Komünite, belirli bir alanda yaşayan farklı tür popülasyonlarının oluşturduğu topluluktur. Bu türler, hayatta kalmak ve üremek için birbirleriyle ve çevreleriyle sürekli etkileşim halindedir. Komünitelerde görülen etkileşimler iki ana gruba ayrılır: **tür içi etkileşimler** ve **türler arası etkileşimler**. Tür içi etkileşimler, aynı türe ait bireylerin kaynaklar (besin, eş, yaşam alanı) için yaptığı rekabeti kapsar ve popülasyonun büyüklüğünü doğrudan etkiler. Türler arası etkileşimler ise daha çeşitlidir ve farklı türler arasında gerçekleşir. En yaygın olanları arasında, iki türün aynı kaynak için mücadele ettiği **rekabet**, bir türün diğerini avladığı **av-avcı ilişkisi** ve farklı türlerin uzun süreli birlikte yaşadığı **simbiyotik ilişkiler** yer alır. Simbiyotik ilişkiler kendi içinde üç alt başlığa ayrılır: her iki tarafın da fayda sağladığı **mutualizm**; bir tarafın fayda, diğerinin ise zarar gördüğü **parazitizm**; ve bir tarafın fayda sağlarken diğerinin etkilenmediği **kommensalizm**. Bu etkileşimler, komünitelerin yapısını, türlerin dağılımını ve popülasyonların büyüklüğünü belirleyen temel ekolojik dinamiklerdir.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi, tür içi bir etkileşime örnektir?
A) Aslanın antilopu avlaması
B) İki farklı ağaç türünün ışık için rekabet etmesi
C) Bir kurt sürüsündeki bireylerin avı paylaşması
D) Köpekbalığının altındaki küçük balıkların beslenmesi

Doğru Cevap: C
Çözüm: Tür içi etkileşimler, aynı türe ait bireyler arasında gerçekleşir. Bir kurt sürüsü, aynı türe ait bireylerden oluştuğu için, avı paylaşmaları tür içi bir etkileşimdir.

2. İki farklı türün aynı yaşam alanında sınırlı kaynaklar için mücadele etmesi ne tür bir etkileşimdir?
A) Mutualizm
B) Türler arası rekabet
C) Parazitizm
D) Av-avcı ilişkisi

Doğru Cevap: B
Çözüm: Farklı türlerin aynı kaynakları kullanma çabası, **türler arası rekabet** olarak adlandırılır. Örneğin, tavşan ve geyiklerin aynı bitkiyle beslenmesi.

3. Bir kuş türünün, bir ağacın dallarında yuva yapması ve ağacın bu durumdan etkilenmemesi, aşağıdaki simbiyotik ilişkilerden hangisine örnektir?
A) Mutualizm
B) Parazitizm
C) Kommensalizm
D) Av-avcı

Doğru Cevap: C
Çözüm: **Kommensalizm**de, bir tür (kuş) fayda sağlarken, diğer tür (ağaç) bu ilişkiden ne yarar ne de zarar görür. Bu, tek taraflı bir fayda ilişkisidir.

4. Aşağıdakilerden hangisi, av-avcı ilişkisi için yanlıştır?
A) Avcı sayısı arttıkça, av sayısı azalır.
B) Av sayısı arttıkça, avcı sayısı artar.
C) İki popülasyonun da birey sayısında dalgalanmalar görülür.
D) Avcı, avına zarar vermeden beslenir.

Doğru Cevap: D
Çözüm: Av-avcı ilişkisinin temelinde, avcının avını yakalayıp öldürmesi yatar. Bu, av için bir zarar ilişkisidir.

5. Bir parazitizm ilişkisinde, konak ve parazit arasındaki etkileşim nasıldır?
A) Her ikisi de fayda sağlar.
B) Parazit fayda sağlar, konak zarar görür.
C) Parazit fayda sağlar, konak etkilenmez.
D) Her ikisi de zarar görür.

Doğru Cevap: B
Çözüm: **Parazitizm**, parazitin konaktan beslenerek fayda sağladığı, konağın ise bu durumdan zarar gördüğü bir etkileşimdir.

6. Aşağıdaki etkileşimlerden hangisi, iki türün de hayatta kalması için zorunlu ve kalıcı bir ortak yaşam biçimidir?
A) Kommensalizm
B) Mutualizm
C) Rekabet
D) Parazitizm

Doğru Cevap: B
Çözüm: Bazı mutualizm ilişkileri, her iki türün de hayatta kalması için zorunludur. Örneğin, likenleri oluşturan alg ve mantar birbirinden ayrı yaşayamaz.

7. Komünitede, türler arası rekabetin en şiddetli yaşandığı durum aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türlerin nişlerinin farklı olması
B) Ortamdaki kaynakların sınırsız olması
C) Türlerin nişlerinin çakışması
D) Bir türün diğerini avlaması

Doğru Cevap: C
Çözüm: İki farklı türün kaynaklar, yaşam alanı veya beslenme şekli gibi ekolojik nişlerinin çakışması, rekabetin en yoğun olduğu durumu yaratır.

8. Av popülasyonunun sayısındaki değişim, avcı popülasyonunu genellikle nasıl etkiler?
A) Doğrudan etkilemez.
B) Av popülasyonu arttıkça avcı popülasyonu da artar.
C) Av popülasyonu arttıkça avcı popülasyonu azalır.
D) Av popülasyonu azaldıkça avcı popülasyonu artar.

Doğru Cevap: B
Çözüm: Av popülasyonunun artması, avcılar için daha fazla besin kaynağı demektir. Bu durum, avcıların üreme ve hayatta kalma başarısını artırarak avcı popülasyonunun büyümesine neden olur.

9. İnsan bağırsağındaki K vitamini üreten bakterilerle insan arasındaki ilişki, aşağıdaki simbiyotik etkileşimlerden hangisine örnektir?
A) Mutualizm
B) Kommensalizm
C) Parazitizm
D) Rekabet

Doğru Cevap: A
Çözüm: İnsan, bakterinin ürettiği K vitamininden faydalanır, bakteri ise bağırsakta yaşam alanı ve besin bulur. Bu karşılıklı fayda ilişkisi **mutualizm**dir.

10. Bir ekosistemdeki farklı türlerin, kaynaklar için mücadele etmek yerine, her birinin farklı besin kaynaklarına yönelmesi hangi kavrama örnektir?
A) Ekolojik nişin farklılaşması
B) Komünitenin tek bir türden oluşması
C) Av-avcı döngüsü
D) Tür içi rekabet

Doğru Cevap: A
Çözüm: Türler, rekabeti azaltmak için beslenme şekilleri veya yaşam alanlarını değiştirerek ekolojik nişlerini farklılaştırabilirler. Bu, rekabetten kaçınma mekanizmasıdır.

11. Bir ekosistemdeki popülasyonun birey sayısını azaltan faktörlere ne ad verilir?
A) Biyoçeşitlilik
B) Taşıma kapasitesi
C) Ekolojik niş
D) Sınırlayıcı faktörler

Doğru Cevap: D
Çözüm: **Sınırlayıcı faktörler**, bir popülasyonun büyümesini veya dağılımını kısıtlayan çevresel etmenlerdir. Örnek: besin kıtlığı, avcıların artması, hastalıklar.

12. Aşağıdakilerden hangisi türler arası rekabetin sonuçlarından biri değildir?
A) Türlerden birinin yok olması
B) Türlerin nişlerinin farklılaşması
C) İki türün de fayda sağlaması
D) Türlerin birey sayılarının azalması

Doğru Cevap: C
Çözüm: Rekabet, kaynaklar için bir mücadele olduğu için iki türün de fayda sağlaması mümkün değildir. Bu sonuç mutualizmde görülür.

13. Bir canlının, ekosistemdeki yaşamsal faaliyetlerini sürdürdüğü ve barındığı fiziksel adrese ne ad verilir?
A) Komünite
B) Biyotop (Habitat)
C) Ekolojik niş
D) Popülasyon

Doğru Cevap: B
Çözüm: **Habitat**, bir canlının doğal olarak yaşadığı yer veya ekosistem içindeki fiziksel adresidir.

14. Bir popülasyonun yaşama şansını ve üreme başarısını azaltan, aynı türün bireyleri arasındaki etkileşim hangisidir?
A) Av-avcı ilişkisi
B) Parazitizm
C) Tür içi rekabet
D) Kommensalizm

Doğru Cevap: C
Çözüm: **Tür içi rekabet**, aynı türden bireyler arasında olduğu için, rekabet eden bireylerin hayatta kalma ve üreme başarısını düşürür.

15. Aşağıdaki simbiyotik ilişkilerden hangisinde, her iki tür de olumsuz yönde etkilenir?
A) Mutualizm
B) Parazitizm
C) Rekabet
D) Kommensalizm

Doğru Cevap: C
Çözüm: Rekabet, iki türün de kaynaklara erişimini zorlaştırdığı için her ikisi de olumsuz yönde etkilenir. Özellikle rekabetçi dışlanma prensibine göre, bir türün baskın olması diğerinin tamamen yok olmasına bile yol açabilir.