtilen yorgunluk asidi ile 2'de belirtilen enerji, kas hücrelerinde gerçekleşen oksijensiz solunum sonucunda oluşur.
Soru: Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların başındaki paranteze D harfi, yanlış olanların başındaki paranteze Y harfi yazılıyor. Buna göre parantezlere sırasıyla hangi harfler yazılmıştır?
( )Oksijensiz solunumda açığa çıkan enerji oksijenli solunuma göre daha fazladır.
( ) Peynir, yoğurt, turşu ve soya sosu üretiminde bazı bakteri ve mantarların oksijensiz solunum yapmasından yararlanılır.
Oksijensiz solunumda açığa çıkan enerji, oksijenli solunuma göre daha az olmasına rağmen, bu miktar birçok canlı için yeterlidir. Fakat yaşamlarını sürdürebilmek için daha fazla enerjiye ihtiyacı olan canlılarda solunum oksijen kullanılarak gerçekleşir. Günlük hayatımızda oksijensiz solunum önemli bir yere sahiptir. Örneğin peynir, yoğurt, turşu ve soya sosu üretiminde bazı bakteri ve mantarların oksijensiz solunum yapmasından yararlanılır. Buna göre verilen ifadelerin başındaki parantezlere sırasıyla Y, D harfleri yazılmıştır.
Soru: Ceyhun, öğretmene aşağıdaki soruları soruyor.
o Bütün canlılar, oksijenli solunum mu yapar?
o Solunum sonucunda açığa çıkan enerji ATP molekülünde mi depolanır?
o ATP molekülünün yapısında iki tane fosfat grubu mu yer alır?
o Fotosentez sonucu oluşan ürünler oksijenli solunumda kullanılır mı?
Buna göre öğretmen, bu sorulardan kaç tanesine evet diyerek cevap verir?
Bazı canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için gerekli enerjiyi glikozu oksijen varlığında parçalayarak sağlarken bazı canlılar glikozu oksijen kullanmadan parçalayarak sağlar. Solunum sonucunda açığa çıkan enerji ATP molekülünde depolanır. Bir ATP molekülünde üç tane fosfat grubu vardır. Fotosentez sonucu oluşan glikoz ve oksijen, oksijenli solunumda kullanılır. Buna göre öğretmen, Ceyhun'un sorduğu sorulardan iki tanesine evet diyerek cevap verir.
Soru: Aşağıda verilen cümlelerin doğru olabilmesi için koyu yazılmış ifadelerden hangileri kullanılmalıdır?
l. Oksijenli solunumda su oluşur. / kullanılır.
II. Oksijenli solunumda karbondioksit oluşur. / kullanılır.
lll. Oksijenli solunumda glikoz oluşur. / kullanılır.
lV. Oksijenli solunumda oksijen oluşur. / kullanılır.
Canlılar yaşamlarını sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. Enerji ancak besin maddelerinden elde edilebilir. Canlıların, besin maddelerinden oksijen kullanarak ya da oksijen kullanmadan enerji elde etmesine solunum denir. Oksijenli solunumda hücre içinde glikoz oksijenle parçalanır ve bunun sonucunda karbondioksit ve su ile birlikte enerji açığa çıkar. Buna göre verilen cümlelerin doğru olabilmesi için l ve ll. cümlelerde oluşur ifadesi, lll ve IV. cümlelerde kullanılır ifadesi kullanılmalıdır.
Soru: Aşağıda verilen ifadede boş bırakılan yerlere sırasıyla hangi kavramlar getirilmelidir?
Bitkilerde ışık alan yapraklara .......... çözeltisi
damlatılınca yaprakta .......... renk oluşur.
İyot çözeltisi nişastanın ayıracıdır. İyot çözeltisi nişastanın bulunduğu bölgeyi mavi - mor renge boyar. Fotosentez sonucu oluşan glikoz molekülleri birleştirilerek nişastaya dönüşür ve bitkinin yapısında depolanır. Bu nedenle bitkilerde ışık alan yapraklara iyot çözeltisi damlatılınca yaprakta mavi - mor renk oluşur. Buna göre verilen ifadede boş bırakılan yerlere sırasıyla iyot ve mavi- mor kavramları getirilmelidir.
Soru: Aşağıda verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
l. Çürükçülbakterilertüketicidir.
II. Çürükçül bakteriler ayrıştırıcıdır.
lll. Küf mantarları tüketicidir.
lV. Küf mantarları ayrıştırıcıdır,
V. Çekirge tüketicidir.
VI. Çekirge ayrıştırıcıdır.
Bitkiler besin üretmek için güneş enerjisini kullanırlar. Ürettikleri besinlerin bir kısmını kendileri tüketirler. Aynı zamanda diğer canlılar için besin kaynağı olurlar. Örneğin buğday, güneş enerjisini kullanarak besin üretir, çekirge de buğdayı yiyerek beslenir. Buna göre çekirge tüketicidir. Tüketici canlılar grubunda olduğu hâlde besin zincirlerinde ve enerji piramidinde gösterilmeyen bir canlı grubu da vardır. Bu canlı grubu ayrıştırıcılardır. Ayrıştırıcılar, canlı veya ölü organizmaları ayrıştırırlar. Çürükçül bakteriler ve küf mantarları ayrıştırıcı canlılara örnek verilebilir. Buna göre verilen ifadelerden I, ll, lll, lV ve V. doğrudur.
