MADDEYİ TANIYALIM
Çevremizde gördüğümüz duyu organlarımızla algılayabildiğimiz canlı ve cansız varlıkların hepsine madde denir.
Maddeleri birbirinden ayıran ve benzeyen özelliklerini beş duyu organımızla algılarız.
Maddeyi Niteleyen Özellikler
- Sertlik – Yumuşaklık
- Kırılganlık
- Tat
- Esneklik
- Pürüzlü – Pürüzsüz Olma
- Renk
- Koku
Yumuşaklık
- Kolaylıkla şekil alabilen maddeler yumuşak maddedir. Pamuk, oyun hamuru gibi…
Sertlik
- Kolaylıkla şekil almayan madde sert maddedir. Demir çubuk, tahta gibi…
Kırılganlık
- Dışarıdan bir kuvvette hemen kırılan maddelere kırılgan madde denir. Cam, ayna gibi…
Esneklik
- Dışarıdan bir kuvvetin etkisiyle bükülebilen, şekil değiştiren, etki ortadan kalktığında yine eski şekline dönebilen maddelere esnek madde denir. Sünger, lastik, yay gibi…
Koku
- Maddelerin kendine özgü kokusu vardır. Kokuları burnumuzla algılarız.
Renk
- Gözümüzle maddelerin renklerini ayırt edebiliriz.
Tat
- Dilimizle maddelerin tadına bakarak ayırt edebiliriz.
Pürüzlü – Pürüzsüz
Yüzeyi kaygan, düzgün olan maddelere pürüzsüz (az pürüzlü) madde denir. Cam gibi… Yüzeyi girintili, çıkıntılı olan maddelere pürüzlü madde denir. Ağaç gibi…
SAYDAM MADDE
Işığı geçirebilen maddelere saydam madde denir. Su, cam, hava ışığı geçirir. Bu maddeler saydam maddelerdir.
OPAK MADDE
Işığı geçirmeyen maddelere opak madde denir. Duvar, tahta gibi…
Bazı maddeleri koklamak, tadına bakmak vücudumuza zarar verir. Ne olduğundan emin olmadığımız maddelerin tadına bakmamalı, koklamamalıyız. Bazı maddelerin yakıcı ve tahriş edici özelliği vardır. Çamaşır suyu, tuz ruhu gibi deterjanları koklamak burnumuzu, içmek sindirim yollarımızı tahriş eder. Kezzap, kireç sökücü gibi asitli maddelere dokunmak yaralara sebep olur. Maddelere bağlı yaralanma ve tahrişle karşılaşırsak 112 Acil Servisi aramalıyız.
Maddenin Halleri
Maddeler doğada 3 halde bulunur. Katı, Sıvı ve Gaz halinde.
Katı Maddeler
Belirli bir sekli olan maddelerdir. Dışarıdan bir etki olmadıkça şekillerinde değişiklik olmaz. Taş, kalem, masa vb.
Tuz, toz şeker, un kum gibi maddeler küçük taneli katı maddelerdir. Tanecikleri küçük olduğu için bulunduğu kabın şeklini alır.
Sıvı Maddeler
Bir Herden başka bir yere akabilen maddelere sıvı maddeler denir. Meyve suyu, zeytinyağı, süt gibi… Belirli bir şekilleri yoktur, bulundukları kabın şeklini alırlar.
Gaz Maddeler
Belirli bir şekli olamayan, bulunduğu kabı tamamen dolduran, elle tutulamayan maddelere gaz maddeler denir. Doğal gaz, hava vb.
salam