Atık yönetimi, ekolojik sürdürülebilirliğin en önemli unsurlarından biridir. Atık, insan faaliyetleri sonucunda oluşan ve doğrudan kullanılamayan maddelerdir. Atık yönetimi, bu maddelerin toplanması, taşınması, işlenmesi, geri dönüştürülmesi ve bertaraf edilmesi süreçlerini kapsar. Bu süreçlerin doğru bir şekilde yönetilmesi, doğal kaynakların korunmasına, çevre kirliliğinin azaltılmasına ve enerji tasarrufuna büyük katkı sağlar. Geleneksel atık yönetimi, atıkları toplayıp depolama (dökme sahası) veya yakma yöntemlerini kullanırken, modern ve sürdürülebilir atık yönetimi, **Azalt-Yeniden Kullan-Geri Dönüştür (3R)** prensibine odaklanır. **Azaltma**, kaynağında atık oluşumunu engellemeyi; **yeniden kullanma**, ürünlerin tekrar kullanılabilir olmasını; **geri dönüştürme** ise atık malzemelerden yeni ürünler üretilmesini amaçlar. Bu test, atık yönetiminin temel prensipleri ve çevreye olan katkıları hakkında bilginizi pekiştirecektir.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Atık yönetiminde uygulanan **3R** prensibinin açılımı nedir?
A) Restorasyon, Rekreasyon, Rotasyon
B) Azalt, Yeniden Kullan, Geri Dönüştür
C) İyileştir, Geliştir, Koruma
D) Araştır, Uygula, Analiz Et

Doğru Cevap: B
Çözüm: 3R prensibi, İngilizce “Reduce (Azalt)”, “Reuse (Yeniden Kullan)” ve “Recycle (Geri Dönüştür)” kelimelerinin baş harflerinden oluşur.

2. Bir ürünün **kaynağında azaltılmasına** en iyi örnek aşağıdakilerden hangisidir?
A) Eski bir tişörtü paçavra yapmak
B) Alışverişe giderken tekrar kullanılabilir bez çanta götürmek
C) Kullanılmış cam şişeyi cam geri dönüşüm kutusuna atmak
D) Yeni bir şişe su almak

Doğru Cevap: B
Çözüm: Alışverişe giderken bez çanta kullanmak, plastik poşet tüketimini azaltır ve bu da atık oluşumunu kaynağında engeller.

3. Geri dönüşümün en önemli faydası nedir?
A) Tüketim alışkanlıklarını değiştirmesi
B) Çöp depolama alanlarının sayısını artırması
C) Doğal kaynakların korunmasını ve enerji tasarrufunu sağlaması
D) Yeni ürünlerin maliyetini artırması

Doğru Cevap: C
Çözüm: Geri dönüşüm, atık malzemelerden yeni ürünler elde edilmesini sağlayarak, yeni hammadde çıkarma ihtiyacını ve üretimde harcanan enerjiyi azaltır.

4. Aşağıdaki atıklardan hangisi **organik atık** sınıfına girer?
A) Plastik şişe
B) Kâğıt atık
C) Yemek artıkları ve sebze kabukları
D) Cam şişe

Doğru Cevap: C
Çözüm: Organik atıklar, canlı kaynaklı olup doğada biyolojik olarak parçalanabilen atıklardır. Yemek artıkları ve bitkisel atıklar bu gruba girer.

5. Bir bireyin, kullanılmış bir defteri not defteri olarak tekrar kullanması, atık yönetiminin hangi ilkesine örnektir?
A) Azaltma
B) Geri dönüşüm
C) Yeniden kullanma
D) Bertaraf etme

Doğru Cevap: C
Çözüm: “Yeniden kullanma”, bir eşyanın orijinal amacından farklı veya aynı amaçla tekrar kullanılmasıdır. Defteri tekrar kullanmak bu prensibe uyar.

6. Aşağıdaki maddelerden hangisi, geri dönüştürülemez?
A) Cam şişe
B) Plastik poşet
C) Kullanılmış pil
D) Yemek artığı

Doğru Cevap: C
Çözüm: Kullanılmış piller, geri dönüştürülebilir olsalar da, özel toplama ve işleme tabi tutulmaları gerekir. Yanlış atıldıklarında ağır metaller içerdiği için çevreye ciddi zarar verirler. Geri dönüştürülebilenler de genellikle özel tesisler gerektirir ve bu testin basit tanımıyla çoğu zaman geri dönüştürülemez kabul edilirler.

7. Aşağıdakilerden hangisi, sürdürülebilir atık yönetiminin faydalarından değildir?
A) Çevre kirliliğini azaltır.
B) Yeni iş alanları yaratır.
C) Doğal kaynak tüketimini artırır.
D) Enerji tasarrufu sağlar.

Doğru Cevap: C
Çözüm: Geri dönüşüm ve yeniden kullanma, yeni hammadde ihtiyacını azalttığı için doğal kaynak tüketimini düşürür.

8. Evsel atıkların ayrıştırılmadan tek bir poşette atılması, hangi atık yönetimi prensibine aykırıdır?
A) Azaltma
B) Yeniden kullanma
C) Kaynağında ayrı toplama
D) Bertaraf etme

Doğru Cevap: C
Çözüm: “Kaynağında ayrı toplama”, atıkların oluştuğu yerde (örneğin evde) türlerine göre (plastik, cam, kâğıt, organik) ayrılması prensibidir.

9. Geri dönüşüm simgesi hangi rakamları içerir?
A) 1-2-3
B) 4-5-6
C) 7-8-9
D) 1-3-5

Doğru Cevap: B
Çözüm: Geri dönüşüm simgesi genellikle 1’den 7’ye kadar olan sayıları içeren bir üçgenin içinde yer alır. Bu soruda geri dönüşüm simgesindeki okların sayısı sorulmaktadır. Genellikle 3 tane ok kullanılır.

10. Bir belediyenin, vatandaşları evsel atıkları organik, kâğıt-karton ve cam-plastik olarak ayırmaya teşvik etmesi, neyin bir parçasıdır?
A) Atık bertarafı
B) Atık azaltma
C) Kaynağında ayrı toplama
D) Kompostlama

Doğru Cevap: C
Çözüm: Bu uygulama, atıkların daha etkili bir şekilde geri dönüştürülmesi veya bertaraf edilmesi için en baştan ayrıştırılmasını içerir ve “kaynağında ayrı toplama” olarak adlandırılır.