NÜFUS
Sınırları belli olan bir alanda (köy, kent, bölge, ülke, kıta) belli bir zamanda yaşayan insan sayısına denir.
Demografi: Nüfusu inceleyen bilim dalına denir.
Nüfus politikası: Nüfus artış hızını ve niteliğini değiştirmeye yönelik her türlü uygulamalara denir.
Nüfus coğrafyası: Coğrafyanın nüfusla ilgilenen dalına denir.
Nüfus patlaması: Nüfusun belirli zamanlarda beklenenden çok hızlı bir artış göstermesidir.
Nüfus coğrafyası bir bölgedeki;
- Nüfusun dağılışını,
- Nüfusun dağılışında etkili olan doğal, beşeri ve ekonomik etmenleri,
- Nüfus değişimi ve hareketlerini (artış, azalma, göç),
- Nüfusun yaş, cinsiyet, eğitim durumunu
- Nüfusun ekonomik faaliyet kollarına dağılımını,
- Kırsal ve kentsel nüfus dağılımını inceler.
Nüfus sayımları: Bir ülkede nüfusla ilgili çeşitli bilgiler elde etmek amacıyla nüfus sayımı yapılır. Bununla birlikte anketler ve kamuoyu yoklamaları gibi istatistik çalışmalarla da nüfusla ilgili bilgiler elde edilebilir.
NÜFUSUN YAŞ YAPISI
Nüfusun yaş yapısı bir ülkenin sosyoekonomik, sosyokültürel durumu hakkında bilgi verir.
Nüfusun Yapısını Belirleyen Özellikler
- Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımı
- Çalışan nüfusun sektörel dağılımı
- Nüfusun gelir durumu
- Kır ve kent nüfusunun dağılımı
- Nüfusun cinsiyetine göre dağılımı
- Nüfusun eğitim durumuna göre dağılımı
Genç nüfus —> 0-14 yaş arasındaki nüfusa denir.
Yetişkin nüfus —> 14-64 yaş arasındaki nüfusa denir.
Yaşlı nüfus —> 64+ üzerindeki nüfusa denir.
NÜFUS PİRAMİTLERİ VE ÖZELLİKLERİ
- Bu piramit 0-5 yaş grubundaki ölüm oranlarının azalmaya başladığını gösterir.
- Doğum oranının yüksek olduğu ülkelerin piramididir.
- Nijerya ve İran gibi gelişmekte olan ülkelerde görülür.
- Bu piramit yüksek doğum ve ölüm oranlarına sahip ülkelere aittir.
- Sanayi Devrimi öncesi toplumların çoğu bu piramit örneğini yaşamıştır.
- İngiltere’nin 1881, Hindistan’ın ise 1961’deki piramitleri bu şekildedir.
- Bu piramit uzun bir zaman sürecinde düşük doğum ve ölüm oranlarından sonra doğum oranlarının arttığını gösterir.
- ABD ve Kanada bu piramide örnektir.
- Bu piramit ölüm ve doğum oranlarının düşük olduğu ülkelerin piramididir.
- Piramidin tabanı doğum oranlarının düşük olması nedeniyle dardır.
- İsveç bu piramide örnektir.
- Bu piramit doğum oranında hızlı bir düşüş olduğunu gösterir.
- Bu piramitte ölüm oranınında düşük olduğu görülür.
- Japonya bu piramide örnektir.
Bağımlı nüfus: Çocuk ve yaşlı nüfusa bağımlı nüfus denir. (Üretim yapmayıp tüketim yapan nüfustur.)
