ANLAMLARINA GÖRE CÜMLELER
Cümleler farklı anlamlar taşıyabilirler. Aşağıda bu anlamların örneklendiği cümleler göreceksiniz:
Öneri (Tavsiye) Anlamı:
- Arkadaşlarınla yemeğe gitmen senin için daha iyi olur.
- Soğuk günlerde daha sıkı giyinmelisiniz.
Tahmin (Öngörü) Anlamı:
- Misafirlerimiz şu anda yola çıkmış olmalı.
- Hava kapalı, birazdan yağmur yağabilir.
Olasılık (Tahmin) Anlamı:
- Akşam bizimle belki Ahmet de gelir
- Paketin içinde sürpriz bir hediye olabilir.
Sitem (Kırgınlık) Anlamı:
- Mesajıma cevap vermedin, bir daha sana mesaj atmam.
- Ne kadar üzüleceğimi hiç düşünmedin mi?
Yakınma (Şikayet) Anlamı:
- Her defasında en karmaşık işleri bana veriyorlar.
- Toplumda hiç kitap okumayan birçok insan var.
Hayıflanma (Pişmanlık) Anlamı:
- Zamanımı boşa geçirmişim ne yazık ki
- İnsanlara güvenmemeyi bir türlü öğrenemedim.
Eleştiri Anlamı:
Bir durumun, eserin ya da kişinin olumlu veya olumsuz yönleriyle ilgili değerlendirme yapan cümlelerdir. Olumlu veya olumsuz anlam taşıyabilir.
- Toplumun sorunlarını romanlarında işlemesi eserlerinin kalıcılığını sağladı. (Olumlu eleştiri)
- Kullandığı anlaşılmaz kelimeler eserin dilini basit göstermiş. (Olumlu eleştiri)
Not: Olumlu eleştiride beğenilen bir yönden bahsedildiği için olumlu eleştiri, “beğeni anlamı” olarak da kabul edilebilir.
Öz Eleştiri Anlamı:
Bir kişinin kendi davranışlarına dönük yaptığı eleştiridir.
- Bu davranışlarımla seni kırdığımı fark ettim.
Kanıksama Anlamı:
Bir duruma zamanla alışmayı anlatan cümlelerdir.
- Bana yalan söylemesine hiç şaşırmıyorum.
Yadsıma (inkar) Anlamı:
- O sözleri sana kesinlikle ben söylemedim.
Tasarı Anlamı:
Gelecekte yapılması planlanan işleri anlatan cümlelerdir.
- Yeni bir roman yazmayı düşünüyor.
Ön Yargı Anlamı:
Bir durumla ilgili önceden oluşturulmuş yargıları anlatan cümlelerdir.
- Ne yaparsa yapsın artık kimseye yaranamaz.
- Bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da sözünde duracaktır.
Varsayım Anlamı:
Henüz var olmayan bir durumun bir an için varmış gibi kabul edilmesini anlatan cümlelerdir.
- Diyelim ki bir kitap yazmanız gerekiyor, hangi konuyu seçerdiniz?
- Havaların birden ısındığını düşünelim, ne tür değişiklikler olur?
Küçümseme Anlamı:
- O kadar beceriksizdi ki odasını bile toplayamazdı
- İki şiir yazdım diye kendini şair zannedenler var.
Azımsama Anlamı:
- Kazandığı parayla kirasını bile ödeyemiyor.
- Bir haftada bu kadarcık mı okuyabildin?
Not: Küçümseme anlamı ölçülemeyen durumlar için kullanılır. Azımsama anlamı ise ölçülebilir durumlarda kullanılır.
Gerçekleşmemiş Beklenti Anlamı:
- Bizi de aralarına alacaklarını zannettik.
Aşamalı Durum Anlamı:
Bir durumun bir defada değil de aşama aşama gerçekleştiğini anlatan cümlelerdir.
- Her geçen gün daha sakin bir kişiliğe büründü.
- Havalar gittikçe soğuyor
