İnsan ve çevre arasındaki ilişki, sürekli bir etkileşim halindedir. İnsan, çevreden besin, su, barınak gibi temel ihtiyaçlarını karşılar. Ancak, artan nüfus, sanayileşme ve teknolojik gelişmelerle birlikte insan faaliyetleri, çevre üzerinde ciddi olumsuz etkilere yol açmaktadır. Bu etkileşimler, olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır. Olumsuz etkiler arasında çevre kirliliği, habitat kaybı, doğal kaynakların tükenmesi ve iklim değişikliği gibi sorunlar yer alır. Öte yandan, ağaçlandırma, geri dönüşüm, doğal koruma alanları oluşturma ve yenilenebilir enerji kullanımı gibi olumlu faaliyetler de çevreyi iyileştirmeye yönelik çabalardır. Bu dengeli ve bilinçli etkileşim, sürdürülebilir bir gelecek için hayati önem taşır.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi insan faaliyetlerinin çevre üzerindeki olumsuz etkilerinden biridir?

A) Ağaçlandırma B) Geri dönüşüm C) Ozon tabakasının incelmesi D) Milli parkların kurulması

Çözüm: Ozon tabakasının incelmesi, sanayi ve insan faaliyetleri sonucu ortaya çıkan kimyasal maddelerin neden olduğu olumsuz bir çevresel etkidir. Doğru Cevap: C

2. İnsanlar tarafından enerji elde etmek için kullanılan fosil yakıtların (kömür, petrol) aşırı kullanımı hangi soruna yol açar?

A) Erozyonun azalması B) Hava kirliliğinin artması C) Biyolojik çeşitliliğin artması D) Ozon tabakasının kalınlaşması

Çözüm: Fosil yakıtların yanması sonucu atmosfere salınan karbondioksit gibi gazlar, hava kirliliğini ve iklim değişikliğini artırır. Doğru Cevap: B

3. Aşağıdaki eylemlerden hangisi çevre üzerinde olumlu bir etki yaratır?

A) Fabrika atıklarını nehirlere boşaltmak B) Tarımda kimyasal gübre kullanımını artırmak C) Bireysel araç yerine toplu taşıma kullanmak D) Ormanlık alanları yerleşime açmak

Çözüm: Toplu taşıma kullanmak, egzoz gazı salınımını azaltarak hava kirliliğini önlemeye yardımcı olur. Doğru Cevap: C

4. Bir bölgede ormanların tarım arazisi yapmak için kesilmesi, çevre üzerinde nasıl bir etki yapar?

A) Toprağın verimini artırır. B) Habitat (yaşam alanı) kaybına neden olur. C) Hava kalitesini artırır. D) Su kaynaklarını zenginleştirir.

Çözüm: Ormanların kesilmesi, orada yaşayan canlıların yaşam alanlarını yok ederek habitat kaybına neden olur. Doğru Cevap: B

5. Geri dönüşümün, insan ve çevre etkileşimine en önemli katkısı nedir?

A) Sadece atık miktarını artırır. B) Doğal kaynakların daha hızlı tüketilmesine yardımcı olur. C) Yeni hammadde ihtiyacını azaltır ve enerji tasarrufu sağlar. D) Ekonomiye zarar verir.

Çözüm: Geri dönüşüm, kullanılmış malzemeleri yeniden işleyerek yeni ürünler elde etmeyi sağlar, bu da doğal kaynakların korunmasına katkı sağlar. Doğru Cevap: C

6. Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğinin temel nedenlerinden biri değildir?

A) Sanayi atıkları B) Egzoz gazları C) Geri dönüştürülebilir atıklar D) Tarım ilaçları

Çözüm: Geri dönüştürülebilir atıklar, doğru şekilde işlendiğinde çevre kirliliğini azaltır, neden olmaz. Doğru Cevap: C

7. “Erozyon”, insan faaliyetleri sonucunda nasıl artar?

A) Barajlar inşa edilerek B) Ağaç dikilerek C) Ağaçlar kesilerek veya toprağın yanlış işlenmesiyle D) Toplu taşıma kullanılarak

Çözüm: Bitki örtüsü, toprağı tutarak erozyonu önler. Ağaçların kesilmesi veya yanlış tarım uygulamaları toprağın rüzgar ve suyla taşınmasına (erozyona) neden olur. Doğru Cevap: C

8. Bir şehirde bisiklet yolları yapılması, insan ve çevre etkileşimine hangi yönden katkı sağlar?

A) Hava kirliliğini azaltır. B) Yakıt tüketimini artırır. C) Trafik sıkışıklığını artırır. D) Orman alanlarını azaltır.

Çözüm: Bisiklet kullanımı, motorlu taşıtların yaydığı egzoz gazını azaltarak hava kalitesini artırır. Doğru Cevap: A

9. Aşağıdaki durumlardan hangisi, insan ve çevre arasındaki etkileşimde olumlu bir örnektir?

A) Fabrika dumanlarının atmosfere salınması B) Sulak alanların kurutularak yerleşime açılması C) Nesli tükenmekte olan hayvanların korunması için avlanmanın yasaklanması D) Plastik atıkların okyanuslara atılması

Çözüm: Nesli tehlike altındaki canlıları korumak, biyolojik çeşitliliğin devamı için hayati bir adımdır ve olumlu bir etkileşim örneğidir. Doğru Cevap: C

10. Fosil yakıtların kullanımına bağlı olarak artan sera gazlarının birikimi, hangi küresel soruna yol açar?

A) Ozon tabakasının iyileşmesi B) Küresel ısınma C) Deniz seviyesinin düşmesi D) Hava kalitesinin artması

Çözüm: Sera gazlarının atmosferde birikmesi, dünyanın sıcaklığının artmasına yani küresel ısınmaya neden olur. Doğru Cevap: B

11. Bir ülkenin nükleer enerji santralleri yerine jeotermal enerji santralleri kurması, çevreye olan etkileşimini hangi yönde değiştirir?

A) Atık miktarını artırır. B) Çevre kirliliğini azaltır. C) Doğal kaynakların tükenmesini hızlandırır. D) Sadece yerel sorunlara neden olur.

Çözüm: Jeotermal enerji, temiz ve yenilenebilir bir enerji kaynağıdır. Nükleer enerjinin potansiyel tehlikeleri ve atık sorunları olmadığı için çevreye daha az zarar verir. Doğru Cevap: B

12. Aşağıdakilerden hangisi, doğal kaynakların bilinçsizce kullanımına bir örnektir?

A) Kullanılmış kağıtların geri dönüştürülmesi B) Diş fırçalarken musluğun kapatılması C) Elektrikli aletlerin bekleme modunda bırakılması D) Mevsiminde taze sebze ve meyve tüketilmesi

Çözüm: Elektrikli aletleri bekleme modunda bırakmak, gereksiz enerji tüketimine ve doğal kaynakların israfına yol açar. Doğru Cevap: C

13. İnsanların doğaya verdiği en büyük zararlardan biri olan “çevre kirliliği” aşağıdakilerden hangisini kapsar?

A) Hava, su ve toprak kirliliği B) Yalnızca su kirliliği C) Yalnızca hava kirliliği D) Sadece ses kirliliği

Çözüm: Çevre kirliliği, su, hava, toprak, ses ve ışık gibi birçok kirlilik türünü içerir. Doğru Cevap: A

14. İnsanların doğal çevreden faydalanması, ancak bu faydalanmanın çevreye zarar vermemesi için hangi yaklaşım benimsenmelidir?

A) Hızlı tüketim B) Sürdürülebilir kalkınma C) Plansız kentleşme D) Doğal kaynakların aşırı kullanımı

Çözüm: Sürdürülebilir kalkınma, bugünün ihtiyaçlarını karşılarken, doğal kaynakları gelecek nesillere de bırakacak şekilde yönetmeyi hedefler. Doğru Cevap: B

15. Bir şehrin, araç trafiğini azaltmak için metro ve tramvay gibi raylı sistemleri genişletmesi, hangi soruna çözüm bulur?

A) Su kaynaklarının azalmasına B) Geri dönüşüm sorunu C) Hava kirliliğine ve trafik sıkışıklığına D) Ozon tabakasının incelmesine

Çözüm: Toplu taşıma sistemleri, egzoz gazı salınımını ve trafik yoğunluğunu azaltarak hava kirliliği ve trafik sorunlarına çözüm sunar. Doğru Cevap: C