Teknoloji, hayatımızı kolaylaştıran, bilgiye erişimi hızlandıran ve iletişim kurma şeklimizi değiştiren araçların ve tekniklerin bütünüdür. Sosyal bilimler ise, insanları, toplumları, kültürleri ve aralarındaki ilişkileri inceleyen bilim dallarıdır (tarih, coğrafya, sosyoloji gibi). Bu iki alan, günümüzde birbirinden bağımsız değildir. Teknoloji, sosyal bilimlerin araştırma yöntemlerini ve bulgularını sunma biçimini değiştirirken, sosyal bilimler de teknolojinin toplum üzerindeki etkilerini anlamamıza yardımcı olur. Örneğin; internet, insanların birbirleriyle iletişimini artırırken, bu yeni iletişim biçimi sosyologların ve tarihçilerin araştırma konuları arasına girmiştir. Bu etkileşim, teknolojinin toplumu nasıl dönüştürdüğünü ve sosyal bilimlerin bu dönüşümü nasıl yorumladığını gösterir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi, teknolojinin sosyal bilimlere olan katkılarından biridir?

A) Bilgisayarların sadece matematik derslerinde kullanılması B) Tarihî belgelerin dijital ortama aktarılması ve kolayca incelenmesi C) Robotların insanlarla iletişim kurmaması D) Coğrafi keşiflerin sadece haritalarla yapılması

Doğru Cevap: B

Çözüm: Teknolojinin gelişmesiyle birlikte tarihî belgeler, fotoğraflar ve filmler dijitalleştirilerek daha fazla araştırmacının erişimine sunulmuştur. Bu durum, tarihçilerin araştırmalarını kolaylaştırmıştır.

2. İnternet ve sosyal medya platformları, insanların birbirleriyle daha kolay iletişim kurmasını sağlamıştır. Bu durum, en çok hangi sosyal bilim dalının araştırma alanına girer?

A) Coğrafya B) Hukuk C) Sosyoloji D) Matematik

Doğru Cevap: C

Çözüm: Sosyoloji, toplum yapısını, insan gruplarının davranışlarını ve aralarındaki ilişkileri inceler. İnternetin ve sosyal medyanın insan ilişkilerini nasıl değiştirdiği, sosyolojinin temel araştırma konularından biridir.

3. Aşağıdakilerden hangisi, teknolojinin coğrafya bilimine sağladığı bir kolaylıktır?

A) Düşünceyi açıklama özgürlüğü B) Uydu görüntüleriyle coğrafi değişimin takip edilmesi C) Sadece kütüphanelerden bilgi edinilmesi D) İnsan haklarının korunması

Doğru Cevap: B

Çözüm: Uydular, coğrafyacıların yeryüzü şekillerini, buzulların erimesini veya ormanlık alanların azalmasını gözlemlemesine olanak tanır. Bu durum, coğrafya bilimindeki araştırmaları hızlandırır.

4. Bir arkeologun, kazı alanında bulunan seramik parçasının yaşını belirlemek için modern laboratuvar tekniklerini kullanması, aşağıdakilerden hangisinin bir örneğidir?

A) Teknolojinin sadece sanayide kullanılması B) Sosyal bilimlerde bilimsel yöntemin önemsizleşmesi C) Teknolojinin sosyal bilimlere katkısı D) Sadece insan gücünün yeterli olması

Doğru Cevap: C

Çözüm: Laboratuvar teknikleri, bir arkeolojik eserin yaşını ve yapısını daha kesin olarak belirlemeyi sağlar. Bu, teknolojinin arkeoloji gibi sosyal bilimlere nasıl katkı sağladığına bir örnektir.

5. “Teknoloji, toplumun geleneksel yapısını, aile ilişkilerini ve kültürünü değiştirir.” Bu ifade, teknolojinin hangi yönünü vurgular?

A) Sadece faydalı yönü B) Sadece zararlı yönü C) Toplumsal dönüştürücü gücü D) Sadece bireysel yönü

Doğru Cevap: C

Çözüm: Teknoloji, bir toplumun yaşam biçimini, değerlerini ve sosyal normlarını zamanla köklü bir şekilde dönüştürme potansiyeline sahiptir. Bu durum, teknolojinin toplumsal dönüştürücü gücünü gösterir.

6. Yeni Nesil Soru: Bir sosyal medya uygulamasının, kullanıcıların ilgi alanlarına göre haber akışı oluşturması, hangi sosyal bilim dalının verilerinden yararlandığına işarettir?

A) Biyoloji B) Sosyoloji ve psikoloji C) Fizik D) Kimya

Doğru Cevap: B

Çözüm: Uygulama, insanların davranışlarını (hangi içerikleri beğendiğini, ne kadar süre izlediğini) analiz ederek onların ilgi alanlarını belirler. Bu davranışları anlamak ve yorumlamak, sosyoloji ve psikoloji gibi sosyal bilimlerin temel alanına girer.

7. Yeni Nesil Soru: Bir tarih araştırmacısı, Osmanlı arşivlerinde bulunan belgeleri taramak için özel bir yazılım kullanıyor ve binlerce belge arasında anahtar kelime araması yapabiliyor. Bu yazılımın araştırmacıya sağladığı en büyük kolaylık nedir?

A) Belgelerin daha az yer kaplaması B) Belgelerin içeriğini daha hızlı ve verimli bir şekilde incelemesi C) Sadece eski dildeki belgeleri okuyabilmesi D) Belgelerin sadece basılı versiyonunu kullanabilmesi

Doğru Cevap: B

Çözüm: Dijitalleşen belgeler ve özel yazılımlar sayesinde araştırmacılar, manuel olarak saatler sürecek tarama işlemlerini çok daha kısa sürede tamamlayabilir. Bu, araştırmaların verimliliğini artırır.

8. Aşağıdakilerden hangisi, teknolojinin toplum üzerindeki olumsuz etkilerinden biri olabilir?

A) Bilgiye daha hızlı ulaşılması B) İnsanların yüz yüze iletişiminin azalması C) Sağlık hizmetlerinin gelişmesi D) Eğitimde yeni metotların ortaya çıkması

Doğru Cevap: B

Çözüm: Teknolojinin gelişmesi, sosyal medya ve mesajlaşma uygulamaları gibi araçlar aracılığıyla sanal iletişimi artırırken, insanların fiziksel olarak bir araya gelme ve yüz yüze iletişim kurma sıklığını azaltabilir.

9. “Sanal müze gezileri” teknolojinin hangi sosyal bilim dalıyla olan etkileşimine en iyi örnektir?

A) Hukuk B) Coğrafya C) Tarih D) Ekonomi

Doğru Cevap: C

Çözüm: Sanal müzeler, tarihî eserlerin ve geçmişe ait bilgilerin dijital ortamda sergilenmesini sağlar. Bu durum, tarih bilimine olan ilgiyi artırır ve tarihî bilgilerin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlar.

10. Bir şehir plancısının, bir şehrin gelişimini planlarken nüfusun demografik yapısını, sosyal ilişkilerini ve kültürel özelliklerini incelemesi, hangi sosyal bilim dallarından yararlandığını gösterir?

A) Sadece teknoloji B) Sadece coğrafya C) Sosyoloji, demografi ve coğrafya D) Sadece fizik ve kimya

Doğru Cevap: C

Çözüm: Şehir planlaması, nüfus özelliklerini (demografi), sosyal ilişkileri (sosyoloji) ve fiziksel mekânı (coğrafya) bir araya getirerek çok yönlü bir yaklaşıma ihtiyaç duyar.

11. Yeni Nesil Soru: Bir grup öğrenci, küresel ısınmanın toplumlar üzerindeki etkilerini araştırıyor. Bu araştırmayı yaparken, NASA’nın uydu görüntülerini kullanarak buzulların erime hızını incelemeyi, ayrıca Birleşmiş Milletler’in iklim raporlarından göç hareketlerini incelemeyi planlıyorlar. Bu öğrencilerin araştırması, teknolojinin ve sosyal bilimlerin hangi yönünü gösterir?

A) Teknolojinin sosyal bilimlere olan ilgiyi azalttığını B) Teknolojinin ve sosyal bilimlerin birbirine ihtiyaç duymadığını C) Teknolojinin sosyal bilim araştırmalarını daha verimli hale getirdiğini D) Sosyal bilimlerin artık geçerliliğini yitirdiğini

Doğru Cevap: C

Çözüm: Öğrenciler, uydu görüntüleri gibi teknolojik verileri ve iklim raporları gibi sosyal bilim verilerini bir araya getirerek çok daha kapsamlı bir araştırma yapıyorlar. Bu durum, teknolojinin, sosyal bilimler araştırmalarını nasıl kolaylaştırdığını ve zenginleştirdiğini gösterir.

12. Aşağıdakilerden hangisi, sosyal bilimler ve teknoloji arasındaki ilişkinin bir sonucudur?

A) Teknolojinin sosyal bilimler tarafından anlaşılmaz hale gelmesi B) Sosyal bilimcilerin teknolojik gelişmelere uzak durması C) Teknolojinin sosyal, kültürel ve ekonomik etkilerini inceleyen yeni araştırma alanlarının ortaya çıkması D) Teknolojinin sadece mühendisler tarafından geliştirilmesi

Doğru Cevap: C

Çözüm: İnternet sosyolojisi, dijital antropoloji gibi yeni disiplinler, teknolojinin toplumsal yaşam üzerindeki etkilerini anlamak için sosyal bilimler ve teknoloji arasındaki kesişimden doğmuştur.

13. “Robotların, yaşlı bakım evlerinde yardımcı olarak kullanılması” teknolojinin hangi alandaki gelişimini gösterir?

A) Sadece mühendislik B) Sadece yapay zekâ ve robotik C) Sadece tarih D) Sadece hukuk

Doğru Cevap: B

Çözüm: Robotların insanlara hizmet etmesi, yapay zekâ ve robotik teknolojilerinin bir sonucudur. Bu teknoloji, insanların yaşamını kolaylaştıran bir hizmet sunar.

14. Yeni Nesil Soru: Bir dijital ansiklopediye, dünya tarihindeki önemli olayların kronolojik sıralaması interaktif bir şekilde ekleniyor. Kullanıcılar, bu zaman çizelgesi üzerinde ilerleyerek olayların detaylarını ve o dönemin kültürel özelliklerini görebiliyor. Bu durum, teknolojinin sosyal bilimler açısından ne tür bir fayda sağladığına örnektir?

A) Sosyal bilimler verilerinin sadece uzmanlara sunulduğu B) Sosyal bilimler verilerinin daha anlaşılır ve erişilebilir hale getirildiği C) Tarihî bilgilerin yanlış aktarıldığı D) Teknolojinin sosyal bilimlerden tamamen bağımsız olduğu

Doğru Cevap: B

Çözüm: Dijital araçlar, tarih gibi sosyal bilimler verilerinin (kronolojik olaylar, kültürel bilgiler) görsel ve interaktif bir şekilde sunulmasını sağlayarak, bu bilgilerin daha geniş bir kitle tarafından kolayca anlaşılmasını ve öğrenilmesini sağlar.

15. Teknoloji ve sosyal bilimler arasındaki ilişkiyi en iyi özetleyen ifade aşağıdakilerden hangisidir?

A) Teknoloji, sosyal bilimlerin yerini alacaktır. B) Sosyal bilimler, teknolojiden tamamen bağımsızdır. C) Teknoloji, sosyal bilimlerin araştırma yöntemlerini geliştirirken, sosyal bilimler de teknolojinin toplum üzerindeki etkilerini inceler. D) Teknoloji ve sosyal bilimlerin arasında hiçbir bağlantı yoktur.

Doğru Cevap: C

Çözüm: Bu iki alan, birbirini tamamlayan bir ilişki içindedir. Teknoloji, sosyal bilimlere yeni araçlar ve yöntemler sunarken, sosyal bilimler de bu yeni araçların ve etkilerinin toplumu nasıl şekillendirdiğini anlamaya çalışır.