HARF (SES) BİLGİSİ
Bir kaynaktan dalgalar halinde yayılan ve kulağımızla duyabildiğimiz titreşimlere ses denir. Sesleri yazıda ifade eden sembollere ise harf denir.
Türkçede 29 adet harf vardır. Bir dildeki harflerin hepsinin belirli bir sıraya göre dizilmiş haline alfabe (abece) denir. Alfabemizde bulunan harfler BÜYÜK HARFLER ve KÜÇÜK HARFLER olmak üzere ikiye ayrılır.
Sözlük, ansiklopedi ve yazım kılavuzu gibi kaynaklar alfabetik sıraya göre hazırlanır. Sözlük sırasına göre kelimeleri karşılaştırırken kelimelerin ilk harfi aynı ise sıra ile ikinci, üçüncü… harflere bakılır.
Çam, cetvel, deniz, balon sözcüklerini sözlük sırasına göre yazalım. Sözlük sırası alfabetik sıra olduğu için sıralama şöyledir:
1. balon
2. cetvel
3. çam
4. deniz
Sıra Sende: Araba, dere, ceylan, boru sözcüklerini alfabetik sıraya göre sıralayalım.
?
Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Ünsüz benzeşmesi (ünsüz sertleşmesi) olan kelimeleri bulup defterimize yazalım.
- Dondurmayı külahtan yemenin tadı başkadır.
- Armutların hepsini sizin ağaçtan topladım.
- Dünkü yarışta Banu ikinci oldu.
- Türkçe dersinden zayıf not almışım.
- Mor erikten hiç kalmadı mı?
- Anne tabağı uzatır mısın?
- Yeşil elbisem dolapta kalmış.
Örnek Sorular:
12. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ünsüz yumuşaması olan bir kelime kullanılmıştır?
A) Babam anlayışlı bir insandır.
B) Ablam tarağımı kaybetmiş.
C) Anne ödevim bitti.
D) Parktan ne zaman döndün?
13- Aşağıdaki sözcüklerden hangisinde büyük ünlü uyumu aranmaz?
A) mum B) defter C) inek D) sarımsak
14. Hangi cümlede ünsüz yumuşamasına uğrayan sözcük vardır?
A) Leyleğin ömrü laklakla geçer.
B) Arda amcaların evine gittik.
C) Burak’ın defteri yırtıldı.
D) Su dökülünce elbisem ıslandı.
15. Aşağıdaki tümcelerin hangisinde ünsüz benzeşmesi olan bir sözcük vardır?
A) Babam geldi mi?
B) Kağıttan gemiler yaptık.
C) Kurabiyeleri tabağa koyar mısın?
D) Okulda İngilizce kitabımı kaybettim.
