YERALTI SULARI VE KAYNAKLAR
Yeraltı suyu: Yüzey sularının yeraltına sızarak tabakalar arasındaki boşluklarda veya geçirimsiz bir tabaka üstünde birikmesi ile oluşan sulara yeraltı suyu denir.
Taban suyu: Yeraltı suları taban suyu olarak da ifade edilir.
Yeraltı suyu tablası: Yeraltı suyunun en üst seviyesine denir.
Kaynak: Yeraltı sularının yeryüzüne kendiliğinden çıktığı yerlere denir.
1) Sıcak su kaynakları
a) Fay kaynağı: Kırıklı yapıların bulunduğu yerlerde fay hattı boyunca yüzeye çıkan suların oluşturduğu kaynaklardır. Yıl içinde akımları ve sıcaklıkları fazla değişmez. İçerisinde bol miktarda mineral içerdiği için sağlık (termal) turizminde yararlanılır.
b) Gayzer kaynağı: Bazı volkanik bölgelerde gazların basıncı ile aralıklar halinde fışkırarak çıkan kaynaklardır. Örneğin; Yeni Zelanda ve İzlanda gibi ülkelerde yaygın olarak görülür.
2) Soğuk su kaynakları
a) Artezyen kaynağı: İki geçirimsiz tabaka arasında bulunan geçirimli tabakalarda basınçlı yeraltı suları birikir. Bu suların insanlar tarafından sondajlama ile açılması sonucu basınçlı bir şekilde fışkırtılarak çıkarılması sonucu oluşan kaynaklardır. .
b) Yamaç kaynağı: Yeraltı suyu tablasının yamaç tarafından kesilmesi ile oluşan kaynaklardır. Bu kaynaklar yağışlı mevsimde artar, kurak mevsimde azalır.
c) Karstik kaynak: Kireçtaşı, alçıtaşı ve kayatuzu gibi geçirimli kayaçların içindeki çatlaklarda veya mağaralarda biriken yeraltı sularının yerüstüne çıkmasıyla oluşur. Karstik kaynakların suları kireçlidir. Karstik kaynakların debileri yüksektir.
d) Vadi kaynağı: Dağ ve vadi yamaçlarında geçirimsiz bir tabakanın yüzeyi kestiği kısımlarda oluşan kaynaklardır.
e) Tabaka kaynağı: Eğimli duran geçirimli tabakaların arasındaki yeraltı suyunun bu tabakaların uç kesimlerinden tabakalar halinde yüzeye çıkmasıyla oluşur.
TÜRKİYE’NİN SU VARLIĞI
- Yerüstü ve yeraltı su kaynakları çeşitlidir.
- Anadolu’nun iç kesimleri dışında birçok bölgemize yeterli miktarda yağış düşmektedir.
- Türkiye, Orta Doğu’daki komşuları arasında su potansiyeli en zengin ülkedir.
- Türkiye’nin akarsu bakımından zengin olması, Orta Doğu ülkelerine karşı stratejik önemini arttırmıştır.
