İnsanlar, temel ihtiyaçlarını karşılamak ve yaşam standartlarını yükseltmek için çeşitli ekonomik faaliyetlerde bulunur. Bu faaliyetler, kaynakların elde edilmesi, işlenmesi ve hizmet olarak sunulması süreçlerini kapsar. Ekonomik faaliyetler, genellikle **birincil, ikincil ve üçüncül** sektörler olmak üzere üç ana başlık altında sınıflandırılır. **Birincil sektör**, ham maddelerin doğrudan doğadan elde edildiği tarım, hayvancılık, ormancılık ve balıkçılık gibi faaliyetleri içerir. **İkincil sektör**, birincil sektörden elde edilen ham maddelerin sanayi tesislerinde işlenerek yeni ürünlere dönüştürülmesini (sanayi, inşaat) kapsar. **Üçüncül sektör** ise, mal üretimi yerine insanlara hizmet sunmaya dayalıdır (eğitim, sağlık, turizm, bankacılık). Gelişen teknolojiyle birlikte **dördüncül** (bilgi işleme ve yayma) ve **beşincil** (üst düzey yönetim) gibi yeni sektörler de ortaya çıkmıştır. Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi, ekonomik faaliyetlerin bu sektörler arasındaki dağılımıyla yakından ilişkilidir. Gelişmiş ülkelerde hizmet sektörü ön plandayken, az gelişmiş ülkelerde tarım sektörü ekonominin ana omurgasını oluşturur. Bu test, ekonomik faaliyetlerin bu temel özelliklerini ve bir ülkenin gelişimindeki rolünü anlamanıza yardımcı olacaktır.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

---

Soru 1:

Aşağıdaki mesleklerden hangisi, **üçüncül (hizmet) ekonomik faaliyetler** grubunda yer alır?

A) Çiftçi
B) Maden işçisi
C) Yazılımcı
D) Doktor
E) Marangoz

Çözüm:
**Doktorluk**, insanlara hizmet sunan bir meslek olduğu için **üçüncül (hizmet) sektörde** yer alır. Çiftçi ve maden işçisi birincil, marangoz ikincil, yazılımcı ise dördüncül ekonomik faaliyettir.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 2:

Birincil ekonomik faaliyetlerden elde edilen ham maddeleri işleyerek yeni ürünler üreten ekonomik sektöre ne ad verilir?

A) Birincil sektör
B) İkincil sektör
C) Üçüncül sektör
D) Dördüncül sektör
E) Beşincil sektör

Çözüm:
Ham maddelerin fabrikalarda işlenerek yeni ürünlere dönüştürülmesi (imalat), **ikincil ekonomik faaliyet** olarak adlandırılır.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 3:

Gelişmiş bir ülkenin ekonomisi hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi **yanlıştır**?

A) Hizmet sektörünün Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’daki (GSYİH) payı fazladır.
B) Sanayi ve teknolojinin gelişmiş olduğu bir ekonomiye sahiptir.
C) Çalışan nüfusun büyük kısmı birincil sektörde yer alır.
D) Kişi başına düşen millî gelir yüksektir.
E) Tarım sektöründe modern yöntemler kullanılır.

Çözüm:
Gelişmiş ülkelerde, çalışan nüfusun büyük çoğunluğu **hizmet sektöründe** yer alır. Birincil sektör (tarım) ise modern yöntemlerle yapıldığı için daha az sayıda insanı istihdam eder. Bu nedenle C şıkkı yanlıştır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 4:

Aşağıdakilerden hangisi, **dördüncül ekonomik faaliyetler** grubuna örnek olarak gösterilebilir?

A) Ormancılık
B) İnşaat işçiliği
C) Turizm rehberliği
D) Grafik tasarımcılığı
E) Banka yöneticiliği

Çözüm:
Dördüncül faaliyetler, teknolojiye dayalı bilgi işleme ve yayma hizmetlerini kapsar. **Grafik tasarımcılığı**, bu alandaki bir faaliyettir.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 5:

Bir bölgede “madencilik” faaliyetlerinin yaygın olması, o bölgedeki insanların hangi ekonomik sektörde çalışmasına yol açar?

A) Birincil
B) İkincil
C) Üçüncül
D) Dördüncül
E) Beşincil

Çözüm:
Maden çıkarma, ham maddenin doğrudan yeraltından elde edilmesi faaliyeti olduğu için **birincil ekonomik faaliyetler** grubuna girer.
Doğru cevap A şıkkıdır.

---

Soru 6:

Bir ülkenin **gelişmişlik düzeyi** ile aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisinin payı arasında **ters orantı** vardır?

A) Sanayi
B) Hizmet
C) Tarım
D) Ulaşım
E) Finans

Çözüm:
Bir ülkenin gelişmişlik düzeyi arttıkça, ekonomide **tarım sektörünün** payı azalır. Bu nedenle aralarında ters orantı bulunur.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 7:

Aşağıdakilerden hangisi, ekonomik faaliyetlerin doğal çevreye olan olumlu etkilerinden biri olabilir?

A) Baraj yapımıyla taşkınların önlenmesi.
B) Sanayi atıklarıyla su kaynaklarının kirlenmesi.
C) Ormanların tahrip edilmesi.
D) Kimyasal gübre kullanımının artması.
E) Kırsal alanların kentleşmeye açılması.

Çözüm:
**Baraj yapımı**, akarsuyun debisini kontrol altına alarak taşkın gibi doğal afetleri önler ve bu durum çevre için olumlu bir etki yaratabilir.
Doğru cevap A şıkkıdır.

---

Soru 8:

Türkiye’de sanayi faaliyetlerinin en yoğun olduğu bölge Marmara Bölgesi’dir. Bu durumun en önemli nedenleri arasında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez?

A) Ulaşım olanaklarının gelişmiş olması.
B) Nüfus yoğunluğunun fazla olması ve pazar olanaklarının genişliği.
C) Genç nüfus oranının en yüksek olması.
D) Sermaye birikiminin fazla olması.
E) Nitelikli iş gücünün bulunması.

Çözüm:
Marmara Bölgesi, nüfus yoğunluğu fazla olduğu için nüfus artış hızı ve genç nüfus oranı en yüksek bölge değildir. Bu özellik daha çok az gelişmiş bölgelerde görülür. Diğer şıklar Marmara’nın sanayileşmesinin temel nedenlerindendir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 9:

Aşağıdakilerden hangisi, bir ülkenin ekonomik gelişimini etkileyen beşerî faktörlerden biridir?

A) İklim koşulları
B) Toprak özellikleri
C) Doğal kaynak zenginliği
D) Teknoloji ve sermaye
E) Yer şekilleri

Çözüm:
**Teknoloji ve sermaye**, insan gücüyle oluşturulan ve geliştirilen, bu nedenle beşerî faktörler grubuna giren unsurlardır.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 10:

Bir ülkenin gelişmişlik seviyesi arttıkça, tarımda çalışan nüfus oranının azalmasının en önemli nedeni nedir?

A) Tarımsal üretimin tamamen durması.
B) Tarımda modern tarım yöntemlerinin kullanılması.
C) Nüfus artış hızının düşmesi.
D) Tarım ürünlerinin ithal edilmesi.
E) İnsanların tarımı bırakıp başka ülkelere göç etmesi.

Çözüm:
Gelişmiş ülkelerde, tarımda insan gücü yerine makine ve modern teknikler kullanılır. Bu durum, birim alandan daha fazla verim alınmasını sağlarken, tarımda çalışan insan sayısını azaltır.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 11:

Aşağıdakilerden hangisi, **üretim, dağıtım ve tüketim** döngüsünün bir parçasıdır?

A) Otomobil fabrikasında araba yapmak.
B) Marketin, ürünleri depodan alıp raflara dizmesi.
C) Bir müşterinin, satın aldığı ekmeği yemesi.
D) Bir kamyonun fabrikadan çıkan ürünü taşıması.
E) Hepsi

Çözüm:
Verilen tüm seçenekler, sırasıyla bir ürünün **üretim** (A), **dağıtım** (B, D) ve **tüketim** (C) aşamalarına örnek teşkil eder.
Doğru cevap E şıkkıdır.

---

Soru 12:

“Bir bölgede sanayileşmenin artmasıyla birlikte, çevredeki nüfus yoğunluğunun artması ve yeni yerleşim alanlarının ortaya çıkması.” Bu durum, aşağıdaki hangi kavramı en iyi açıklar?

A) Nüfus artış hızı
B) Beyin göçü
C) İç göç
D) Kentleşme
E) Doğurganlık oranı

Çözüm:
Sanayileşme, iş imkanlarını artırdığı için kırsal alanlardan şehirlere doğru göçü teşvik eder. Bu durum, şehirlerin nüfusunun artmasına ve yeni yerleşim alanlarının oluşmasına yol açar. Bu süreç **kentleşme** olarak adlandırılır.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 13:

Bir ülkenin, Gayri Safi Yurt İçi Hasılası’nın büyük bir kısmını tarım sektöründen elde etmesi, o ülke ekonomisinin hangi özelliğini gösterir?

A) Sanayi ve teknolojisinin gelişmiş olduğunu.
B) Birincil faaliyetlerin ekonomideki payının yüksek olduğunu.
C) Hizmet sektörünün öncü olduğunu.
D) Kişi başına düşen gelirin yüksek olduğunu.
E) İhracatın, ithalattan fazla olduğunu.

Çözüm:
Birincil faaliyetler (tarım), bir ülke ekonomisinin temelini oluşturuyorsa, bu durum o ülkenin sanayi ve hizmet sektörlerinin henüz yeterince gelişmediğini gösterir.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 14:

Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi, diğerlerine göre daha az çevresel etkiye sahiptir?

A) Gıda sanayisi
B) Tekstil sanayisi
C) Ulaşım faaliyetleri
D) Ekolojik turizm
E) Kömür madenciliği

Çözüm:
**Ekolojik turizm**, doğaya saygılı ve çevreyi korumayı amaçlayan bir turizm türüdür. Bu nedenle diğer seçeneklere göre çevresel etkisi en azdır.
Doğru cevap D şıkkıdır.

---

Soru 15:

Türkiye’de ekonomik faaliyetlerin bölgeler arasındaki dağılışında aşağıdakilerden hangisi daha az etkilidir?

A) Coğrafi konum ve iklim
B) Yer şekilleri
C) Yer altı ve yer üstü su kaynakları
D) Doğal kaynaklar
E) Enlem ve boylam derecesi

Çözüm:
Coğrafi konum, yer şekilleri, su kaynakları ve doğal kaynaklar gibi faktörler, bir bölgedeki ekonomik faaliyetlerin dağılışını doğrudan etkiler. **Enlem ve boylam derecesi** ise, ekonomik faaliyetlerin doğrudan dağılışında belirleyici bir faktör değildir.
Doğru cevap E şıkkıdır.