Isı, maddeler arasında sıcaklık farkından dolayı alınıp verilen enerjidir. Maddeler ısı aldığında sıcaklıkları artar ve genellikle hal değiştirirler (erime, buharlaşma gibi). Isı verdiklerinde ise sıcaklıkları düşer ve genellikle hal değiştirirler (donma, yoğunlaşma gibi). Bu etkileşimler sırasında, ısı enerjisi korunur. Farklı maddelerin ısıyı emme ve iletme hızları farklıdır. Maddenin cinsine göre değişen bu özellik, ısı iletkenliği ve öz ısı kavramlarıyla açıklanır. Isı, maddelerin taneciklerinin kinetik enerjisini artırarak onların hareketini hızlandırır. Bu etkileşim, termodinamik biliminin temelini oluşturur.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Maddeler arasında sıcaklık farkından dolayı alınıp verilen enerjiye ne ad verilir?

A) Sıcaklık B) Kütle C) Hacim D) Isı

Çözüm: Isı, sıcaklıkları farklı olan maddeler arasında aktarılan enerjidir. Doğru Cevap: D

2. Bir maddenin ısı alarak katı halden sıvı hale geçmesine ne denir?

A) Donma B) Yoğunlaşma C) Erime D) Buharlaşma

Çözüm: Maddenin ısı alarak katıdan sıvıya geçmesi erime, sıvıdan gaza geçmesi ise buharlaşmadır. Doğru Cevap: C

3. Aşağıdaki maddelerden hangisi ısıyı en iyi iletir?

A) Tahta B) Cam C) Demir D) Plastik

Çözüm: Demir gibi metaller ısıyı çok iyi iletir. Plastik ve tahta gibi maddeler ise ısı yalıtkanlarıdır. Doğru Cevap: C

4. Bir maddenin ısı verdiğinde taneciklerinin hareketi nasıl değişir?

A) Hızlanır ve tanecikler birbirinden uzaklaşır. B) Yavaşlar ve tanecikler birbirine yaklaşır. C) Hareketsiz kalır. D) Önce hızlanır sonra yavaşlar.

Çözüm: Madde ısı verdiğinde taneciklerinin kinetik enerjisi azalır, hareketleri yavaşlar ve birbirine yaklaşır. Doğru Cevap: B

5. Bir kaba konulan 20 °C’deki su, 50 °C’deki suyla karıştırıldığında ne olur?

A) 50 °C’deki su soğur, 20 °C’deki su ısınır. B) Her iki suyun da sıcaklığı artar. C) Her iki suyun da sıcaklığı azalır. D) Her ikisinin sıcaklığı değişmez.

Çözüm: Isı, sıcak maddeden soğuk maddeye doğru akış yapar. Bu nedenle 50 °C’deki su ısı vererek soğur, 20 °C’deki su ısı alarak ısınır. Doğru Cevap: A

6. Aşağıdakilerden hangisi ısının birimi değildir?

A) Kalori (cal) B) Joule (J) C) °C (Derece Selsiyus) D) Kilokalori (kcal)

Çözüm: Kalori ve Joule enerji birimleridir. Derece Selsiyus (°C) ise sıcaklık birimidir. Doğru Cevap: C

7. Isı iletkenliği yüksek olan maddelere ne ad verilir?

A) Yalıtkan madde B) İletken madde C) Isı emici D) Soğurucu

Çözüm: Isıyı iyi ileten maddelere ısı iletkeni denir. Doğru Cevap: B

8. Bir tencere kapağının plastik kulplu olmasının sebebi, plastiğin hangi özelliğidir?

A) Isıyı iyi iletmesi B) Isı yalıtkanı olması C) Dayanıklı olması D) Kolay bulunması

Çözüm: Plastik, ısıyı iyi iletmediği için elimizin yanmasını önler, yani ısı yalıtkanıdır. Doğru Cevap: B

9. Bir maddenin 1 gramının sıcaklığını 1 °C artırmak için gerekli olan ısı miktarına ne denir?

A) Isı enerjisi B) Öz ısı C) Yoğunluk D) Kaynama noktası

Çözüm: Öz ısı, maddeleri birbirinden ayıran ayırt edici bir özelliktir. Doğru Cevap: B

10. Eşit kütleli bakır ve demir parçasından hangisi aynı ısıyı aldığında daha az ısınır? (Bakırın öz ısısı: 0,38 J/g°C, Demirin öz ısısı: 0,46 J/g°C)

A) Bakır B) Demir C) İkisi de aynı ısınır. D) Verilen bilgi yeterli değil.

Çözüm: Öz ısısı büyük olan maddeler, aynı ısıyı aldıklarında daha az ısınır. Demirin öz ısısı bakırdan daha büyük olduğu için demir daha az ısınır. Doğru Cevap: B

11. Termal kamera ile çekilen bir fotoğrafta, bir kişinin vücudundan yayılan ısı hangi renkte görünür?

A) Mavi ve yeşil B) Sarı, turuncu ve kırmızı C) Siyah D) Mor ve morötesi

Çözüm: Termal kameralarda sıcak cisimler sarıdan kırmızıya doğru sıcaklığı artan renklerde görünür. Doğru Cevap: B

12. Aşağıdaki maddelerden hangisi, ısı yalıtımında kullanılmaz?

A) Strafor köpük B) Cam yünü C) Bakır D) Ahşap

Çözüm: Bakır, ısıyı çok iyi ilettiği için ısı yalıtımında kullanılmaz. Doğru Cevap: C

13. İki madde arasında ısı akışı hangi durumda durur?

A) Maddeler aynı sıcaklığa ulaştığında B) Maddelerin hacimleri eşit olduğunda C) Maddelerin kütleleri eşit olduğunda D) Maddeler hal değiştirdiğinde

Çözüm: Isı, sıcaklık farkından dolayı aktarılır. Sıcaklıklar eşitlendiğinde ısı akışı durur. Doğru Cevap: A

14. Yazın asfaltın çok ısınmasının temel nedeni nedir?

A) Güneş ışınlarını yansıtması B) Güneş ışınlarını kırması C) Güneş ışınlarını soğurması D) Sadece gece ısınması

Çözüm: Asfalt, koyu renkli olduğu için güneş ışınlarını çok fazla soğurur ve bu yüzden çok ısınır. Doğru Cevap: C

15. Isı alan bir maddenin sıcaklığının artması, taneciklerin hangi enerjisini artırır?

A) Potansiyel enerji B) Kimyasal enerji C) Kinetik enerji D) Elektrik enerjisi

Çözüm: Isı alan taneciklerin hareket enerjisi yani kinetik enerjisi artar. Doğru Cevap: C