Sindirim, besinlerin hücre zarından geçebilecek kadar küçük moleküllere parçalanması sürecidir. Bu süreç, mekanik ve kimyasal olmak üzere iki ana yolla gerçekleşir. Mekanik sindirim, besinlerin fiziksel olarak daha küçük parçalara ayrılmasıdır; çiğneme ve mide kaslarının kasılıp gevşemesi bu duruma örnektir. Bu işlem, kimyasal sindirim için yüzey alanını artırır. Kimyasal sindirim ise, sindirim enzimleri (hidrolitik enzimler) yardımıyla besinlerin kimyasal bağlarının koparılmasıdır. Sindirim sistemi, ağızda başlar, yutak ve yemek borusundan geçerek mideye ulaşır. Mide, hem mekanik hem de kimyasal sindirimin yapıldığı önemli bir organdır. Besinler buradan ince bağırsağa geçer. Sindirim sürecinin en yoğun yaşandığı organ olan ince bağırsak, pankreas ve karaciğerden gelen sindirim enzimleriyle besinlerin tamamen parçalanmasını ve emilimini sağlar. Sindirilemeyen besinler kalın bağırsağa geçer ve suyun emilimi tamamlanarak atık maddeler vücuttan atılır. Sindirim, besinlerden enerji ve yapısal moleküllerin elde edilmesi için hayati bir süreçtir.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdaki organlardan hangisi hem mekanik hem de kimyasal sindirim yapar?
A) Ağız
B) Mide
C) İnce bağırsak
D) Kalın bağırsak

Doğru Cevap: B
Çözüm: Ağızda çiğneme (mekanik) ve tükürük amilazı (kimyasal) ile sindirim başlar. Midede, mide kaslarının hareketleri (mekanik) ve pepsin enzimi (kimyasal) ile sindirim devam eder. İnce bağırsakta mekanik sindirim safra ile gerçekleşir, kimyasal sindirim ise enzimlerledir. Ancak en kapsamlı mekanik ve kimyasal sindirimin birlikte gerçekleştiği organ midedir.

2. Kimyasal sindirimde görev alan enzimler, hangi besin gruplarını sindirmez?
A) Karbonhidratlar
B) Yağlar
C) Vitaminler
D) Proteinler

Doğru Cevap: C
Çözüm: Vitaminler, mineraller ve su gibi moleküller zaten hücre zarından geçebilecek kadar küçük oldukları için sindirime uğramazlar, doğrudan emilirler.

3. Aşağıdaki enzim-salgılandığı yer eşleşmelerinden hangisi yanlıştır?
A) Tükürük amilazı – Ağız
B) Pepsin – Mide
C) Tripsin – İnce bağırsak
D) Lipaz – Mide

Doğru Cevap: D
Çözüm: Lipaz enzimi, yağların kimyasal sindirimini sağlayan bir enzimdir. Başlıca pankreastan salgılanır ve ince bağırsakta görev yapar. Midede çok az miktarda bulunur ve işlevselliği düşüktür.

4. Yağların mekanik sindirimini sağlayan safra sıvısı, hangi organda üretilir?
A) Mide
B) Pankreas
C) Karaciğer
D) Safra kesesi

Doğru Cevap: C
Çözüm: Safra sıvısı, karaciğer tarafından üretilir ve daha sonra safra kesesinde depolanarak ince bağırsağa salgılanır. Safra kesesi safra üretemez, sadece depolar.

5. İnce bağırsakta karbonhidrat, protein ve yağ sindirimi için gerekli olan tüm enzimleri üreten organ aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mide
B) Karaciğer
C) Pankreas
D) Kalın bağırsak

Doğru Cevap: C
Çözüm: Pankreas, hem sindirim enzimleri (amilaz, tripsin, lipaz) hem de hormon (insülin, glukagon) üreten karma bir bezdir. İnce bağırsağa salgıladığı enzimler ile besinlerin sindirimini tamamlar.

6. İnce bağırsakta villus ve mikrovillusların temel görevi nedir?
A) Besinlerin mekanik sindirimini sağlamak
B) Sindirim enzimlerini salgılamak
C) Yüzey alanını artırarak besin emilimini hızlandırmak
D) Atık maddeleri depolamak

Doğru Cevap: C
Çözüm: Villus ve mikrovilluslar, ince bağırsağın iç yüzeyinde bulunan parmak benzeri çıkıntılardır. Bu yapılar, sindirilmiş besinlerin emilebileceği yüzey alanını binlerce kat artırır.

7. Aşağıdaki besinlerden hangisinin sindirimi ağızda başlar?
A) Proteinler
B) Yağlar
C) Karbonhidratlar
D) Vitaminler

Doğru Cevap: C
Çözüm: Tükürükte bulunan tükürük amilazı (ptyalin), nişasta ve glikojen gibi karbonhidratların kimyasal sindirimini ağızda başlatır.

8. Mide özsuyunun pH değerini düşürerek pepsin enzimini aktif hale getiren madde nedir?
A) Pepsinogen
B) Pepsinojen
C) Hidroklorik asit (HCl)
D) Mukus

Doğru Cevap: C
Çözüm: Midede salgılanan pepsinojen, inaktif bir enzimdir. Mideye salgılanan hidroklorik asit (HCl) sayesinde aktif pepsin haline dönüşür ve protein sindirimini başlatır.

9. Kalın bağırsağın temel görevleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A) Su emilimi
B) Mineral emilimi
C) B ve K vitaminlerinin sentezi
D) Kimyasal sindirim

Doğru Cevap: D
Çözüm: Kalın bağırsakta kimyasal sindirim gerçekleşmez. Buradaki temel işlevler, su ve minerallerin emilmesi ile simbiyotik bakteriler tarafından B ve K vitaminlerinin sentezlenmesidir.

10. Karbonhidratların, proteinlerin ve yağların emilimleri hangi organda tamamlanır?
A) Mide
B) Kalın bağırsak
C) İnce bağırsak
D) Yemek borusu

Doğru Cevap: C
Çözüm: Besinlerin sindirimi ince bağırsakta tamamlanır ve sindirilmiş monomerlerin (glikoz, amino asit, yağ asidi ve gliserol) emilimi de yine ince bağırsakta gerçekleşir.

11. Sindirimde görev alan aşağıdaki organlardan hangisi bir hormon salgılamaz?
A) Mide
B) Pankreas
C) İnce bağırsak
D) Karaciğer

Doğru Cevap: D
Çözüm: Karaciğer, sindirimde önemli rol oynayan safra sıvısını üretir ve birçok metabolik işlevi vardır. Ancak sindirim sistemi ile ilgili doğrudan hormon salgılamaz. Mide (gastrin), pankreas (insülin, glukagon) ve ince bağırsak (sekretin, kolesistokinin) hormon salgılayan organlardır.

12. Aşağıdaki besin monomerlerinden hangisi, sindirim sisteminde kana karışmadan önce lenf dolaşımına katılır?
A) Glikoz
B) Amino asitler
C) Yağ asitleri ve gliserol
D) Vitaminler

Doğru Cevap: C
Çözüm: Yağ asitleri ve gliserol gibi yağ sindirim ürünleri, suda çözünmedikleri için ince bağırsak villuslarından emildikten sonra önce lenf sistemine, oradan da kana karışır. Glikoz ve amino asitler ise doğrudan kana karışır.

13. Bir insanda protein sindirimi aşağıdaki organların hangisinde başlar?
A) Ağız
B) Mide
C) İnce bağırsak
D) Kalın bağırsak

Doğru Cevap: B
Çözüm: Proteinlerin kimyasal sindirimi, mide asidi ve pepsin enzimi sayesinde midede başlar.

14. Bir kişinin safra kesesi alınırsa, bu durum öncelikli olarak hangi besin grubunun sindirimini zorlaştırır?
A) Karbonhidratlar
B) Proteinler
C) Yağlar
D) Vitaminler

Doğru Cevap: C
Çözüm: Safra, yağların mekanik sindirimini sağlayarak yüzey alanını artırır ve lipaz enziminin daha verimli çalışmasını sağlar. Safra kesesinin alınması, safra akışını düzenleyemeyeceği için yağ sindirimini büyük ölçüde zorlaştırır.

15. Sindirim kanalının yapısında bulunan kasların ritmik kasılıp gevşeme hareketlerine ne ad verilir?
A) Homeostazi
B) Peristaltik hareket
C) Dehidrasyon
D) Oksidasyon

Doğru Cevap: B
Çözüm: Sindirim kanalındaki besinlerin ilerlemesini sağlayan, dalga benzeri ritmik kasılıp gevşeme hareketlerine **peristaltik hareket** denir. Bu hareket, yemek borusundan kalın bağırsağa kadar tüm sindirim kanalında görülür.