VARLIKLARIN HAREKET ÖZELLİKLERİ
Çevremizdeki varlıkları incelediğimizde bazılarının hareketli bazılarının hareketsiz olduğunu görürüz. Canlı varlıklar hareketlidir. İnsanlar ve hayvanlar koşma, yüzme gibi birçok hareketi yapabilirler. Bitkilerin hareketlerini çok dikkatli incelersek fark edebiliriz.
Cansız varlıklar dışarıdan bir etkiyle hareket edebilirler.
Hareket, bir cismin belli bir noktadan başka bir noktaya yer değiştirmesine denir.
Hızlanan ve Yavaşlayan Hareket
Hareket halindeki canlı ve cansız varlıkların hızları birbirinden farklıdır.
Örnek :
- Kayak pistinde sırasını bekleyen kayakçının hızı sıfırdır. Kaymaya başladığında ise hızlanma hareketi yapmaktadır.
- Ali bisikleti ile gezerken kırmızı ışıkta durur. Kırmızı ışığa yaklaşırken Ali sürekli hızını azaltmıştır. Buna yavaşlayan hareket denir.
- İskeleye yaklaşan gemi hızını azaltır. Buda yavaşlayan harekettir.
Dönme Hareketi
Bir hareketlinin sürekli aynı yönde dönmesidir. Dönme hareketi yapan varlık hep aynı yerden geçer.
Saatin akrep ve yelkovanı, rüzgar gülü, yel değirmeni dönme hareketi yapar.
Sallanma Hareketi
Varlıkların sağa-sola veya öne-arkaya hareket etmesine sallanma hareketi denir.
Örnek: Sallanan beşik, salıncak ve saatin sarkacı sallanan hareket yapar.
Yön Değiştirme Hareketi
Hareketli bir varlığın, dışarıdan bir etki sebebiyle yön değiştirmesidir.
Top ile yapılan sporlarda (futbol, hentbol v.b) top sürekli yön değiştirir.
Yolda giden arabanın arkasına ambulans gelince arabanın şerit değiştirmesi yön değiştirme hareketidir.
Köpeği gören kedinin hareketi gibi…
Cisimler aynı anda birden çok hareketi yapabilirler.
Mesela bir basketbolcunun potaya fırlattığı top dönme hareketi ile birlikte yavaşlama hareketi yapar. Potadan içeri girdiğinde yön değiştirme hareketi yapar.
Yön değiştirdikten sonra aşağı düşerken hızlanma hareketi yapar.
