Duran bir cismi harekete geçirebilir. Hareketli cisimleri hızlandırabilir, durdurabilir. Cisimlerin hareket yönlerini değiştirebilir. Cisimlerde şekil değişikliği meydana getirebilir. Kuvvet “F” ile gösterilir. Kuvvetin birimi Newton’dur. “N” ile gösterilir.
Temas Gerektiren Kuvvetler
Cisimlere temas ederek etkisini gösteren kuvvetlerdir.
- Futbolcunun topa vurduğunda topun harekete geçmesi
- Sporcunun halteri kaldırması
- Yelkenlinin rüzgar sayesinde denizde ilerlemesi
- Duvara çivi çakılması
- Çekicinin arabayı çekmesi
- Kayaların aşınması
Temas Gerektirmeyen Kuvvetler
Cisimlere temas etmeden etkisini gösterebilen kuvvetlerdir.
Havaya atılan top, ağaçtaki elma, yağmur damlaları yere doğru düşer. Bunun nedeni Dünya’nın üzerindeki cisimlere çekim kuvveti uygulamasıdır. Bu çekim kuvvetine yerçekimi kuvveti (ağırlık) denir
Mıknatıs demir, nikel ve kobalttan yapılmış cisimleri temas etmeden kendine doğru çeker. Bu kuvvete manyetik kuvvet denir.
Saçımıza veya yun kumaşa sürttüğümüz plastik tarak küçük kâğıt parçalarını temas etmeden kendine doğru çeker. Bu kuvvete elektrostatik kuvvet denir.
NOT: İSAAC NEWTON (Ayzek Nivton) yer çekimi kanununu bulmuştur.
Kuvvetin etkisiyle şekil değiştiren ve kuvvetin etkisi ortadan kalktığında eski haline geri dönen cisimlere esnek cisim denir. Sünger, yay, lastik esnek cisimlerdir.
Kuvvet ne ile ölçülür: Kuvvetin büyüklüğü dinamometre ile ölçülür.
Dinamometrenin içinde sarmal yay vardır.
Dinamometre maddelerin (yayın) esneklik özelliğinden yararlanılarak yapılmıştır.
Uygulanan kuvvet yayın uzamasına neden olur. Kuvvet ne kadar fazla olursa yaydaki uzama da o kadar fazla olur.
Hassas ölçüm yapan dinamometrelerde ince ve esnekliği fazla yaylar kullanılır.
Dinamometrenin ölçüm çubukları eşit bölmelendirilir. Dinamometrenin üstünde ölçebilecekleri en büyük kuvvet yazılıdır. Ölçebileceğinden daha fazla kuvvet uygulanırsa yayın esnekliği bozulur. Dinamometre çalışmaz duruma gelir.
Ağır cisimler kalın yaylı dinamometre de hafif cisimler ince yaylı dinamometrelerde ölçülür. Dinamometrenin ölçülebileceği en büyük değer 50 N’dur. 50 N’un üzerindeki yük asılırsa yayın esneklik özelliği kaybolur.
ÖRNEK.
Topa vuran futbolcu topu hızlandırır.
Sürücüler direksiyona kuvvet uygulayarak direksiyonu döndürür.
Süngere, lastiğe kuvvet uygulayarak şekli değiştirebilir.
Fren yapan arabanın hızı yavaşlar, durabilir.
Gemilerin suyun üzerinde kalması -› suyun kaldırma kuvveti
Mıknatısların; demir, nikel, kobalt gibi maddeleri çekmesi -› manyetik kuvvet
Havaya atılan cismin yere düşmesi -› yer çekimini sağlayan kuvvet
Kuvvet nedir ne ile ölçülür örnekler vs gibi bir çok aradığım sorunun cevabını bu konu başlığı altında buldum. Yazanların elleri dert görmesin. Sevgiler Nil…