TÜRKİYE’DE AKARSULARIN OLUŞTURDUĞU YERŞEKİLLERİ
AŞINIM ŞEKİLLERİ ;
Vadiler
Çentik Vadi: Akarsuların kaynaklarına yakın yüksek alanlarda görülür.
Örneğin; Doğu Anadolu, Batı Karadeniz, Doğu Karadeniz
Kanyon Vadi: Karstik alanlarda görülür.
Örneğin; Ihlara Vadisi, Göksu Vadisi, Körpülü Kanyonu
Boğaz (yarma) Vadi: Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde görülür.
Örneğin; Doğu Anadolu, Karadeniz, Akdeniz, Kızılırmak, Yeşilırmak, Seyhan, Zapsuyu
Tabanlı Vadi: Yatak eğiminin ve derine doğru aşındırmanın azaldığı, yana doğru aşındırmanın arttığı yerlerde görülür.
Örneğin; Ege Bölgesi akarsu vadileri, Büyük Menderes, Küçük Menderes, Gediz, Bakırçay
Kırgıbayır (Badlands): Kurak ve yarı kurak bölgelerde, bitki örtüsünden yoksun arazilerde sel sularının etkisiyle oluşan yer şekilleridir.
Örneğin; İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve İç Batı Anadolu’da görülür.
Menderes: Eğimin azaldığı yerde akarsuların büklümler yapmasıyla oluşan yer şekilleridir.
Örneğin; Büyük Menderes, Küçük Menderes, Gediz, Bakırçay
Dev Kazanı: Dik yamaçlardan düşen suların oluşturduğu yer şekilleridir.
Örneğin; Tortum, Sera, Muradiye, Manavgat, Kurşunlu, Düden, Saklıkent gibi.
Plato: Akarsular tarafından derince yarılmış çevresine göre yüksekte kalan geniş düzlüklerdir. İç Anadolu, Doğu Anadolu bölgesinde yaygındır.
Örneğin; Obruk, Haymana, Cihanbeyli, Bozok, Şanlıurfa, Gaziantep platoları gibi.
Peribacası: Volkanik arazilerde eğimli yamaçlarda sel sularının farklı dirençteki tabakaları aşındırmasıyla oluşan şekillerdir.
Örneğin; Nevşehir, Ürgüp, Göreme yöresi
BİRİKİM ŞEKİLLERİ
Delta: Akarsuların sığ kıyılarda alüvyon biriktirmesiyle oluşan yer şekilleridir.
Örneğin; Çukurova, Çarşamba, Bafra, Silifke, Göksu ovaları.
Irmak (kum) adası: Akarsu yatağında eğimin azaldığı yerlerde akarsu yatağının orta kısmında oluşan küçük birikintilere denir.
Örneğin; Ege ve Marmara’da yaygındır.
Dağ İçi Ovası: Dağlık alanlardan geçen akarsuların oluşturduğu ovalardır.
Örneğin; Dörtyol, Hatay Ovaları.
