Aynalar (Ayna Çeşitleri) Test Çöz 6. Sınıf Fen Bilimleri (Maarif Modelleri)

6. Sınıf Fen Bilimleri Testleri 6. Sınıf Testleri Testler

14.10.2025

📱Tüm Derslerin Testleri, Yapay Zeka Soru Çözücü ve Düellolar Seni Bekliyor! Hemen İndir.

6. Sınıf Fen Bilimleri: Aynalar (Ayna Çeşitleri) Testleri (Maarif Modeli Yeni Müfredat)

6. sınıf Fen Bilimleri dersinde karşılaştığımız aynalar konusu, ışığın yansıması prensibini anlamak için oldukça önemlidir. Aynalar, ışığı düzenli bir şekilde yansıtan özel yüzeylerdir. Bu yansıma sayesinde cisimlerin görüntülerini görebiliriz.

Ayna Çeşitleri

Aynalar temel olarak iki ana gruba ayrılır:

1. Düz Aynalar (Düzlem Aynalar)

Yüzeyi düz olan aynalardır. Evlerimizde kullandığımız banyo aynaları, elbise deneme kabinlerindeki aynalar düz aynalara örnektir.
Düz aynalarda oluşan görüntülerin özellikleri:
Görüntü sanaldır (aynanın içinde oluşur ve perdeye düşürülemez).
Görüntü düzdür (cisimle aynı yöndedir).
Görüntünün boyu cismin boyuna eşittir.
Görüntü, cisme göre simetriktir (sağ-sol tersliği vardır).
Cismin aynaya olan uzaklığı ile görüntünün aynaya olan uzaklığı eşittir.

2. Küresel Aynalar

Yüzeyi küre şeklinde olan aynalardır. İki çeşidi vardır:

a. Çukur Aynalar

Yansıtıcı yüzeyi içe doğru çukur olan aynalardır.
Üzerine düşen paralel ışınları bir noktada (odak noktasında) toplar.
Görüntü özellikleri cismin aynaya uzaklığına göre değişir. Hem büyük hem de küçük, hem düz hem de ters görüntüler oluşturabilir.
Kullanım alanları: Araba farları, el fenerleri, dişçi aynaları, makyaj aynaları, teleskoplar.

b. Tümsek Aynalar

Yansıtıcı yüzeyi dışa doğru tümsek olan aynalardır.
Üzerine düşen paralel ışınları dağıtır.
Her zaman sanal, düz ve küçük görüntüler oluşturur. Geniş bir alanı görmemizi sağlar.
Kullanım alanları: Araçların yan aynaları (dikiz aynaları), güvenlik aynaları (marketlerde, otoparklarda), keskin virajlardaki yol aynaları.

Aynalar Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, sabah uyandığında banyodaki aynaya bakarak saçlarını tarar. Aynada gördüğü kendi görüntüsüyle ilgili bazı özellikler fark eder. Görüntüsü, kendisiyle aynı boyutta görünür, düzdür ve sağ elini kaldırdığında aynadaki görüntüsünün sol elini kaldırdığını görür. Bu durum, günlük hayatta sıkça karşılaştığımız bir ayna türünün temel özelliklerini yansıtır.
Buna göre, Ayşe’nin banyoda kullandığı ayna ve bu aynanın görüntüsüyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Ayşe’nin kullandığı ayna düz aynadır.
B) Görüntü, aynanın arkasında oluştuğu için sanaldır.
C) Görüntü, cismin aynaya olan uzaklığına göre daha küçüktür.
D) Görüntü, cisme göre simetriktir (sağ-sol tersliği vardır).
Çözüm: Düz aynalarda oluşan görüntü, cisimle aynı boyda, düz, sanal ve cisme göre simetriktir. Görüntünün boyutu cismin boyutuyla aynıdır, daha küçük değildir. Bu nedenle C seçeneğindeki ifade yanlıştır.
Doğru cevap C’dir.

2. soru: Bir diş hekimi, hastasının ağzındaki küçük bir çürüğü veya dişin arka kısımlarını daha net ve büyütülmüş bir şekilde görebilmek için özel bir ayna kullanır. Bu ayna sayesinde, çıplak gözle fark edilmesi zor olan detaylar belirginleşir ve hekimin doğru teşhis koyması kolaylaşır. Aynı ayna türü, makyaj yaparken detayları görmek isteyen kişiler tarafından da tercih edilebilir.
Yukarıda bahsedilen özelliklere sahip ayna türü ve bu aynanın temel özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düz ayna – Işığı dağıtarak geniş görüş alanı sağlar.
B) Tümsek ayna – Görüntüyü küçülterek daha geniş bir alanı gösterir.
C) Çukur ayna – Görüntüyü büyüterek detayların daha net görülmesini sağlar.
D) Çukur ayna – Işığı dağıtarak daha geniş bir alana yayar.
Çözüm: Diş hekimlerinin ve makyaj aynalarının temel amacı, küçük detayları büyütülmüş olarak görmektir. Bu özelliği sağlayan ayna türü çukur aynadır. Çukur aynalar, belirli bir mesafeden bakıldığında cisimlerin görüntüsünü büyütme özelliğine sahiptir.
Doğru cevap C’dir.

3. soru: Bir marketin güvenlik görevlisi, mağazanın köşesine yerleştirilmiş özel bir ayna sayesinde, geniş bir alanı tek bir noktadan rahatlıkla izleyebilmektedir. Bu ayna, rafların arkasını veya kör noktaları göstererek hırsızlık olaylarının önüne geçilmesine yardımcı olur. Ancak aynada görünen görüntüler, gerçek boyutlarından daha küçüktür.
Bu senaryoda kullanılan ayna türü ve bu aynanın sağladığı temel avantaj aşağıdakilerden hangisidir?
A) Düz ayna – Görüntüyü gerçek boyutuyla göstererek net bir görüş sağlar.
B) Tümsek ayna – Görüntüyü küçülterek geniş bir görüş alanı sunar.
C) Çukur ayna – Görüntüyü büyüterek detayları daha iyi görmeyi sağlar.
D) Düz ayna – Işığı bir noktada toplayarak aydınlatma sağlar.
Çözüm: Marketlerde ve araçların yan aynalarında kullanılan, geniş bir alanı küçük bir görüntüyle gösteren aynalar tümsek aynalardır. Tümsek aynalar, ışığı dağıtarak geniş bir görüş alanı sağlar ve cisimlerin görüntüsünü küçültür.
Doğru cevap B’dir.

4. soru: Can, okulda öğrendiği ayna çeşitlerini günlük hayattaki kullanımlarıyla eşleştirmek için bir araştırma yapıyor. Araştırması sırasında, farklı ayna türlerinin ışıkla etkileşimlerinin ve görüntü oluşturma biçimlerinin birbirinden farklı olduğunu görüyor. Örneğin, bazı aynalar güneş ışınlarını tek bir noktada toplayabilirken, bazıları ise ışınları geniş bir alana yayarak daha geniş bir görüş açısı sağlayabiliyor.
Can’ın araştırmasına göre, aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
A) Güneş fırınları ve araba farları – Çukur ayna (Işığı bir noktada toplar veya paralel hale getirir)
B) Banyo aynaları ve mağaza deneme kabini aynaları – Düz ayna (Görüntüyü gerçek boyutta ve simetrik gösterir)
C) Araçların yan aynaları ve güvenlik aynaları – Tümsek ayna (Geniş görüş alanı sağlar, görüntüyü küçültür)
D) Teleskop aynaları ve mikroskop aynaları – Düz ayna (Uzak cisimleri net ve büyütülmüş gösterir)
Çözüm: Teleskop ve mikroskop gibi optik aletlerde genellikle çukur aynalar kullanılır. Çukur aynalar, ışığı toplayarak veya görüntüyü büyüterek bu tür aletlerin işlevini yerine getirmesini sağlar. Düz aynalar ise görüntüyü gerçek boyutta ve sanal olarak oluşturur, büyütme özelliği yoktur. Bu nedenle D seçeneğindeki eşleştirme yanlıştır.
Doğru cevap D’dir.

5. soru: Elif, evdeki banyo aynasına baktığında kendi görüntüsünü görür. Görüntüsü, kendisiyle aynı boyda ve düzdür. Daha sonra bir mağazadaki güvenlik aynasına baktığında ise kendini daha küçük ve geniş bir alana yayılmış olarak görür. Son olarak, bir lunaparktaki “komik aynalar”dan birine baktığında ise görüntüsünün çok uzun ve ince olduğunu fark eder. Bu farklılıklar, aynaların yüzey şekillerinin ışığı farklı şekillerde yansıtmasından kaynaklanır.
Yukarıdaki durumlara göre, Elif’in baktığı aynalar ve bu aynaların oluşturduğu görüntü özellikleri ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?
A) Banyo aynası (düz ayna) sanal, küçük ve terstir.
B) Güvenlik aynası (tümsek ayna) sanal, büyük ve düzdür.
C) Lunaparktaki ayna (genellikle çukur veya tümsek aynaların kombinasyonu) görüntüyü deforme edebilir.
D) Banyo aynası (düz ayna) gerçek, aynı boyda ve düzdür.
Çözüm: Banyo aynası düz aynadır ve sanal, aynı boyda, düz bir görüntü oluşturur. Güvenlik aynası tümsek aynadır ve sanal, küçük, düz bir görüntü oluşturur. Lunaparktaki komik aynalar ise genellikle farklı eğriliklerdeki çukur ve tümsek aynaların birleşimi olup, görüntüyü komik şekillerde deforme eder. A seçeneği yanlıştır çünkü düz ayna görüntüsü küçük ve ters değildir. B seçeneği yanlıştır çünkü tümsek ayna görüntüsü büyük değil, küçüktür. D seçeneği yanlıştır çünkü düz ayna görüntüsü gerçek değil, sanaldır.
Doğru cevap C’dir.

6. soru: Bir mühendis ekibi, iki farklı proje için ayna seçimi yapmaktadır. Proje A için, karanlık bir tünelin içindeki küçük bir çatlağı incelemek amacıyla, ışığı belirli bir noktada toplayarak çatlağı aydınlatacak ve büyütülmüş bir görüntü sağlayacak bir ayna gerekmektedir. Proje B için ise, yoğun trafiğin olduğu bir kavşakta kör noktayı ortadan kaldırmak ve sürücülere geniş bir görüş alanı sunmak için bir ayna gerekmektedir. Mühendisler, bu iki farklı ihtiyaca yönelik en uygun ayna türlerini belirlemelidir.
Buna göre, Proje A ve Proje B için seçilmesi gereken ayna türleri sırasıyla aşağıdakilerden hangisidir?
A) Proje A: Düz ayna; Proje B: Çukur ayna
B) Proje A: Tümsek ayna; Proje B: Düz ayna
C) Proje A: Çukur ayna; Proje B: Tümsek ayna
D) Proje A: Çukur ayna; Proje B: Düz ayna
Çözüm: Proje A’da ışığı bir noktada toplama ve büyütülmüş görüntü sağlama ihtiyacı vardır. Bu özellikler çukur aynalara aittir. Proje B’de ise geniş görüş alanı sağlama ihtiyacı vardır. Bu özellik de tümsek aynalara aittir. Dolayısıyla, Proje A için çukur ayna, Proje B için tümsek ayna seçilmelidir.
Doğru cevap C’dir.