**Afetlere karşı dirençli yaşam alanları**, olası bir afet sonrasında en az hasarla ayakta kalabilen, toplumsal ve ekonomik hayatın kısa sürede normale dönebildiği yerleşim birimleridir. Bu direnç, sadece sağlam binalar inşa etmekle sınırlı kalmayıp, aynı zamanda **doğru arazi kullanımı**, **etkili altyapı sistemleri**, **etkin afet yönetimi** ve **toplumsal bilinç** gibi çok yönlü unsurları içerir. Afet riskini azaltmak için, yerleşim yerlerinin fay hatları, dere yatakları veya heyelan bölgeleri gibi riskli alanlardan uzak tutulması gerekir. Ayrıca, afet anında hayati önem taşıyan ulaşım ve haberleşme ağlarının kesintisiz çalışması için sağlam bir altyapının planlanması gerekmektedir. Bir yaşam alanını dirençli kılan en önemli unsurlardan biri de, afet anında doğru davranışları sergileyebilen ve birbirine destek olabilen bilinçli bir toplum yapısıdır. Bu test, afetlere karşı dirençli yaşam alanlarının temel bileşenlerini ve bu alanda yapılması gerekenleri anlamanıza yardımcı olacaktır.

---

Çözümlü Örnek Test Soruları

---

Soru 1:

Aşağıdakilerden hangisi, afetlere karşı dirençli bir şehir oluşturmak için yapılması gereken en önemli adımlardan biridir?

A) Şehir nüfusunu artırmak
B) Sanayi tesislerini şehir merkezine kurmak
C) Riskli alanlardaki yapılaşmayı denetlemek ve yeni yapılaşmaya izin vermemek
D) Sadece doğal güzellikleri korumak
E) Yüksek katlı binalar inşa etmek

Çözüm:
Afetlere karşı dirençli bir şehir, öncelikle riskli bölgelerde (fay hatları, dere yatakları) yapılaşmaya izin vermez. Bu durum, olası bir afetin (deprem, sel) etkilerini en baştan azaltır. Diğer seçenekler dirençliliği azaltır veya doğrudan ilgili değildir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 2:

Bir şehirde binaların, yürürlükteki en son deprem yönetmeliklerine uygun olarak inşa edilmesi, afetlere karşı dirençli bir yaşam alanı oluşturmada hangi unsurla ilişkilidir?

A) Toplumsal bilinç
B) Etkin afet yönetimi
C) Yapı stoku güvenliği
D) Ulaşım altyapısı
E) Coğrafi konum

Çözüm:
Binaların sağlamlığı ve güvenliği, bir yaşam alanının afetlere karşı direncini belirleyen en önemli faktörlerden biridir. Bu, doğrudan **yapı stoku güvenliği** kavramıyla ilişkilidir.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 3:

Aşağıdaki uygulamalardan hangisi, sel ve taşkınlara karşı dirençli bir yaşam alanı oluşturmak için uygulanabilir bir yöntem **değildir**?

A) Dere yataklarını temizlemek ve ıslah etmek
B) Suyun akışını engellemeyecek şekilde köprüler inşa etmek
C) Dere yataklarına ve taşkın ovalarına konut yapmak
D) Ormanlık alanları korumak ve ağaçlandırma yapmak
E) Erken uyarı sistemleri kurmak

Çözüm:
Dere yatakları ve taşkın ovaları, sel sularının doğal akış alanlarıdır. Bu bölgelere konut yapmak, sel riskini artırır ve bu durum afetlere karşı dirençliliği azaltır. Diğer seçenekler ise riski azaltmaya yönelik uygulamalardır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 4:

Bir şehirdeki elektrik, su, doğal gaz ve haberleşme hatlarının afet anında kesintisiz çalışmasını sağlamak, afetlere karşı dirençli bir yaşam alanının hangi özelliğini güçlendirir?

A) Ekonomik yapısını
B) Fiziksel altyapısını
C) Sosyal yapısını
D) Nüfus yoğunluğunu
E) Tarihi dokusunu

Çözüm:
Elektrik, su, doğal gaz ve haberleşme hatları, bir şehrin **fiziksel altyapısını** oluşturur. Afet anında bu sistemlerin çalışır durumda olması, hayati hizmetlerin devamlılığını sağlar.
Doğru cevap B şıkkıdır.

---

Soru 5:

Afetlere karşı dirençli bir toplum oluşturmak için aşağıdakilerden hangisi en öncelikli adımdır?

A) Çok sayıda arama-kurtarma ekibi kurmak.
B) Afet sonrası yardım kampanyaları düzenlemek.
C) Afetlere karşı bireyleri ve toplumu bilinçlendirmek.
D) Afet bölgelerine gıda ve su yardımı yapmak.
E) Sadece kamu binalarını güçlendirmek.

Çözüm:
Bir toplumun afetlere karşı en büyük gücü, bireylerin afet anında ne yapacağını bilmesidir. **Afet bilinci** eğitimi, panik seviyesini düşürür ve ilk 72 saatte bireylerin kendi başlarına hayatta kalmasını sağlar.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 6:

Aşağıdakilerden hangisi, bir şehrin “akıllı şehir” uygulamalarıyla afetlere karşı direncini artıran bir örnektir?

A) Şehirdeki tüm binalara betonarme malzeme kullanılması.
B) Şehirdeki yolların sayısının artırılması.
C) Sensörlerle desteklenmiş erken uyarı ve bilgi paylaşım sistemleri kurulması.
D) Tüm fabrika bacalarına filtre takılması.
E) Toplu taşıma araçlarının sayısının artırılması.

Çözüm:
Akıllı şehir uygulamaları, bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak şehir yönetimini ve yaşam kalitesini artırmayı hedefler. **Sensörlerle desteklenen erken uyarı sistemleri**, afet anında hızlı bilgi akışı sağlayarak can kayıplarını en aza indiren akıllı bir uygulamadır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 7:

Bir şehir planlamacısının, yeni yerleşim yeri belirlerken volkanik faaliyetlerin az olduğu bir araziyi seçmesi, bu şehir için afetlere karşı dirençli olma konusunda hangi ilkeye örnektir?

A) Doğru arazi kullanımı
B) Altyapı güvenliği
C) Toplumsal bilinç
D) Afet sonrası iyileştirme
E) Ekonomik direnç

Çözüm:
Yerleşim yeri seçiminde coğrafi ve jeolojik riskleri dikkate almak, **doğru arazi kullanımı** ilkesine girer ve afet riskini en baştan azaltır.
Doğru cevap A şıkkıdır.

---

Soru 8:

Bir bölgede “riskli bina envanteri” çıkarılması ve bu binaların kentsel dönüşümle yenilenmesi, afetlere karşı mücadelede hangi aşamanın bir parçasıdır?

A) Müdahale
B) İyileştirme
C) Risk azaltma
D) Acil yardım
E) Kurtarma

Çözüm:
Riskli binaların belirlenmesi ve yenilenmesi, olası bir afetin yıkıcı etkilerini en aza indirmeye yönelik **risk azaltma** çalışmalarıdır.
Doğru cevap C şıkkıdır.

---

Soru 9:

Afetlere karşı dirençli bir toplum için, aşağıdaki kurumlardan hangisinin sivil toplum kuruluşlarıyla iş birliği içinde olması beklenmez?

A) AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı)
B) Kızılay
C) Sivil Savunma Müdürlükleri
D) Belediye
E) Ticaret Odası

Çözüm:
AFAD, Kızılay, Sivil Savunma ve Belediyeler, afet anında ve öncesinde doğrudan ilgili kurumlardır. **Ticaret Odası** ise daha çok ekonomik ve ticari faaliyetlerle ilgili olduğu için afetlerle mücadele konusunda sivil toplum kuruluşlarıyla doğrudan iş birliği içinde olması beklenmez.
Doğru cevap E şıkkıdır.

---

Soru 10:

“Bir şehirde, binaların çatılarından akan yağmur sularının depolanarak tekrar kullanılması ve yeşil alanların artırılması” Bu uygulama, şehrin hangi afete karşı direncini artırır?

A) Deprem
B) Kuraklık
C) Çığ
D) Volkanik patlama
E) Tsunami

Çözüm:
Yağmur sularını depolamak ve yeşil alanları artırmak, su kaynaklarını korumaya ve verimli kullanmaya yönelik bir uygulamadır. Bu durum, su sıkıntısı yaşanması muhtemel olan **kuraklık** afetine karşı şehrin direncini artırır.
Doğru cevap B şıkkıdır.