Yer-Yön Zarfları
Fiil ya da fiilimsilerin yönünü bildiren zarflardır.
Fiil veya fiilimsiye sorulan “ nereye” sorusuna cevap verir.
“Dışarı, içeri, aşağı, yukarı, ileri, geri, öte, beri” gibi sözcükler yer-yön zarfı olarak kullanılır.
Yer-yön zarflarının karşıtları vardır: aşağı-yukarı, dışarı—içeri, geri—ileri.
Yer-yön zarfları, çekim eki almazlar.
Yer—yön bildiren sözcükler ismin önüne gelip onu belirtirse “belirtme sıfatı” olur. Aşağıdaki altı çizili sözcükler
önündeki ismi belirttiği için sıfat görevindedir:
– Yukarı katta şenlik var.
– Aşağı mahallede oturuyorlar.
Yer-yön bildiren sözcükler isim çekim eklerinden birini alırsa “isim” olur. Aşağıdaki cümlelerdeki yer-yön bildiren sözcüğün hangi çekim ekini alarak isim olduğunu bulalım.
– Kardeşi dışarıya yeni çıktı. (Yönelme eki)
– Dışarının havası bizi sarmadı. (Tamlayan eki)
– Evin içerisi çok dağınıktı. (Tamlanan eki)
– Az sonra ben de içeriye girerim. (Yönelme eki)
Yer-Yön Zarflarına Örnekler;
Savaş bitince askerler geri çekildi. -Geri
Siz öte gidin o beri gelsin. -Beri/öte
Yemekten sonra hemen yukarı çıktı. -Yukarı
Beri gel oğlan beri gel. -Beri
Masayı biraz daha ileri çektiler. -İleri
Akşam yemeği için aşağı indiler. -Aşağı
Ekmek almak için dışarı çıktı. -Dışarı
Atlarımız çözüldü, girdik handan içeri. -İçeri
